Rafa (województwo kujawsko-pomorskie)

Rafa
wieś
Ilustracja
Widok z lotu ptaka
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Powiat

bydgoski

Gmina

Dąbrowa Chełmińska

Wysokość

28-40 m n.p.m.

Liczba ludności (2011)

125[1]

Strefa numeracyjna

52

Kod pocztowy

86-070[2]

Tablice rejestracyjne

CBY

SIMC

0084280

Położenie na mapie gminy Dąbrowa Chełmińska
Mapa konturowa gminy Dąbrowa Chełmińska, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Rafa”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Rafa”
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Rafa”
Położenie na mapie powiatu bydgoskiego
Mapa konturowa powiatu bydgoskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Rafa”
Ziemia53°11′41″N 18°12′45″E/53,194722 18,212500[3]

Rafa – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie bydgoskim, w gminie Dąbrowa Chełmińska. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego.

Położenie

Miejscowość położona jest w gminie Dąbrowa Chełmińska, powiecie bydgoskim, na skraju historycznej Ziemi Chełmińskiej. Wieś rozlokowana jest na terasie nadzalewowej doliny Wisły u podnóża zbocza oddzielającego ją od Wysoczyzny Chełmińskiej. Od wschodu graniczy z lasem, od zachodu z łąkami nadwiślańskimi. Miejscowość znajduje się w obrębie Fordońskiego Przełomu Wisły.

Charakterystyka

Demografia

Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 125 mieszkańców[1]. Jest trzynastą co do wielkości miejscowością gminy Dąbrowa Chełmińska.

Przyroda i rekreacja

Wieś położona jest na obszarze o wysokich walorach przyrodniczych i rekreacyjnych. Jest otoczona dużym kompleksem leśnym, a od zachodu terenem zalewowym i starorzeczami Wisły. Na północny wschód od wsi w obniżeniu terenu leży użytek ekologiczny – śródleśne jezioro Skrzynka, a w pewnym oddaleniu cztery rezerwaty przyrody: Las Mariański, Wielka Kępa Ostromecka, Linje oraz Reptowo, które chronią siedliska leśne (łęgi, grądy i bory mieszane), torfowiska i stanowisko lęgowe czapli siwej, związane z doliną Wisły. W 2003 wieś włączono w obszar Zespołu Parków Krajobrazowych Chełmińskiego i Nadwiślańskiego. Tereny zalewowe Wisły objęte są siecią obszarów Natura 2000 pn.: Dolina Dolnej Wisły (obszar specjalnej ochrony ptaków) i Solecka Dolina Wisły.

Szlaki turystyczne

Przez Rafę przebiegają szlaki turystyczne:

  • szlak rowerowy zielony szlak rowerowy „Dookoła Dolinie Dolnej Wisły” Bydgoszcz-Świecie-Chełmno-Bydgoszcz[4]
  • Wiślana Trasa Rowerowa – odcinek prawobrzeżny

Dawny cmentarz

Na terenie wsi zlokalizowany jest nieczynny cmentarz ewangelicki[5].

Historia

W miejscu obecnej wsi Rafa w średniowieczu istniała osada rybacka zwana Kindorff, wzmiankowana w 1285 roku[6]. W 1319 roku na pobliskiej wyspie wiślanej odbywały się pertraktacje między Leszkiem Kujawskim, a Przemysławem w obecności krzyżackiego mistrza kujawskiego de Gera. W latach 1400–1436 była to wieś czynszowa, należąca do komturstwa starogrodzkiego.

W 1505 roku została nadana przez króla Aleksandra Jagiellończyka biskupowi chełmińskiemu, lecz w 1532 roku biskup Jan Konopacki sprzedał ją Wawrzynowi Knopfowi[6].

W XVIII wieku miejscowość nazywaną już Raffa, prawdopodobnie od ukształtowania brzegów Wisły, dzierżyli dziedzice majątku w Gzinie - Działyńscy i Czapscy. W pobliżu wsi znajdował się przystanek przewozu promowego na Wiśle[7].

Szlacheckie dobra w Rafie były oddawane w długoletnie dzierżawy, a od 1839 roku sprzedawane w rezultacie zmian strukturalnych wynikających z pruskiej ustawy uwłaszczeniowej. W 1868 roku znajdowały się tu ogółem 4 budynki, w tym 2 mieszkalne, zamieszkane przez 21 osób, w tym 1 katolika i 20 ewangelików. Natomiast w 1885 roku było we wsi 21 domów i 131 mieszkańców i od tego czasu Rafa była wsią gminną[7]. W skład gminy wchodziły wówczas: Rafa i wybudowania (przysiółki Rafy i Janowa), Szadun (3 domy, 13 mieszkańców) i Sześćstof (niem. Schestoff) – 2 domy zamieszkane przez 9 osób. Gmina Rafa w 1885 roku liczyła 514 ha, w tym 38 ha lasu. W 26 domach mieszkalnych żyło 153 mieszkańców, w tym 48 katolików i 105 ewangelików. Miejscowość należała do parafii katolickiej w Czarżu i ewangelickiej w Ostromecku[7]. W 1897 roku z własności dworu w Gzinie pozostało w Rafie tylko 133 ha, a w 1906 roku - 33 ha[6].

W okresie międzywojennym mieszkało tu dużo ludności niemieckiej[6]. Funkcjonowała czteroklasowa szkoła elementarna (ewangelicka), która dawała możliwość zdobycia wykształcenia podstawowego[7].

W latach 1939 - 1942 dotychczasową nazwą wsi było Raffa, lecz po przeprowadzonej zamianie nazw miejscowości w Okręgu Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie, w latach 1942 - 1945 nazywała się Raffen[8]. W latach 1939–1945 położona była w okręgu Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie, w rejencji bydgoskiej (Regierungsbezirk Bromberg)[9], w powiecie Chełmno (Kreis Kulm)[8].

Rafa administracyjnie należała do powiatu chełmińskiego, od 1975 roku do gminy Dąbrowa Chełmińska, a od 1999 wraz z całą gminą do powiatu bydgoskiego.

Galeria zdjęć

Przypisy

  1. 1 2 GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1086 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 114376
  4. ↑ Zbigniew Boroński, Janusz Umiński, Grzegorz Pietrzak: Przewodnik po turystycznym szlaku rowerowym Bydgoszcz-Chełmno-Bydgoszcz. Wydział Sportu i Turystyki Urzędu Miasta Bydgoszczy. Bydgoszcz 2006. ISBN 83-88713-95-7
  5. ↑ Zapomnieni - zdjęcia cmentarza. [dostęp 2011-12-29].
  6. 1 2 3 4 Jerzy Świetlik: Historia wokół nas. Część 1. Zbiór artykułów o historii wsi wokół Dąbrowy Chełmińskiej. Ostromecko: Nakład własny – Jerzy Świetlik, 2003.
  7. 1 2 3 4 Zdzisław Raszeja: Ostromecko i okolice. Bydgoszcz: Wydawnictwo Margrafsen, 2002, s. 25-28. ISBN 83-87070-78-5. (pol.).
  8. 1 2 Germanizacja nazw miejscowości w Okręgu Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie. Wybór źródeł, wstęp i oprac. M. Kubicki, Gdańsk-Warszawa 2022, s. 102.
  9. ↑ Germanizacja nazw miejscowości w Okręgu Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie. Wybór źródeł, wstęp i oprac. M. Kubicki, Gdańsk-Warszawa 2022, s. 93.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.