Szamowscy herbu Prus I

Najwcześniej poświadczonym źródłowo protoplastą był Lekard (Lekhard) z Szamowa, znany jest od 1386 roku, kiedy to posiadał dobra w dziedzicznym Szamowie^[2].

Według badań heraldycznych, Szamowscy oraz inne rody takie jak Głowaccy, Słubiccy, Studzieńscy, Swaroccy czy Żochowscy, tworzyły rozgałęzienie jednego pnia rodowego o pruskich korzeniach, wywodzącego się od Rukały, pruskiego arystokraty z XIII wieku^[3]. Rukała wedle historyka P. Szczurowskiego miał być bratem wodza Jaćwingów Skomanda, który tuż po upadku I powstania pruskiego emigrował do Korony i osiadł na ziemi książęcej w Grąblicach^[4].

Wśród potomnych Rukały powstał ród herbowy Słubica, z którego większość rodzin przeszło do herbu Prus do końca XV wieku, a Słubica stała się jedną z jego proklamacji, świadczącej o odmiennym pochodzeniu genealogicznym z innymi herbowymi Prus^[5].

Kariera polityczna Szamowskich nabrała przyspieszenia od Jana, który objął urząd kasztelana konarsko-łęczyckiego w 1485 roku, wprowadził ród do lokalnej elity szlacheckiej. Także polityka nabywania kolejnych wsi znajdujących się w pobliżu rodzinnego Szamowa jest niewątpliwym dowodem na jego dalekowzroczność i chęć zabezpieczenia swojej familii jak największego majątku ziemskiego. W 1487 roku otrzymał przywilej od króla Kazimierza Jagiellończyka na lokację na prawie niemieckim wsi Szamów oraz Wargawy Starej, pod koniec życia posiadał także wsie: Grabie, Siedlew, Osędowice, Skrzynki i Świniary. W 1513 przekazał urząd swojemu synowi Stanisławowi, zapewniając pozycję rodziny w senacie^[6]. W XVI wieku Jan Feliks Szamowski był kasztelanem gostyniński, kowalskim i brzezińskich w latach 1568–1589^[7], a na początku XVII wieku Ermian Szamowski pełnił urząd kasztelana inowłodzkiego^[8]. Jan Szamowski, kasztelan gostyniński w latach 1665–1679, ufundował Kościół Matki Bożej Łaskawej i św. Wojciecha w Łowiczu^[9]. Jego wnuczka, Helena Szamowska, była zamężna z podskarbim wielkim litewskim Janem Michałem Sołłohubem^[10]. Jej portret znajduje się w muzeum Zamku w Oporowie, którego Sołłohub był właścicielem. Brat Heleny, Daniel Szamowski, działał jako przeor prowincji litewskiej i pisarz^[8][11].

Franciszek Szamowski, zaangażowany w życie publiczne, licznie posłował na sejmy. Otrzymał nominację na stolnika łęczyckiego w 1684 roku. Był właścicielem pięciu wsi^[12].

W XVIII wieku; Felicjan Szamowski, urodzony w 1719 roku, pełnił urząd podczaszego orłowskiego w latach 1776–1787 i był aktywnym uczestnikiem sejmików lokalnych. W 1767 roku dołączył do Konfederacji Radomskiej jako konsyliarz, co było wyrazem poparcia dla obrony tradycyjnych praw szlacheckich przeciwko reformom króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. W 1782 otrzymał ekspektatywy na kasztelana brzezińskiego^[13]. Felicjan za życia, dzieli swe dobra między synów, w tym Szamów, Witaliszewice, Witaliszewiczki i Komaszyce^[8].

Syn Felicjana, Ignacy Szamowski, w 1787 roku pełnił urząd podczaszego orłowskiego, a w 1792 roku był konsyliarzem Konfederacji Targowickiej, popierając działania zmierzające do utrzymania dawnego ustroju. Jego bracia również byli sprawczy: Romuald Szamowski, konsyliarz Konfederacji Targowickiej w 1792 roku, Onufry Szamowski, chorąży kawalerii narodowej, i Mateusz Szamowski, szambelan królewski oraz członek łęczyckiej Komisji cywilno-wojskowej. W XIX wieku Ignacy działał w Księstwie Warszawskim, pełniąc funkcję posła na sejmy w latach 1809 i 1811, a w 1812 roku awansował na generała kawalerii^[14]. Zmarł w 1827 roku, posiadając dobra Witaszewice, Witaliszewiczki, Komaszyce i Michałowice oraz kamienicę w Łęczycy^[15].

Wincenty Szamowski studiował na WPiA Uniwersytetu Warszawskiego, był członkiem tajnej organizacji studenckiej Związek Przyjaciół Panta Koina. Pod koniec życia nominowany na radcę dworu cesarstwa rosyjskiego. Z kolei jego brat Kazimierz, był porucznikiem WP w królestwie kongresowym^[16][17].

Alojzy Feliks Szamowski był powstańcem listopadowym. Podobnie jak jego brat, por. Dominik, walczył w 6 Pułku Piechoty Liniowej w randze podporucznika. W marcu 1831 został odznaczony Krzyżem Złotym Orderu Virtuti Militari. Po bitwie pod Ostrołęką trafił do niewoli rosyjskiej i został skazany na zesłanie do guberni wiackiej. Z zesłania powrócił w maju 1832 roku^[18].

Szamowscy byli spokrewnieni m.in. z: Sierakowskimi, Szczawińskimi, Sołłohubami, Działyńskimi, Małachowskimi, Jaxa-Bykowskimi, Wodzińskimi i Walewskimi^[8].