Siewka szara

Siewka szara
	Pluvialis dominica
	(Statius Müller, 1776)
	; Samiec siewki szarej w szacie godowej
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	siewkowe
Podrząd	siewkowce
Rodzina	sieweczkowate
Podrodzina	siewki
Rodzaj	Pluvialis
Gatunek	siewka szara
Synonimy
	Charadrius dominicus Statius Müller, 1776; Pluvialis dominicus (Statius Müller, 1776); Pluvialis dominica dominica (Statius Müller, 1776);
	Charadrius dominicus Statius Müller, 1776; Pluvialis dominicus (Statius Müller, 1776); Pluvialis dominica dominica (Statius Müller, 1776);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	; okres lęgowy przeloty zimowiska

Siewka szara^[5] (Pluvialis dominica) – gatunek średniej wielkości ptaka wędrownego z rodziny sieweczkowatych (Charadriidae). Występuje w północnej części Ameryki Północnej, zimuje w Ameryce Południowej. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Systematyka

Jest to gatunek monotypowy^[6]. Niegdyś uważano, że siewka szara i bardzo podobna do niej siewka złotawa są podgatunkami tego samego gatunku Pluvialis dominica. Badania prowadzone od 1983 roku na zachodniej Alasce, która jest obszarem ich współwystępowania, wykazały jednak, że ptaki z obu podgatunków różnią się wielkością i upierzeniem, głosem godowym, zakładają gniazda w innych miejscach, a przede wszystkim w ogóle nie krzyżują się między sobą. Uznano to za wystarczające przesłanki, aby wydzielić dwa gatunki: siewka szara (Pluvialis dominica) i siewka złotawa (Pluvialis fulva).

Zasięg występowania

Zamieszkuje północną część Ameryki Północnej – od zachodniej Alaski przez północną Kanadę po Ziemię Baffina. Zimuje w Ameryce Południowej, głównie od południowo-wschodniej Brazylii i Paragwaju na południe po północno-wschodnią Argentynę; niektóre osobniki dolatują do Patagonii i Ziemi Ognistej^[2]. Sporadycznie zalatuje do Europy^[7], w tym wyjątkowo do Polski (stwierdzona tylko cztery razy – w 2002, 2018, 2021 i 2022 roku^[8]^[9]).

Morfologia

Wygląd: W szacie godowej samiec ma wierzch ciała ciemny, gęsto pokryty żółtymi, czasem z zielonkawym odcieniem, plamkami. Spód ciała czarny poza pokrywami podogonowymi, które są białe. Czoło, boki głowy i szyi również białe, oddzielają złoto-czarny wierzch ciała od czarnej plamy na spodzie. Dziób i nogi ciemne. Samica podobna, lecz na czarnej plamie na spodzie ciała znajdują się białe plamki. Osobniki młodociane i dorosłe w szacie spoczynkowej mają jasny spód ciała z ciemnymi plamkami na piersi i szyi. Od siewki złotawej różni się bardziej krępą sylwetką i krótszymi nogami.
Wymiary średnie^[2]: długość ciała 24–28 cm
rozpiętość skrzydeł 65–72 cm
masa ciała 106–194 g

Ekologia i zachowanie

Biotop: Tundra, zimuje na morskich wybrzeżach, równinach i bagnach.
Gniazdo: Zagłębienie w ziemi wykonane przez samca, wyłożone porostami, suchymi liśćmi, trawą i mchem^[10].
Jaja: W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając 3–4 cieliste, pokryte brązowymi plamkami jaja.
Wysiadywanie, pisklęta: Jaja wysiadywane są od zniesienia pierwszego jaja przez okres 26–27 dni przez obydwoje rodziców. Pisklęta pierzą się w wieku 22–24 dni^[10], po czym się usamodzielniają.
Pożywienie: Bezkręgowce, głównie owady, ale także robaki, pająki, drobne mięczaki i skorupiaki; skład diety uzupełniają nasiona traw i jagody^[10].

Status i ochrona

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje siewkę szarą za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność światowej populacji, według szacunków BirdLife International z 2024 roku, mieści się w przedziale 1–6 milionów dorosłych osobników (wcześniejsze szacunki były mocno zaniżone). Ogólny trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy^[4].

W Polsce podlega ścisłej ochronie gatunkowej^[11].

Zobacz też

ptaki Polski

Przypisy

1 2 Pluvialis dominica, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
1 2 3 Wiersma, P., Kirwan, G.M. & Boesman, P.: American Golden Plover (Pluvialis dominica). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2019. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-09)].
↑ D. Lepage: American Golden-Plover Pluvialis dominica. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2023-01-13].
1 2 BirdLife International, Pluvialis dominica, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2024, wersja 2024-2 [dostęp 2025-02-04] (ang.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Pluvialinae Wood,CT, 1835 – siewki (wersja: 2023-12-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2025-02-04].
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v14.2). [dostęp 2025-02-04]. (ang.).
↑ wynik wyszukiwania: Pluvialis dominica. [w:] Tarsiger.com [on-line]. [dostęp 2021-04-21]. (ang.).
↑ Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Raport nr 38. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2021. „Ornis Polonica”. 63, s. 130–159, 2022.
↑ Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Raport nr 39. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2022. „Ornis Polonica”. 64, s. 129–154, 2023.
1 2 3 N. Bouglouan: American Golden Plover. [w:] oiseaux-birds.com [on-line]. [dostęp 2021-04-21]. (ang.).
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).

Linki zewnętrzne

Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] 1 2 Pluvialis dominica, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[hbwa-2] 1 2 3 Wiersma, P., Kirwan, G.M. & Boesman, P.: American Golden Plover (Pluvialis dominica). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2019. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-09)].

[avibase-3] D. Lepage: American Golden-Plover Pluvialis dominica. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2023-01-13].

[iucn-4] 1 2 BirdLife International, Pluvialis dominica, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2024, wersja 2024-2 [dostęp 2025-02-04] (ang.).

[mk-5] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Pluvialinae Wood,CT, 1835 – siewki (wersja: 2023-12-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2025-02-04].

[ioc-6] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v14.2). [dostęp 2025-02-04]. (ang.).

[tarsiger-7] wynik wyszukiwania: Pluvialis dominica. [w:] Tarsiger.com [on-line]. [dostęp 2021-04-21]. (ang.).

[op2022-8] Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Raport nr 38. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2021. „Ornis Polonica”. 63, s. 130–159, 2022.

[op2023-9] Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Raport nr 39. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2022. „Ornis Polonica”. 64, s. 129–154, 2023.

[oiseaux-10] 1 2 3 N. Bouglouan: American Golden Plover. [w:] oiseaux-birds.com [on-line]. [dostęp 2021-04-21]. (ang.).

[11] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]