Stenopterapion intermedium

	Stenopterapion intermedium
	(Eppelsheim, 1875)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	chrząszcze
Podrząd	chrząszcze wielożerne
Nadrodzina	ryjkowce
Rodzina	pędrusiowate
Podrodzina	Apioninae
Nadplemię	Apionitae
Plemię	Apionini/Oxystomatini
Podplemię	Synapiina
Rodzaj	Stenopterapion
Podrodzaj	Stenopterapion (Stenopterapion)
Gatunek	Stenopterapion (Stenopterapion) intermedium
Synonimy
	Apion intermedium Eppelsheim, 1875; Apion (Eutrichapion) intermedium Eppelsheim, 1875; Apion (Stenopterapion) intermedium Eppelsheim, 1875; Apion amphibolum Faust, 1890;
	Apion intermedium Eppelsheim, 1875; Apion (Eutrichapion) intermedium Eppelsheim, 1875; Apion (Stenopterapion) intermedium Eppelsheim, 1875; Apion amphibolum Faust, 1890;

Stenopterapion intermedium – gatunek chrząszcza z rodziny pędrusiowatych i podrodziny Apioninae. Zamieszkuje palearktyczną Eurazję. Żeruje na sparcetach.

Taksonomia

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1875 roku przez Eduarda Eppelsheima pod nazwą Apion intermedium^[1].

Morfologia

Chrząszcz o ciele długości od 2 do 2,4 mm, wydłużonym, ubarwionym czarno, czasem z lekkim połyskiem stalowym lub spiżowym, zwłaszcza na pokrywach. Na wierzchu ciała oskórek jest stosunkowo gęsto porośnięty długimi włoskami^[2].

Głowa ma szerokość większą niż długość^[2]. Na czole obecny jest tylko jeden pośrodkowy rowek nagi i niepunktowany, pozostałe rowki czoła są punktowane i owłosione^[3]. Na ciemieniu punktowanie jest gęste, rozciąga się w tył poza tylne krawędzie oczu na dystans wynoszący połowę średnicy oka i tam jest ostro odgraniczone od gładkiej powierzchni stawowej głowy. Ryjek samca jest niemal tak długi jak głowa i przedplecze razem wzięte, prawie walcowaty, niemal do wierzchołka owłosiony i gęsto punktowany. Ryjek samicy jest wyraźnie dłuższy niż głowa i przedplecze razem wzięte, idealnie walcowaty, cieńszy i znacznie silniej zakrzywiony oraz skąpiej punktowany niż u płci przeciwnej^[2].

Przedplecze w obrysie jest na boki dość wyraźnie rozszerzone i trochę sześcioboczne^[2]. Głębokie^[3], gęste^[2]^[3], grube punkty na jego powierzchni dzielą głównie dystanse znacznie mniejsze od ich średnic^[2]. Co najmniej półtorakrotnie dłuższe niż razem szerokie pokrywy są mocno połyskujące^[2], pozbawione szczecinek wyspecjalizowanych^[3].

Ekologia i występowanie

Owad preferujący stanowiska suche i ciepłe, zwłaszcza o wapiennym podłożu^[4]. Zarówno larwy, jak i postacie dorosłe są monofagicznymi fitofagami żerującymi na sparcetach. Notowane są ze sparcety piaskowej i siewnej. Endofagiczna larwa żeruje, drążąc korytarze w białym rdzeniu łodygii^[4]^[5]. Tam też następuje jej przepoczwarczenie^[5].

Gatunek palearktyczny. W Europie znany jest z Hiszpanii, Wielkiej Brytanii, Francji, Luksemburga, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Ukrainy, Chorwacji, Bułgarii oraz europejskiej części Rosji, a w Azji z syberyjskiej części Rosji, Gruzji, Armenii, Azerbejdżanu, anatolijskiej części Turcji, Kazachstanu i Iranu^[1]. W Polsce występuje głównie w południowo-wschodniej części kraju^[6].

Przypisy

1 2 IvanI. Löbl IvanI., AlešA. Smetana AlešA. (red.), Catalogue of Palaearctic Coleoptera. Volume 7. Curculionoidea I, Stenstrup, Denmark: Apollo Books, 2011, s. 150-152, ISBN 978-87-88757-93-4 .
1 2 3 4 5 6 7 Stanisław Smreczyński: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 98a Ryjkowce – Curculionidae. Wstęp i podrodzina Apioninae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1965.
1 2 3 4 Miguel Ángel Alonso-Zarazaga. Revision of the supraspecific taxa in the Palaearctic Apionidae Schoenherr, 1823 (Coleoptera, Curculionoidea). 2. Subfamily Apioninae Schoenherr, 1823: introduction, keys and descriptions. „Graellsia”. 46, s. 19-156, 1990.
1 2 B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Ryjkowcowate prócz ryjkowców – Curculionioidea prócz Curculionidae.. „Katalog Fauny Polski”. 23 (18), 1992.
1 2 W.N. Ellis: Stenopterapion intermedium (Eppelsheim, 1875). [w:] Plant Parasites of Europe [on-line]. [dostęp 2025-01-11].
↑ species: Stenopterapion (Stenopterapion) intermedium (E. Eppelsheim, 1875). [w:] Biodiversity Map [on-line]. [dostęp 2025-01-11].

[cpc-1] 1 2 IvanI. Löbl IvanI., AlešA. Smetana AlešA. (red.), Catalogue of Palaearctic Coleoptera. Volume 7. Curculionoidea I, Stenstrup, Denmark: Apollo Books, 2011, s. 150-152, ISBN 978-87-88757-93-4 .

[Smreczyński-2] 1 2 3 4 5 6 7 Stanisław Smreczyński: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 98a Ryjkowce – Curculionidae. Wstęp i podrodzina Apioninae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1965.

[az90-3] 1 2 3 4 Miguel Ángel Alonso-Zarazaga. Revision of the supraspecific taxa in the Palaearctic Apionidae Schoenherr, 1823 (Coleoptera, Curculionoidea). 2. Subfamily Apioninae Schoenherr, 1823: introduction, keys and descriptions. „Graellsia”. 46, s. 19-156, 1990.

[Burakowskietal-4] 1 2 B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Ryjkowcowate prócz ryjkowców – Curculionioidea prócz Curculionidae.. „Katalog Fauny Polski”. 23 (18), 1992.

[ppe-5] 1 2 W.N. Ellis: Stenopterapion intermedium (Eppelsheim, 1875). [w:] Plant Parasites of Europe [on-line]. [dostęp 2025-01-11].

[biomap-6] species: Stenopterapion (Stenopterapion) intermedium (E. Eppelsheim, 1875). [w:] Biodiversity Map [on-line]. [dostęp 2025-01-11].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]