Rozstaw metrowy

Rozstaw szyn
Splot – Tor – Tor tramwajowy
Kolej szerokotorowa
 Breitspurbahn 3000 mm (118,1 in)
 Rozstaw brunelowski 2140 mm (84,3 in)
 Rozstaw indyjski 1676 mm (66,0 in)
 Rozstaw iberyjski 1668 mm (65,7 in)
 Rozstaw irlandzki 1600 mm (63,0 in)
 Rozstaw rosyjski 1520 mm (59,8 in)
Kolej normalnotorowa
 Rozstaw standardowy
(tzw. stephensonowski)		 1435 mm (56,5 in)
Kolej wąskotorowa
 Rozstaw szkocki 1372 mm (54,0 in)
 Rozstaw przylądkowy 1067 mm (42,0 in)
 Rozstaw metrowy 1000 mm (39,4 in)
 Rozstaw trójstopowy 914 mm (36,0 in)
 Rozstaw 785 mm 785 mm (30,9 in)
 Rozstaw bośniacki 760 mm (29,9 in)
 Rozstaw 750 mm 750 mm (29,5 in)
 Rozstaw 600 mm 600 mm (23,6 in)
Inne
 Rozstaw piętnastocalowy 381 mm (15,0 in)

Rozstaw metrowy – rozstaw szyn, w którym odległość między wewnętrznymi powierzchniami główek szyn wynosi 1000 mm. Koleje o tym rozstawie są klasyfikowane jako wąskotorowe, jednak w wielu krajach prowadzony jest po nich normalny ruch dalekobieżny (Tunezja, Indie), a nawet stanowią jedyny standard w kraju (Kenia). W takich przypadkach jako koleje wąskotorowe są klasyfikowane koleje o rozstawie mniejszym niż 1000 mm.

Rozstaw ten był niegdyś powszechnie stosowany w Europie przy kolejkach dojazdowych i ruchu dalekobieżnym w terenach górskich, jednak z czasem systemy te zostały w większości zlikwidowane.

Rozstaw ten jest także często używany w systemach tramwajowych. W Polsce jest jednym z dwóch rozstawów występujących w sieciach tramwajowych obok 1435 mm.

Kraje używające rozstawu metrowego

Tory rozstawu metrowego w Kigomie w Tanzanii
Trasa kolei Frauenfeld–Wil w Wängi (Szwajcaria)

Kolej dalekobieżna

Kontynent Kraj Uwagi
Afryka Benin Benin
Etiopia Etiopia
Dżibuti Dżibuti
Gwinea Gwinea obok rozstawu 1435 mm
Kamerun Kamerun
Kenia Kenia
Madagaskar Madagaskar
Mali Mali
Niger Nigeria obok rozstawu 1435 mm
Senegal Senegal
Togo Togo
Tunezja Tunezja obok rozstawu 1435 mm
Tanzania Tanzania na linii północnej i centralnej, obok rozstawu 1067 mm na linii Tazara
Uganda Uganda
Ameryka Argentyna Argentyna obok rozstawu 1676 mm i 1435 mm
Boliwia Boliwia
Brazylia Brazylia obok rozstawu 1600 mm
Chile Chile obok rozstawu 1600 mm, kolej również zębata
Azja Bangladesz Bangladesz duża część sieci w splocie torowym 1000 mm / 1676 mm
Birma / Mjanma
Indie Indie w trakcie konwersji na 1676 mm
Malezja Malezja
Tajlandia Tajlandia
Wietnam Wietnam
Australia i Oceania Rozstaw nie jest używany. Wąskotorowym rozstawem powszechnie używanym na tym kontynencie jest rozstaw przylądkowy.
Europa Hiszpania Hiszpania obok rozstawu 1668 mm i 1435 mm
Szwajcaria Szwajcaria obok rozstawu 1435 mm, w rejonach górskich występuje również kolej zębata

Koleje dojazdowe

Państwo System(y) Uwagi
Polska Polska Piaseczyńska Kolej Wąskotorowa dawna kolej Grójecka
Kolej Wilanowska po konwersji z 800 mm, ruch zawieszony w 1971 roku[1]
Gryficka Kolej Wąskotorowa
Stargardzka Kolej Wąskotorowa
Koszalińska Kolej Wąskotorowa
Ełcka Kolej Wąskotorowa dawniej wykorzystywała rozstaw metrowy, dzisiaj korzysta z rozstawu 750 mm[2]
Słowenia Słowacja Tatrzańskie Koleje Elektryczne

Sieci metra i tramwajowe

Państwo System(y)
Austria Austria Gmunden, Innsbruck
Belgia Belgia Antwerpia, Gandawa, Han-sur-Lesse[3], premetro w Charleroi, tramwaj nadmorski
Chorwacja Chorwacja Osijek, Zagrzeb
Czechy Czechy Liberec[4]
Egipt Egipt Kair
Finlandia Finlandia Helsinki
Francja Francja Lille – Roubaix – Tourcoing, Marquette-lez-Lille[5], Saint-Étienne
Hiszpania Hiszpania Alicante, Barcelona (linia 8)[6], Bilbao[7], Palma de Mallorca[6], San Sebastián[6], Vitoria-Gasteiz, Walencja
Korea Północna Korea Północna Pjongjang[4]
Łotwa Łotwa Lipawa
Niemcy Niemcy Augsburg, Bielefeld, Bochum-Gelsenkirchen[4], Brandenburg an der Havel, Chociebuż, Darmstadt, Döbeln, Erfurt, Essen-Mülheim an der Ruhr (Ruhrbahn)[4], Frankfurt nad Odrą, Fryburg Bryzgowijski, Gera, Gotha, Görlitz, Halberstadt, Halle (Saale), Heidelberg-Mannheim-Ludwigshafen, Jena, Kirnitzschtalbahn, Krefeld[4], Moguncja, Naumburg (Saale), Nordhausen, Plauen, Schöneiche-Rüdersdorf, Stuttgart[8], Ulm, Würzburg, Zwickau
Norwegia Norwegia Trondheim
Polska Polska Bydgoszcz, Elbląg, Grudziądz, aglomeracja łódzka, Toruń
Portugalia Portugalia Sintra
Rosja Rosja Królewiec, Piatigorsk
Rumunia Rumunia Arad, Jassy
Serbia Serbia Belgrad
Słowenia Słowacja Bratysława
Szwajcaria Szwajcaria Bazylea, Berno, Genewa, Neuchâtel, Zurych
Turcja Turcja Bursa[4], Eskişehir, Stambuł[9]
Ukraina Ukraina Eupatoria, Lwów, Mołoczne, Winnica, Żytomierz
Włochy Włochy Triest

Zobacz też

  • Malta Railway, istniejąca w latach 1883–1931 kolej o rozstawie metrowym

Przypisy

  1. ↑ Kolejka wilanowska i grójecka – echa komunikacyjnej przeszłości Ursynowa [online], haloursynow.pl [dostęp 2024-04-04] (pol.).
  2. ↑ Koleje wąskotorowe w Polsce [online], www.koleje.wask.pl [dostęp 2024-04-04].
  3. ↑ Linia turystyczna o napędzie spalinowym.
  4. 1 2 3 4 5 6 Część sieci (równolegle istnieje sieć o rozstawie 1435 mm).
  5. ↑ Linia turystyczna o napędzie elektrycznym.
  6. 1 2 3 Sieć metra.
  7. ↑ Sieć tramwajowa i sieć metra.
  8. ↑ Sieć o rozstawie 1000 mm używana tylko do okazjonalnych przejazdów – normalny ruch odbywa się na rozstawie 1435 mm.
  9. ↑ Dwie linie tramwaju turystycznego – normalny ruch odbywa się na rozstawie 1435 mm.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.