Stefan Baczewski

Stefan Baczewski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

1 grudnia 1892
Zniesienie

Data i miejsce śmierci

1940
USRR, ZSRR

Przyczyna śmierci

zbrodnia katyńska

Zawód, zajęcie

przemysłowiec

Narodowość

polska

Rodzice

Leopold, Stefania

Małżeństwo

Małgorzata

Krewni i powinowaci

Józef (dziadek),
Henryk (wujek),
Adam (kuzyn)

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Medal Niepodległości

Stefan Baczewski (ur. 1 grudnia 1892 w Zniesieniu, zm. 1940 w ZSRR) – polski prawnik, przemysłowiec, honorowy konsul Republiki Austriackiej we Lwowie, radny Rady Miasta Lwowa, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Wieża Baczewskiego na terenie Targów Wschodnich
Wyroby alkoholowe firmy J.A. Baczewski

Urodził się 1 grudnia 1892 w Zniesieniu (Lwów)[1][2][3][4]. Był synem Leopolda (1859-1924, chemik, przemysłowiec, wykładowca na Akademii Rolniczej w Dublanach, współwłaściciel fabryki wódek J.A. Baczewski) i Stefanii z domu Kopeckiej[1][2]. W latach 1902-1906 uczęszczał do C. K. II Gimnazjum we Lwowie, kończąc II klasę, po czym kształcił się w Wiedniu-Kalksburgu, gdzie w 1910 zdał egzamin dojrzałości[1][4]. Po maturze został absolwentem kursu abiturientów w Akademii Handlowej we Lwowie[1]. Studiował prawo[3] na Uniwersytecie Wiedeńskim i na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie otrzymał dyplom w 1916[1][4]. Od 1916 był zatrudniony jako praktykant konceptowy w C. K. Namiestnictwie we Lwowie[4][1]. Od 1918 należał do Polskich Kadr Wojskowych[1].

U kresu I wojny światowej w listopadzie 1918 uczestniczył w obronie miasta podczas wojny polsko-ukraińskiej[1]. Następnie został urzędnikiem Tymczasowego Komitetu Rządzącego we Lwowie, a od 1919 do 1922 starostwa powiatu lwowskiego[1]. W 1920 został komisarzem okręgowym[4]. Jako ochotnik brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920[1].

W okresie II Rzeczypospolitej od 1920[4] on i jego stryjeczny brat Adam Baczewski (ur. 1895, syn Henryka, brata Leopolda)[5] kierowali rodzinną firmą J.A. Baczewski (nazwa od Józef Adam Baczewski; pełna: „Fabryka wódek, likierów i rossolisów J.A. Baczewski”[6])[4], którą w przeszłości tworzył także ich dziadek Józef (1829–1911)[7]. Stefan Baczewski od 1922 był współwłaścicielem i naczelnym dyrektorem firmy[8][1]. Dokonał rozbudowy fabryki i jej infrastruktury[9][10]. Firma prowadziła zakrojoną na dużą skalę akcję reklamową, m.in. w latach 20. na terenie Targów Wschodnich we Lwowie została wzniesiona „wieża Baczewskiego”[9] zaprojektowana w kształcie karafki[11] (architektem był Erwin Wieczorek). W latach 30. firma Baczewskiego dostarczała swoje wyroby alkoholowe do statków pasażerskich SS Polonia i MS Piłsudski[10], a jej produkty były zbywane na eksport do stolic krajów Europy Zachodniej[12], w tym Paryża, Pragi i Wiednia[9]. Do 1925 wraz z Mikołaj Krasuckim był zawiadowcą firmy Józef Słoński i Ska spółka z o.o. [13].

Dekretem z 4 stycznia 1924 został mianowany konsulem honorowym Republiki Austriackiej w RP, urzędującym we Lwowie[4]. Początkowo sprawował urząd w pierwotnej siedzibie konsulatu, a latem tego samego roku przeniósł go do swojej własnej, nowo wybudowanej rezydencji przy ulicy Pełczyńskiej 35[4][7][14][1]. W kwietniu 1929 został mianowany przez prezydenta Austrii Wilhelma Miklasa honorowym konsulem generalnym i kierownikiem Konsulatu Republiki Austriackiej na obszar województw lwowskiego, stanisławowskiego i tarnopolskiego z siedzibą we Lwowie[15][16]. W 1932 konsulat został przeniesiony pod adres Ossolińskich 4[3][16]. Po dokonanym przyłączeniu Austrii do III Rzeszy z 12/13 marca 1938 roku i delegowaniu do Lwowa oberinspektora Sprinka w celu likwidacji konsulatu Austrii, Stefan Baczewski bezzwłocznie ustąpił z urzędu konsula[3].

Piastował mandat radnego Rady Miasta Lwowa[3]. Od 24 maja 1930 w składzie Tymczasowej Rady Miasta Lwowa, a w jej łonie prezes Klubu Gospodarczego[1]. Mandat złożył 11 lutego 1933[1]. Przez lata pełnił funkcję radcy Izby Przemysłowo-Handlowej we Lwowie[3]. 12 lipca 1927 został wybrany członkiem komisji rozjemczej Giełdy Pieniężnej we Lwowie[17]. W kwietniu 1928 został prezesem Związku Wielkich Fabryk Wódek Gatunkowych[18]. Członek rady nadzorczej Banku Spółek Zarobkowych w Poznaniu[1].

Po wybuchu II wojny światowej i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 został aresztowany przez funkcjonariuszy NKWD 25 września 1939[1][3][19]. Początkowo był przetrzymywany we lwowskim więzieniu, a potem przeniesiony do zakładu w Charków[1]. W 1940 został zamordowany w ramach zbrodni katyńskiej. Jego nazwisko znalazło się na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej, opublikowanej w 1994 (został wymieniony na liście wywózkowej 71/2-50, oznaczony numerem 122)[20]. Ofiary tej części zbrodni katyńskiej zostały pochowane na otwartym w 2012 Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni. W ramach zbrodni katyńskiej na terenach ukraińskich został zamordowany także Adam Baczewski[9][10]. Według innych źródeł Stefan i Adam Baczewscy zostali przewiezieni do kopalni w Donbasie, gdzie ponieśli śmierć[5], lub że Stefan Baczewski miał zostać zamordowany w ramach zbrodni katyńskiej w Charkowie[3][21] (jednakże zarówno nie wskazała go lista jeńców przetrzymywanych od 1939 do 1940 w obozie w Starobielsku[22], jak też lista ofiar zamordowanych w Charkowie[23]).

Od 20 października 1920 żoną była Małgorzata z domu Kuncewicz[4][1].

Odznaczenia

Według innego źródła otrzymał też Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari i Krzyż Walecznych[1].

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 Księga 2015 ↓, s. 161.
  2. 1 2 Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe: na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 17.
  3. 1 2 3 4 5 6 7 8 Grzegorz Hryciuk. Stosunki polsko-ukraińskie w ocenie konsulatu niemieckiego we Lwowie w 1939 roku. „Toruńskie Studia Międzynarodowe”. Nr 1 (2009), s. 20, 2009. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
  4. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Die Konsulate der Republik Österreich (1. Republik). W: Rudolf Agstner: Von Kaisern, Konsuln und Kaufleuten Österreich und die Ukraine 1785–2010. Wiedeń: LIT Verlag, 2011, s. 195. ISBN 978-3-64350335-0.
  5. 1 2 Ojczyzną wódki jest Polska. kuriergalicyjski.com. [dostęp 2015-03-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (13 marca 2016)].
  6. ↑ Księga 2015 ↓, s. 160-161.
  7. 1 2 Irina Kotłobułatowa: Baczewski, Baczewski.... lwow.com.pl. [dostęp 2015-03-23].
  8. ↑ Obwieszczenie. „Gazeta Lwowska”. Nr 283, s. 8, 8 grudnia 1928.
  9. 1 2 3 4 Nasze dziedzictwo. baczewski-vodka.pl. [dostęp 2015-03-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2 kwietnia 2015)].
  10. 1 2 3 Jak wódka, to tylko we Lwowie – Leszek Muszczyński. portal.swiat-alkoholi.pl. [dostęp 2015-03-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2 kwietnia 2015)].
  11. ↑ Ewa Steinhardt: Od butelki do karafki. polonika.at. [dostęp 2015-03-24].
  12. ↑ Fabryka J. A. Baczewskiego we Lwowie. „Gazeta Handlowa”. Nr 197, s. 6, 28 sierpnia 1930.
  13. ↑ Ogłoszenia. „Gazeta Lwowska”. Nr 161, s. 2, 17 lipca 1925.
  14. ↑ Przemysław Włodek, Adam Kulewski: Lwów. Przewodnik. Pruszków: Rewasz, 2006, s. 280. ISBN 83-89188-53-8.
  15. ↑ Komunikat. „Lwowski Dziennik Wojewódzki”. Nr 17, s. 210, 20 września 1929.
  16. 1 2 Die Konsulate der Republik Österreich (1. Republik). W: Rudolf Agstner: Von Kaisern, Konsuln und Kaufleuten Österreich und die Ukraine 1785–2010. Wiedeń: LIT Verlag, 2011, s. 196. ISBN 978-3-64350335-0.
  17. ↑ Komunikat Biura Giełdy Pieniężnej. „Gazeta Lwowska”. Nr 158, s. 4, 14 lipca 1927.
  18. ↑ Organizacje gospodarcze. Związek Wielkich Fabryk Wódek Gatunkowych. „Gazeta Handlowa”. Nr 62, s. 1, 4 kwietnia 1928.
    •Kartek fabrykantów wódek. „Nowy Dziennik”. Nr 122, s. 6, 7 maja 1928.
  19. ↑ Włodzimierz Bonusiak: Polityka ludnościowa i ekonomiczna ZSRR na okupowanych ziemiach polskich w latach 1939–1941 („Zachodnia Ukraina” i „Zachodnia Białoruś”). Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2006, s. 127. ISBN 978-83-7338-249-7.
  20. ↑ Ukraińska Lista Katyńska. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 1994. s. 3. [dostęp 2015-03-23].
  21. ↑ Zuzanna Gajowniczek: Ukraiński ślad Katynia. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, 1995, s. 217.
  22. ↑ Andrzej Leszek Szcześniak: Katyń. Lista ofiar i zaginionych jeńców obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk. Warszawa: Alfa, 1989, s. 288. ISBN 83-7001-294-9.
  23. ↑ Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego: Charków. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2003. s. 10. [dostęp 2015-03-13].
  24. ↑ M.P. z 1930 r. nr 260, poz. 352.
  25. ↑ Dekoracja zasłużonych obywateli Krzyżami Zasługi. „Gazeta Lwowska”. Nr 102, s. 6, 5 maja 1932.
  26. ↑ M.P. z 1933 r. nr 255, poz. 273.
    •Lwowianie odznaczeni Krzyżem i Medalem Niepodległości. „Wschód. Prasowa Agencja Informacyjna”. Nr 424, s. 2, 8 listopada 1933.

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.