Szabla wz. 1917

Szabla wz. 1917 – pierwsza polska szabla używana w Wojsku Polskim II Rzeczypospolitej.

Po prawej szabla wz. 1917 oficera piechoty
Oficer kawalerii „przy szabli” wz. 1917

Formę szabli wz. 1917 określiły wydane przez Departament Wojskowy Tymczasowej Rady Stanu Przepisy i instrukcje, umundurowanie wojsk polskich. Dotyczyły one, formowanej pod protektoratem Niemiec, Polskiej Siły Zbrojnej. Przepisy przewidywały, że będą noszone szable biało metalowe lub oksydowane z gardami polskimi. Od listopada 1918 weszły do uzbrojenia Wojska Polskiego jako szable regulaminowe[1].

Dokument określający wzór szabli wz. 1917 określał jedynie budowę rękojeści tej szabli, gdyż nowo powstała II Rzeczpospolita nie miała wystarczająco środków na produkcję odpowiedniej liczby głowni - pozwalało to na wykorzystanie głowni z szabel zagranicznych które były montowane w rękojeści szabli wz. 1917. Najczęściej używane głownie pochodziły z szabel austrowęgierskich oraz z szabel rosyjskich, oraz wiele innych rozmaitego pochodzenia.[2]

Szabla wz. 1917 oficera piechoty

Szabla tego wzoru przysługiwała oficerom wszystkich broni oprócz artylerii, kawalerii i taborów. Autorem był prawdopodobnie porucznik Kazimierz Młodzianowski lub Wojciech Jastrzębski. Pierwsze egzemplarze wykonały Zakłady Zieleniewskiego w Krakowie[3]. Zachowała się szabla pamiątkowa podpułkownika Władysława Sikorskiego datowana na 27 czerwca 1916[4].

Typowa szabla tego wzoru posiadała drewnianą rękojeść, przeważnie powlekaną czarną skórą, z poprzecznymi karbowaniami wypełnionymi podwójnie splecionym, mosiężnym drutem, krzyżowo-kabłąkowym jelcem z trójkątnymi wąsami. Od kabłąka głównego odchodzą od strony zewnętrznej dwa obłęki boczne. Kapturek z warkoczem z blachy mosiężnej zamocowany na trzpieniu pomiędzy trzonem a zakończeniem kabłąka, na nim wytłaczany polski orzeł w koronie na tarczy Amazonek[5]. Na jelcu grzbietowym od strony głowni znak producenta[6].

Szabla wz. 1917 oficera kawalerii

Szabla tego typu przysługiwała oficerom artylerii, ułanów i taborów.

Typowa szabla tego wzoru posiadała drewnianą rękojeść długości około 12 cm powlekaną czarną skórą z 8-10 poprzecznymi karbowaniami wypełnionymi podwójnie splecionym mosiężnym drutem[7].

Szabla wz. 1917 podoficera kawalerii

Szabla tego typu przysługiwała podoficerom artylerii, ułanów i taborów.

Typowa szabla tego wzoru posiadała drewnianą rękojeść długości około 11 cm lakierowana na czarno[8], z 7-8 ukośnymi karbowaniami bez metalowego oplotu. Jelec nie miał wąsów. Głownia i pochwa – jak w szablach wzoru oficerskiego[9].

Szabla wz. 1917/1919 szeregowego kawalerii

Szabla tego typu przysługiwała szeregowym kawalerii i wprowadzone zostały do uzbrojenia Wojska Polskiego w 1919. Była masywniejsza niż szabla podoficerska, oprawy rękojeści bielone były cynkiem, trzony nie były lakierowane, jelce nie miały wąsów, a głownie były zawsze ciągnione w jedną bruzdę. Blaszane pochwy malowane były na zielono[a]. W latach 1919–1921 uzbrojony był w nie Szwadron Naczelnego Wodza. Po wojnie polsko-bolszewickiej szable tego typu przekazano Policji Państwowej[10].

Uwagi

  1. ↑ Szable te po 1919 r. otrzymał w darze 12 Pułk Ułanów Podolskich od księżnej Izabeli Radziwiłłowej, dlatego też zwano je „radziwiłłówkami”[10].

Przypisy

  1. ↑ Kwaśniewicz 1993 ↓, s. 172.
  2. ↑ Andrzej Maziarz: SZABLA WZ. 1917. Muzeum Fortyfikacji i Broni Arsenał. [dostęp 2025-05-19]. (pol.).
  3. ↑ Kwaśniewicz 1993 ↓, s. 173.
  4. ↑ Kwaśniewicz 1993 ↓, s. 174.
  5. ↑ Kwaśniewicz 1993 ↓, s. 175.
  6. ↑ Kwaśniewicz 1993 ↓, s. 176.
  7. ↑ Kwaśniewicz 1993 ↓, s. 177.
  8. ↑ Dobroni.pl ↓.
  9. ↑ Kwaśniewicz 1993 ↓, s. 179.
  10. 1 2 Kwaśniewicz 1993 ↓, s. 185.

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.