Sadykierz (powiat pułtuski)

Sadykierz
wieś
Ilustracja
kościół Św. Rocha
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

pułtuski

Gmina

Obryte

Liczba ludności (2021)

234[1][2]

Strefa numeracyjna

29

Kod pocztowy

07-215[3]

Tablice rejestracyjne

WPU

SIMC

0515419[4]

Położenie na mapie gminy Obryte
Mapa konturowa gminy Obryte, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Sadykierz”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Sadykierz”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Sadykierz”
Położenie na mapie powiatu pułtuskiego
Mapa konturowa powiatu pułtuskiego, blisko prawej krawiędzi nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Sadykierz”
Ziemia52°42′03″N 21°17′34″E/52,700833 21,292778[5]

Sadykierz – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie pułtuskim, w gminie Obryte[4][6]. Ma status sołectwa[7].

Historia

Nazwa miejscowości wskazuje na osadę umiejscowioną w lesie, gdyż kierz to krzak[8].

Wieś Sadykierz została lokowana przez biskupa Pawła Giżyckiego w dobrach biskupstwa płockiego w 1443[8]. W 1449 została przekazana na uposażenie kapituły pułtuskiej[9]. Jako prywatna wieś duchowna w drugiej połowie XVI wieku leżała w powiecie kamienieckim ziemi nurskiej województwa mazowieckiego[10]. W XVIII wieku był wsią pańszczyźnianą[8].

Po utworzeniu Królestwa Polskiego Sadykierz wchodził w skład dóbr narodowych Obryte[11]. Około 1836 wieś została nadana rosyjskiemu właścicielowi trudniącemu się hodowlą owiec[8]. Folwark istniał jeszcze przed II wojną światową, funkcjonował na działce naprzeciw kościoła[12]. Drewniany dwór kryty strzechą notowano około 2000. Został rozebrany, a z materiałów pochodzących z rozbiórki wybudowano drewnianą chatę[8][9].

We wsi znajduje się drewniany kościół pw. św. Rocha filialny w parafii św. Jana Chrzciciela w Obrytem. Obecny kościół został wzniesiony w 2003 na miejscu poprzedniego, pochodzącego z 1812[8][11], który spłonął w noc z 26 na 27 września 2003[13]. Obok kościoła stoi dzwonnica z 1812[9][14]. Dzwonnica i cmentarz przykościelny są wpisane do rejestru zabytków (A-341 z 2.04.1962)[15]. Na cmentarzu znajduje się nagrobek żołnierzy poległych w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 r. – Adama Sienkiewicza z 68 Pułku Piechoty oraz Jana Iwaszkiewicza, ułana z 13 Pułku Ułanów Wileńskich[8][9].

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa ostrołęckiego[8].

Miejsce urodzenia biskupa włocławskiego Jana Zaręby[8].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Wieś Sadykierz w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2025-01-30], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  2. ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2025-01-30].
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1131 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. 1 2 GUS. Wyszukiwarka TERYT.
  5. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 120339
  6. ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  7. ↑ BIP gminy, sołectwa
  8. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Lechosław Herz, Puszcze Kamieniecka i Biała: przewodnik krajoznawczy w formie opowieści napisany, a po magicznych i egzotycznych miejscach znanych i nieznanych prowadzący, Przewodnik dla Dociekliwych, Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2005, s. 240, ISBN 978-83-89188-35-9 [dostęp 2024-09-21].
  9. 1 2 3 4 Małgorzata Omilanowska, Jakub Sito (red.), Pułtusk i okolice, Katalog zabytków sztuki w Polsce / red. nacz. Maria Kałamajska-Saeed, Jerzy Łoziński, Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 1999, s. 100–101, ISBN 978-83-85938-38-5 [dostęp 2024-10-26].
  10. ↑ Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
  11. 1 2 Radosław Lolo, Lech Chybowski, Grzegorz Hubert Gerek (red.), Gmina Obryte: serce Kurpi Białych, Wydanie I, Obryte ; Pułtusk: Aga Press Agencja Wydawniczo Reklamowa, 2010, s. 14, ISBN 978-83-926217-9-9 [dostęp 2024-09-21].
  12. ↑ Mapa WIG Pas 38 Słup 32 „PUŁTUSK” z 1936 r.
  13. ↑ Sadykierz: kościół filialny ustanowiony sanktuarium św. Rocha | eKAI [online], eKAI | Portal Katolickiej Agencji Informacyjnej, 19 października 2020 [dostęp 2024-09-20].
  14. ↑ Plan Odnowy miejscowości Sadykierz, załącznik do Uchwały Nr XXXVI/212/2010 r. Rady Gminy Obryte z dnia 26 października 2010 roku.
  15. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo mazowieckie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 stycznia 2025, s. 132.

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.