Włodzimierz Bonusiak

Włodzimierz Bonusiak
Państwo działania

PRL, III RP

Data i miejsce urodzenia

21 lutego 1942
Kalisz, terytorium RP anektowane przez III Rzeszę

profesor nauk humanistycznych
Specjalność: historia gospodarcza Polski i historia powszechna
Alma Mater

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Doktorat

1973 – historia
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
promotor: Czesław Łuczak

Habilitacja

1981 – historia
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Profesura

27 grudnia 1993

nauczyciel akademicki
Uniwersytet

Uniwersytet Rzeszowski

Okres zatrudn.

od 1974

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski

Włodzimierz Kazimierz Bonusiak (ur. 21 lutego 1942 w Kaliszu) – polski historyk, specjalizujący się w historii gospodarczej Polski i powszechnej[1]; nauczyciel akademicki związany z uczelniami w Rzeszowie oraz rektor tamtejszej Wyższej Szkoły Pedagogicznej w latach 1996–2001, a także Uniwersytetu Rzeszowskiego od 2002 do 2008 roku[2]. W czasach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej pełnił wysokie funkcje w Komitecie Wojewódzkim Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Rzeszowie.

Życiorys

Urodził się w 1942 roku w Kaliszu[2], był synem Andrzeja i Zofii Bonusiaków[3]. Jego ojciec sprawował funkcję prezydenta miasta (1947–1949) i przewodniczącego miejskiej rady narodowej (1949–1952, 1957–1959)[4][5]. W Kaliszu Włodzimierz Bonusiak ukończył szkołę podstawową i średnią. Po uzyskaniu świadectwa maturalnego podjął studia historyczne na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu (UAM), które ukończył w 1965 roku. Rozpoczął następnie pracę jako nauczyciel historii i WOS w Liceum Ogólnokształcącym dla Pracujących oraz Korespondencyjnym Liceum Ogólnokształcącym w rodzinnym mieście. Pełnił tam także funkcję zastępcy dyrektora (1969–1970), a następnie dyrektora (1970–1974)[2][6]. W 1973 uzyskał na UAM stopień doktora nauk humanistycznych w zakresie historii broniąc pracy Rozwój ekonomiczno-społeczny miasta Kalisza w okresie zaborów (1815–1918), przygotowanej pod kierunkiem Czesława Łuczaka[7].

Kariera naukowa

W 1974 roku przeprowadził się do Rzeszowa, gdzie został zatrudniony jako asystent, a następnie jako adiunkt na Politechnice Rzeszowskiej im. Ignacego Łukasiewicza. W 1981 habilitował się na Wydziale Historycznym UAM na podstawie rozprawy pt. Polityka ekonomiczna III Rzeszy na okupowanych terenach ZSRR (1941–1944)[1].

W 1982 roku przeniósł się do Wyższej Szkole Pedagogicznej w Rzeszowie (od 2001 roku Uniwersytet Rzeszowski), gdzie został kierownikiem Zakładu Historii Polski Najnowszej Instytutu Historii (do 2012 roku). Na uczelni tej poza pracą naukowo-dydaktyczną pełnił także szereg innych ważnych funkcji organizacyjnych. W latach 1982–1983 oraz 1988–1988 był prodziekanem Wydziału Socjologiczno-Historycznego. Od 1983 do 1984 sprawował funkcję prorektora, a potem w latach 1984–1987[a] był dyrektorem Instytutu Historii. W latach 1990–1996 zajmował stanowisko dziekana Wydziału Socjologiczno-Historycznego[2]. W 1993 roku uzyskał tytuł profesora nauk humanistycznych[1].

W 1994 został rzeszowskim koordynatorem – obok Erharda Cziomera z Uniwersytetu Jagiellońskiego, we współpracy z Instytutem Studiów Wschodnich i Międzynarodowych w Kolonii i Uniwersytetem Lwowskim – szeregu konferencji naukowych z lat 1995–2008 poświęconych współpracy Niemiec, Polski i Ukrainy, których celem było projektowanie polskiej i ukraińskiej integracji z Unią Europejską i NATO[8].

Od 1996 do 2001 roku był rektorem Wyższej Szkoły Pedagogicznej. Był jednym z inicjatorów jej przekształcenia w Uniwersytet Rzeszowski w 2001 roku, a także drugim w jej historii rektorem od 2002 do 2008 roku. W latach 2008–2012 piastował ponownie urząd dyrektora Instytutu Historii[2].

Po przejściu na emeryturę pracował na Uniwersytecie Rzeszowskim (2013–2014), w Wyższej Szkole Handlowej im. Bolesława Markowskiego w Kielcach (2014–2016) i w Społecznej Akademii Nauk w Łodzi (2016–2018)[9].

Działalność partyjna

W marcu 1962 zapisał się do PZPR. W latach 1975–1979 był sekretarzem ds. propagandy w Komitecie Uczelnianym PZPR Politechniki Rzeszowskiej, a w okresie 1979–1980 pełnił funkcję I sekretarza KU PZPR. Od roku 1980 był funkcjonariuszem Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Rzeszowie. Ten etap kariery rozpoczął od funkcji kierownika Wydziału Nauki, Oświaty i Kultury, którą pełnił do września 1982. W roku 1985 został dyrektorem Międzywojewódzkiej Szkoły Partyjnej KW PZPR, a rok później przeszedł na stanowisko Sekretarza ds. Nauki i Oświaty KW PZPR w Rzeszowie, zostając równocześnie członkiem egzekutywy tego komitetu. Obie te funkcje pełnił do 16.10.1989[3]. W wyborach parlamentarnych w 1989 bez powodzenia kandydował na posła sejmu kontraktowego w okręgu nr 83 Rzeszów[10].

Dorobek naukowy

Zainteresowania naukowe Włodzimierza Bonusiaka koncentrują się wokół zagadnień związanych z historią najnowszą[1] ze szczególnym uwzględnieniem systemu i polityki okupacyjna III Rzeszy i ZSRR, stosunków polsko-ukraińskich, dziejów miast (Kalisz, Rzeszów, Ropczyce, Dębica, Łańcut, Tarnobrzeg, Lwów, Drohobycz), biografistyką: przywódców ZSRR, a także wybitnych ludzi Polski południowo-wschodniej. Jest autorem około 150 publikacji, w tym 15 monografii[2]. Do jego najważniejszych prac należą[11]:

Zredagował szereg prac zbiorowych:

  • Ropczyce. Zarys dziejów (z Feliksem Kirykiem), Rzeszów 1991.
  • Rosja – kontynuacja czy punkt zwrotny? (z Kazimierzem Sową), Rzeszów 1994.
  • Galicja i jej dziedzictwo, t. 1: Historia i polityka (z Józefem Buszką), Rzeszów 1994.
  • Łańcut. Studia i szkice z dziejów miasta, Rzeszów 1997.
  • Chłopi, naród, kultura, t. 5: Chłopi a państwo (z Józefem Szaflikiem), Rzeszów 1997.
  • Polacy i Ukraińcy podczas II wojny światowej, Rzeszów 2000.
  • Dzieje Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Rzeszowie 1965–2000, Rzeszów 2001.
  • Polska i Ukraina w podręcznikach szkolnych i akademickich, Rzeszów 2001.
  • Stereotypy narodowościowe na pograniczu, Rzeszów 2002.
  • Drohobycz – miasto wielu kultur, Rzeszów 2005.
  • Polscy robotnicy przymusowi w Trzeciej Rzeszy, Rzeszów 2005.
  • Słownik biograficzny profesorów Uniwersytetu Rzeszowskiego 2001–2006, Rzeszów 2006.
  • 140 lat samorządu miasta Rzeszowa, Rzeszów 2007.
  • Dzieje Żołyni, Żołynia 2008.
  • Dzieje ziemi grodziskiej. By pokolenia pamiętały, skąd nasz ród…, Grodzisko Dolne 2009.
  • Rzeszów – w 655. rocznicę lokacji. Studia z dziejów miasta i regionu (z Wiolettą Zawitkowską), Rzeszów 2010.
  • Uniwersytet Rzeszowski w latach 2001–2008, Rzeszów 2010.
  • Dzieje Ropczyc u schyłku PRL i w III Rzeczypospolitej, Rzeszów 2012.
  • Dzieje Rzeszowa, t. 4: Rzeszów w latach 1945–1989, Rzeszów 2012.
  • Dzieje Rzeszowa, t. 5: Rzeszów w latach 1989–2015, Rzeszów 2017.
  • Dzieje Brzózy Królewskiej, Sandomierz 2017.
  • W 670. rocznicę lokacji miasta Rzeszowa. Wybrane zagadnienia z najnowszej historii miasta Rzeszowa (z Grzegorzem Bonusiakiem), Rzeszów 2024

Życie prywatne

Jego żoną jest Stanisława z domu Borejko. Mają dwóch synów, Andrzeja i Grzegorza.

Wyróżnienia

Jest doktorem honoris causa Czerniowieckiego Uniwersytetu Narodowego im. Jurija Fedkowycza i Drohobyckiego Państwowego Uniwersytetu Pedagogicznego im. Iwana Franki. W 1984, 1988 i 1993 był stypendystą Niemieckiej Centrali Wymiany Akademickiej (DAAD)[6]. W 1985 roku otrzymał Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski. Poza tym został odznaczony 9 nagrodami Ministra Edukacji Narodowej i Sportu (Szkolnictwa Wyższego), w tym jedną zbiorową.

Członkostwo

Należy do następujących organizacji naukowych[2]:

  • członek Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce (1986–1988)
  • członek Rady Naukowej GKBZH w Polsce (1988–1990)
  • przewodniczący Okręgowej Komisji BZH w Polsce (1986–1989)
  • członek zespołu Dydaktyczno-Naukowego Nauk Historycznych MNiSW (1986–1989)
  • członek Rady Naukowej Głównej Komisji BZpNP – IPN (1994–1998)
  • wiceprzewodniczący Towarzystwa Naukowego w Rzeszowie (1983–1989)
  • przewodniczący Towarzystwa Naukowego w Rzeszowie (1990–1992)
  • przewodniczący Towarzystwa Uniwersyteckiego w Rzeszowie (1996–)
  • współpracownik Komisji Wschodnioeuropejskiej PAU (2000–)

Uwagi

  1. ↑ Wg innego źródła w latach 1982–1985[6].

Przypisy

  1. 1 2 3 4 Prof. dr hab. Włodzimierz Bonusiak, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2014-01-03].
  2. 1 2 3 4 5 6 7 Biografia na stronie Instytutu Historii Uniwersytetu Rzeszowskiego [on-line] [dostęp 2014-01-03].
  3. 1 2 Katalog kierowniczych stanowisk partyjnych i państwowych PRL [online], bip.ipn.gov.pl [dostęp 2016-09-08].
  4. ↑ Mariusz Kurzajczyk, Tablice nagrobne to często jedyny ślad, jaki pozostał po kaliskich włodarzach [online], gloswielkopolski.pl, 5 listopada 2014.
  5. ↑ Panteon ojców Kalisza [online], rc.fm, 31 października 2010.
  6. 1 2 3 Maria Minakowska, Włodzimierz Kazimierz Bonusiak [online], sejm-wielki.pl [dostęp 2025-04-14].
  7. ↑ Bonusiak Włodzimierz, „Rozwój ekonomiczno-społeczny miasta Kalisza w okresie zaborów” (1815–1918), [w:] Katalog dysertacji UAM [online], buuam.digital-center.pl [dostęp 2025-04-15].
  8. ↑ Włodzimierz Bonusiak, O znajomości i współpracy z profesorem dr. hab. Erhardem Cziomerem, [w:] Marcin Lasoń (red.), Profesor Erhard Cziomer w 40-lecie pracy naukowej, Kraków: Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne, 2010, s. 35–36.
  9. ↑ Prof. dr hab. Włodzimierz Bonusiak, [w:] portal „Ludzie Nauki”, MNiSW / OPI PIB [dostęp 2025-04-14].
  10. ↑ M.P. z 1989 r. nr 21, poz. 149
  11. ↑ Biblioteka Uniwersytecka w Rzeszowie, stan na XII 2013 roku.

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.