Turze Pole

Turze Pole

wieś
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	brzozowski
Gmina	Brzozów
Liczba ludności (2021)	1118[1]
Strefa numeracyjna	13
Kod pocztowy	36-200[2]
Tablice rejestracyjne	RBR
SIMC	0346135
Położenie na mapie gminy Brzozów Turze Pole
Położenie na mapie Polski Turze Pole
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Turze Pole
Położenie na mapie powiatu brzozowskiego Turze Pole
49°39′44″N 22°00′12″E/49,662222 22,003333[3]

Turze Pole (do 14 lutego 1968 Turzepole^[4]) – wieś w Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie brzozowskim, w gminie Brzozów^[5][6], przy DW887.

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

Wieś znana z rozwiniętego przemysłu naftowego. Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1420. W centrum wsi w 1791 – naprzeciw dworu Błońskiej – wybudowano murowaną kapliczkę. Wewnątrz umieszczono figurkę św. Jana Nepomucena. Obok posadzono dwie lipy, z nich tylko jedna zachowała się do czasów obecnych. Z końcem XVIII w. Turze Pole liczyło 40 chałup.

W I poł. XIX w. wieś należała do Franciszka Ksawerego hr. Starzeńskiego (1769-1828). Po jego śmierci w 1828 roku pozostałe po nim dzieci sprzedały w 1832 roku majątek Janowi i Tekli ze Świrskich Leszczyńskim herbu Sas^[7]. W połowie XIX wieku właścicielami posiadłości tabularnej w Turzym polu byli spadkobiercy tegoż Jana Leszczyńskiego, zmarłego w 1842 roku^[8]. Od rodziny Leszczyńskich zakupił te dobra w 1891 roku Adam Ostaszewski ze Wzdowa, jeden z pionierów polskiej awiacji. Do Ostaszewskich Turze Pole należało do końca II wojny światowej, kiedy w wyniku tzw. reformy rolnej zadekretowanej przez PKWN przeszło na własność Skarbu Państwa.

W latach 1989–1991 wybudowano w Turzym Polu kościół parafialny pw. Miłosierdzia Bożego, według projektu Zdzisława Wojdanowskiego i Lucjana Krynickiego. Na północ od wsi – wzgórze Patria (383 m n.p.m.), pod którym – jak głosi miejscowe podanie – miał być ukryty tunel stanowiący niegdyś schronienie dla okolicznych mieszkańców. W okresie okupacji znajdujące się tu stare kamieniołomy były miejscem schronienia dla ludności żydowskiej. Po wyzwoleniu tu m.in. ukrywał się oddział „Żubryda”.

W Turzym Polu (po części również w Zmiennicy) występuje ropa naftowa. Pierwsze prace poszukiwawcze na terenie złoża ropnego rozpoczęto tu w 1885 roku. Uzyskano pewne ilości ropy i gazu. W 1890 roku rozpoczęto pierwsze prace wiertnicze. Wiercenie głębokiego otworu Nad Grabem 1 datuje się od 1896 roku. Do 1914 roku dokonano odwiertu 14 otworów, zaś szczytową produkcje uzyskano w 1910. Okresy I wojny światowej i międzywojenny przyniosły w rezultacie dodatkowe odwierty w liczbie 35 otworów. Kilka z nich miało wynik negatywny. Nasilenie ruchu wiertniczego przypada na okres II wojny światowej do 1944 roku odwiercono tu 29 otworów i uzyskano wzrost produkcji. W latach 1948–1950 udało się utrzymać produkcję na najwyższym poziomie.

Według przekazywanej tradycji w 1907 roku powstała Ochotnicza Straż Ogniowa przy Kółku Rolniczym. Jej założycielami byli: Jan Czechowski, Jan Władyka i nauczyciel miejscowej szkoły Antoni Zgrych. Dla nowo powstałej organizacji wybudowano pomieszczenie o wymiarach 5 × 4 m, w którym trzymano pierwsze wyposażenie: wóz konny z beczką drewnianą, ręczną sikawkę oraz sikawkę strzemiączkową czteroosobową. 28 maja 1978 oddano do użytku Dom Strażaka, który do dzisiaj funkcjonuje i służy mieszkańcom wsi. W 2007 roku OSP obchodziło 100-lecie istnienia.

W Turzym Polu w 1941 urodził się prof. dr Walerian Pańko – prawnik, prezes NIK.

• Turze

• Turzepole, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 665 .