Siedliska (powiat rzeszowski)

Siedliska
wieś
Ilustracja
Centrum Siedlisk
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Powiat

rzeszowski

Gmina

Lubenia

Liczba ludności (2020)

1721[1]

Strefa numeracyjna

17

Kod pocztowy

36-042[2]

Tablice rejestracyjne

RZE

SIMC

0654300[3]

Położenie na mapie gminy Lubenia
Mapa konturowa gminy Lubenia, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Siedliska”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Siedliska”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Siedliska”
Położenie na mapie powiatu rzeszowskiego
Mapa konturowa powiatu rzeszowskiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Siedliska”
Ziemia49°56′58″N 21°56′04″E/49,949444 21,934444[4]

Siedliska – wieś w Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie rzeszowskim, w gminie Lubenia[5][3].

Miejscowość jest siedzibą parafii św. Józefa, należącej do dekanatu Tyczyn, diecezji rzeszowskiej.

Siedliska to wieś położona 14 km na południowy wschód od Rzeszowa, nad rzeką Wisłok, na skraju Pogórza Dynowskiego. Graniczy z Budziwojem od wschodu, z Lubenią od południa i południowego wschodu, a od zachodu z Babicą, Zarzeczem i Lutoryżem. Od strony zachodniej granicę wyznacza Wisłok, który dawniej często zmieniał koryto, co potwierdza skrawek terenu Siedlisk po drugiej stronie rzeki. W latach 20. XX wieku rozpoczęto regulację Wisłoka, zabezpieczając brzegi wykopami i tamami[6].

Wieś składa się z kilku przysiółków: „Koniec” od strony Budziwoja, „Odedwór” w centrum, „Głęboka” wzdłuż drogi (nazwa pochodzi od głębokiej wody na Wisłoku), „Smolna” zbudowany po 1890 roku, „Debrza” na wzgórzach, „Jawcza” na wschód oraz „Broniakówka” od strony Budziwoja i Przylasku. Teren jest zróżnicowany – 2/3 to obszar nizinny, natomiast na południu dominują wzniesienia z jarami i potokami. Wisłok leży na wysokości 200 m n.p.m., a najwyższy punkt w przysiółku Broniakówka ma 346 m n.p.m[5][3][6].

Integralne części wsi Siedliska[5][3]
SIMCNazwaRodzaj
0654316Broniakówkaczęść wsi
0654322Debrzaczęść wsi
0654339Głębokaczęść wsi
0654345Jawczaczęść wsi
0654351Koniecczęść wsi
0654368Odedwórczęść wsi
0654374Płoninaczęść wsi
0654380Różankaczęść wsi
0654397Smolnaczęść wsi

Historia wsi

Pierwsza informacja o Siedliskach pochodzi z 1423 roku, gdy król Władysław Jagiełło przekazał wieś czeskiemu rycerzowi Janowi z Jicina. Jednak liczne znaleziska archeologiczne wskazują na wcześniejsze osadnictwo, sięgające neolitu oraz okresu kultury łużyckiej. W średniowieczu osadnictwo koncentrowało się wokół grodu w pobliskiej Lubeni[7][6].

Na terenie wsi znajdował się folwark należący do majątku tyczyńskiego, który na przestrzeni wieków przechodził w ręce różnych właścicieli, m.in. Bileckich, Branieckich, Opalińskich, Wodzickich i Uznańskich. W XVIII wieku mieszkańcy wsi pracowali na folwarku, odrabiając pańszczyznę, która została zniesiona w 1848 roku. W XIX wieku Siedliska miały 235 domów i 1137 mieszkańców, w tym 48 Żydów. Na terenie folwarku funkcjonowały piece do wypalania gipsu, który wydobywano w przysiółku Broniakówka aż do krótko po II wojnie światowej[6].

W Siedliskach istniała prywatna szkoła już od 1856 roku. Kolejny budynek szkolny powstał w 1898 roku, a nową szkołę wybudowano w latach 1963-68, gdzie obecnie mieści się Publiczne Gimnazjum. W 1909 roku założono pierwsze Kółko Rolnicze oraz Straż Ogniową[6].

25 czerwca 1943 Budziwój i Siedliska zostały otoczone przez oddziały żandarmerii i policji niemieckiej. Zgromadzili około 150 mężczyzn z obu wsi. Po przeprowadzeniu śledztwa, które miało na celu przyznanie się do działalności w ruchu oporu, zamordowano 9 osób. Ciała ofiar pochowano na cmentarzu w Lubieni. Po wojnie zbrodnię upamiętniono obeliskiem we wsi Budziwój[8].

Przed II wojną światową Siedliska należały do gminy Tyczyn, potem do Zarzecza, a od 1972 roku do gminy Lubenia. Okres powojenny przyniósł rozwój infrastruktury: w 1951 roku zbudowano most na Wisłoku, w 1952 Dom Ludowy, w 1954 Remizę Strażacką, a w 1962 roku drogę asfaltową. W 1964 roku powstała pierwsza Publiczna Biblioteka. Budowę kościoła rozpoczęto w 1979 roku, a zakończono w 1981, tworząc samodzielną parafię w Siedliskach[6].

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa rzeszowskiego.

Związani z Siedliskami

Przypisy

  1. ↑ Raport o stanie gminy w roku 2020. Stan ludności 31.12.2020 str. 5 [dostęp 2022-02-02]
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1144 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. 1 2 3 4 TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
  4. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 121903
  5. 1 2 3 Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013–02–15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-03-09].
  6. 1 2 3 4 5 6 Renata Matejek, W gminie Lubenia, Krosno: "Roksana", 2002, ISBN 978-83-7343-056-3 [dostęp 2025-02-25].
  7. 1 2 Aleksander Bielenda, Siedliska: opisanie dziejów wsi nad Wisłokiem, Krosno: Wydawnictwo Agazah - Agata Zahuta, 2023, ISBN 978-83-967176-2-7 [dostęp 2025-03-29].
  8. ↑ Józef Fajkowski, Jan Religa: Zbrodnie hitlerowskie na wsi polskiej 1939-1945. Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza, 1981, s. 331
  9. ↑ Telewizja Polska S.A, Zmarł olimpijczyk, były reprezentant Polski w koszykówce [online], sport.tvp.pl, 6 lipca 2020 [dostęp 2024-05-21] (pol.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.