Pszenno
| wieś | |
 Cukrownia w Pszennie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2023) |
1935[1] |
| Strefa numeracyjna |
74 |
| Kod pocztowy |
58-125[2] |
| Tablice rejestracyjne |
DSW |
| SIMC |
0856244 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Świdnica _location_map.png) | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu świdnickiego _location_map.png) | |
 50°51′23″N 16°32′17″E/50,856389 16,538056[3] | |
Pszenno (dawna niemiecka nazwa Weizenrodau) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie świdnickim, w gminie Świdnica.
Pszenno, notowane w dokumentach jako Weisinrod lub Wisyngerode, było lokowane na prawie niemieckim w 1243 roku[4].
W latach 1945–1954 siedziba gminy Pszenno, następnie, aż do 1961 gromady Pszenno, po jej zniesieniu w gromadzie Świdnica. Od 1973 r. w gminie wiejskiej Świdnica. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.
We wsi jest przystanek kolejowy Pszenno.
Zabytki
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[5]:
- kościół parafialny pw. św. Mikołaja, z pierwszej połowy XIV w., rozbudowany w 1491, przebudowany w 1552. Gotyckie portale, zworniki. Wystrój barokowy m.in. ołtarz główny Św. Rodziny, olejne obrazy męczenników z XVIII w, pięć renesansowych nagrobków z 1540-1570. W murze cmentarnym osiem kamiennych krzyży, aktualnie niewidocznych (znajdują się pod poziomem gruntu)[6]
Demografia
W 2019 r. miejscowość liczyła 1744 mieszkańców[1] i było największą miejscowością gminy Świdnica.
Pszenno a przodkowie Mikołaja Kopernika
Pewne źródła, m.in. „Stromata copernicana. Studja, poszukiwania i materjały biograficzne” L.A.Birkenmajera[7] wskazują, że z Pszenna pochodzi ród bezpośrednich przodów Mikołaja Kopernika z linii matki – Łukasza Watzenrodego Starszego (1400-1462, obywatel i kupiec toruński) oraz Łukasza Watzenrodego (1447-1512, książę-biskup warmiński). Teza ta została obalona przez wykazanie, iż chodzi tu o przypadkowe podobieństwo nazwisk dwóch rodów: przodków Kopernika – rodu Watzenrode, którzy pochodzili z Hesji; oraz rycerskiego i słowiańskiego rodu panów z Pszenna (niem. Weißelrode), którzy nie mieli z rodziną astronoma nic wspólnego[8][9][10]. Kompleksowo problematykę sporów o pochodzenie Mikołaja Kopernika ujął w swej monografii M. Kokowski[11].
Przypisy
- 1 2 Gmina Świdnica w cyfrach i na mapie (wykaz miejscowości i liczby mieszkańców według stanu na 2023 r.). Gmina.swidnica.pl. [dostęp 2024-12-27].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1066 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 112733
- ↑ Martin Treblin, Beiträge zur Siedlungskunde im ehemaligen Fürstentum Schweidnitz, E. Wohlfarth, 1908 [dostęp 2018-11-28] (niem.).
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 167. [dostęp 2012-10-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-31)].
- ↑ Daniel Wojtucki, Stanisław Zobniów: Kamienne krzyże na Śląsku, Górnych Łużycach i ziemi kłodzkiej. Wrocław: Atut, 2107, s. 4-7-410.
- ↑ Ludwik Antoni Birkenmajer, Stromata Copernicana : studja, poszukiwania i materjały biograficzne, Kraków 1924 [dostęp 2019-02-18].
- ↑ NICOLAUS COPERNICUS THORUNENSIS - Rodzina [online], copernicus.torun.pl [dostęp 2018-11-28] (pol.).
- ↑ Krzysztof Mikulski, Dzieje toruńskiej rodziny Watzenrode w XIV–XVI w., „KLIO. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym”, 20 (1), 2012, s. 70 - 71, ISSN 1643-8191.
- ↑ M. Jurek, Panowie z Wierzbnej, Kraków 2006.
- ↑ Michał Kokowski, Różne oblicza Mikołaja Kopernika. Spotkania z historią interpretacji [online], www.cyfronet.krakow.pl [dostęp 2018-11-28].
Linki zewnętrzne
- Pszenno - Weizenrodau na str. polska-org.pl
