Władysław Mosiewicz
![]() | |
| Data i miejsce urodzenia |
27 maja 1880 |
|---|---|
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
dowódca brygady |
| Główne wojny i bitwy |
wojna rosyjsko-japońska |
| Odznaczenia | |
Władysław Mosiewicz (ur. 27 maja 1880[a] w maj. Kiengi, zm. po 1939) – tytularny pułkownik kawalerii Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys
Urodził się 27 maja 1880 w majątku Kiengi, w ówczesnej w guberni kowieńskiej, w rodzinie Feliksa, adwokata i Stefanii z domu Szyłejko[2][3][4][5][6]. Był starszm bratem Witolda (ur. 1888), rotmistrza rezerwy Wojska Polskiego, kwalera Orderu Virtuti Militari[6]. Dzieciństwo spędził na wsi[2]. Mając lat 10 wstąpił do Jarosławskiego Korpusu Kadetów w Jarosławiu[1]. Na stopień podoficera został mianowany ze starszeństwem z 7 sierpnia 1898[b]. Później został przyjęty do Jelizawietgradzkiej Szkoły Junkrów Kawalerii[1]. 23 marca 1903, po ukończeniu szkoły, został mianowany kornetem ze starszeństwem z 5 września 1902 i wcielony do 5 kurlandzkiego pułku dragonów Lejbgwardii, który w 1907 został przemianowany na 2 kurlandzki pułk ułanów Lejbgwardii[1][7]. 9 czerwca 1904 został przemianowany na chorążego[1]. 2 listopada tego roku został mianowany setnikiem, a 5 lutego 1906 przemianowany na porucznika[1]. W latach 1904–1905 walczył na wojnie rosyjsko-japońskiej[1]. 27 lutego 1911 został awansowany na sztabsrotmistrza ze starszeństwem z 2 listopada 1909[1]. 5 grudnia 1913 objął dowództwo 5 szwadronu[1]. 18 sierpnia 1914 został awansowany na rotmistrza ze starszeństwem z 2 listopada 1913[8]. W szeregach pułku walczył podczas I wojny światowej[7]. 4 maja 1916 został awansowany na podpułkownika ze starszeństwem z 25 grudnia 1915, a 12 października 1917 awansowany na pułkownika ze starszeństwem z 25 kwietnia 1917[7].
W 1917 wstąpił do I Korpusu Polskiego w Rosji[2]. 20 listopada z rozkazu generała Józefa Dowbor-Muśnickiego wyjechał z Mińska z zadaniem werbowania do służby Polaków – żołnierzy rosyjskiego Korpusu Kawalerii Gwardii[9]. W grudniu 1917 w majątku Antoniny kierował organizacją 2 pułku ułanów, pełniąc czasowo obowiązki dowódcy pułku[10]. W styczniu 1918, po przybyciu pułkownika Stefana Suszyńskiego, objął obowiązki zastępcy dowódcy pułku[10]. Wyróżnił się w końcu lutego 1918 dowodząc oddziałem kawalerii w walce o Starokonstantynów[11]. 7 września 1921 były dowódca 2 pułku ułanów, generał podporucznik Stefan Suszyński sporządził „wniosek na odznaczenie orderem «Virtuti Militari»”, w którym napisał:
otrzymawszy od dowódcy pułku w lutym 1918 rozkaz uderzenia na zbierające się od strony Starokonstantynowa bliżej nieokreślone sił bolszewickie, celem udaremnienia koncentracji i zabezpieczenia od ciągłych napaści rejonu garnizonu Antonin, pułkownik Mosiewicz w brawurowej akcji kawaleryjskiej przeprowadził błyskawiczne uderzenie na nieprzyjaciela, osobistą odwagą i własnym przykładem przyczyniając się do rozbicia znacznych oddziałów piechoty. Pędząc przed sobą zdemoralizowanego wroga i mając wiadomości o zbliżaniu się i zamierzonym ataku na Starokonstantynów oddziałów III Korpusu Polskiego, znakomicie wykorzystał okazję, ogarniając i z minimalnymi stratami, zajmując na czele 3 szwadronu 2 pułku ułanów olbrzymi garnizon nieprzyjacielski Starokonstantynów. Rezultatem akcji było zdobycie niedających się nawet w przybliżeniu obliczyć zapasów intendenckich, broni i amunicji, które w olbrzymi sposób przyczyniły się do wyekwipowania i uzbrojenia znajdującego się w stadium organizacji pułku[2].
20 marca 1919 objął dowództwo 3 pułku ułanów wielkopolskich, późniejszego 17 pułku ułanów i sprawował je do 12 marca 1920[12][13]. 23 maja 1919 Komisariat Naczelnej Rady Ludowej przyjął go do Sił Zbrojnych Polskich w byłym zaborze pruskim z byłego I Korpusu Polskiego i mianował pułkownikiem w kawalerii ze starszeństwem z 1 maja 1914, a głównodowodzący przydzielił do dowództwa 3 pułku ułanów wielkopolskich licząc mu służbę od 8 lutego 1919[14][15]. 30 października 1919 został przyjęty do Wojska Polskiego z tymczasowym zatwierdzeniem stopnia pułkownika nadanego przez Naczelną Radę Ludową w Poznaniu[16]. 5 marca 1920 dowódca Frontu Wielkopolskiego wyznaczył go czasowo do zatwierdzenia dowódcą Brygady Jazdy Wielkopolskiej[17]. 7 kwietnia 1920 Naczelny Wódz mianował go dowódcą 7 Brygady Jazdy[18]. 20 maja 1920 został zwolniony ze stanowiska dowódcy brygady i oddany do dyspozycji Ministerstwa Spraw Wojskowych[19][20]. 11 czerwca 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu podpułkownika, w kawalerii, w grupie oficerów byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej[21]. 21 czerwca tego roku minister spraw wojskowych zezwolił mu „korzystać tytularnie ze stopnia pułkownika”[22][23][24]. 8 lipca 1920 został mianowany sztabowym oficerem inspekcyjnym jazdy przy Dowództwie Okręgu Generalnego Grodno[25]. 14 października 1920 został zwolniony ze stanowiska dowódcy 9 Brygady Jazdy[26].
1 czerwca 1921 pełnił służbę w Komendzie Uzupełnień Koni w Kowlu na stanowisku komendanta, a jego oddziałem macierzystym był 17 pułk ułanów[27]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu podpułkownika ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 10. lokatą w korpusie oficerów jazdy (od 1924 – kawalerii)[28]. W tym samym roku został przydzielony do Komendy Uzupełnień Koni Nr 11 w Częstochowie na stanowisko komendanta[29][30][31]. W czerwcu 1926 został przydzielony do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr IV z pozostawieniem w garnizonie Częstochowa[32]. Z dniem 30 listopada 1926 został przeniesiony w stan spoczynku[33][34]. W 1928 przeprowadził się z Krotoszyna do Poznania[3]. Od 12 maja 1932 zamieszkiwał przy ul. Dolna Wilda 71 m. 2[3]. W 1934, jako oficer stanu spoczynku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Poznań Miasto. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr VII. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”[35].
Był żonaty z Zenoną (Zinaidą) Kasatkiną primo voto Sandecką (ur. 5 kwietnia 1891)[3]. W czasie okupacji niemieckiej oboje zostali wysiedleni z Kraju Warty[36]. Na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera B12, rząd 1, grób 21) znajduje się grób Wacława (?) Mosiewicza (ur. 27 maja 1880, zm. 21 lipca 1944)[37].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 6687 – 10 maja 1922[38][39][40][41]
- rosyjskie
- Order Świętego Stanisława 2 stopnia z mieczami i kokardą – 1905[1]
- Order Świętej Anny 3 stopnia z mieczami i kokardą – 1905[1]
- Order Świętego Stanisława 3 stopnia z mieczami i kokardą – 1904[1]
- Order Świętej Anny 4 stopnia z napisem na szabli „Za odwagę” – 1904[1]
Uwagi
- ↑ Według źródła rosyjskiego urodził się 27 września?/9 października 1879[1].
- ↑ Wszystkie daty dotyczace przebiegu służby w armii rosyjskiej są datami „starego stylu” z kalendarza juliańskiego[1].
Przypisy
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Список по старшинству 2-го лейб-уланского Курляндского полка. 1914-01-01. [dostęp 2025-05-16]. (ros.).
- 1 2 3 4 Mosiewicz, Władysław. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.41-3112 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2025-05-16].
- 1 2 3 4 Kartoteka ewidencji ludności 1870–1931. Archiwum Państwowe w Poznaniu. [dostęp 2025-05-16]., tu podano, że urodził się 1 maja 1880 w Kownie.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2025-05-16]., tu urodzony 28 maja 1880 w Kownie
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 335, 992, tu urodzony 28 maja 1880.
- 1 2 Mosiewicz Witold. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.51-4195 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2025-05-15].
- 1 2 3 Мосевич Владислав Феликсович. Офицеры русской императорской армии. [dostęp 2025-05-16]. (ros.).
- ↑ Списки по старшинству офицерам 2-й кавалерийской дивизии к 1-му ноября и 1-му мая 1915 г.. [dostęp 2025-05-17]. (ros.).
- ↑ Herkner 1929 ↓, s. 5.
- 1 2 Herkner 1929 ↓, s. 6.
- ↑ Herkner 1929 ↓, s. 9–10.
- ↑ Wasiutyński 1929 ↓, s. 4, 5.
- ↑ Księga Jazdy Polskiej 1938 ↓, s. 228.
- ↑ Dekret Nr 56. „Tygodnik Urzędowy”. 16, s. 73, 1919-06-04. Poznań.
- ↑ Dowództwo Sił Zbrojnych w byłym zaborze pruskim. Rozkaz dzienny nr 145 z 29 maja 1919, §8.
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 96 z 9 grudnia 1919, poz. 3866.
- ↑ Rozkaz Dowództwa Frontu Wielkopolskiego nr 23 z 5 marca 1920, §14, do czasu zatwierdzenia i przybycia płk. Mosiewicza obowiązki dowódcy brygady pełnić miał płk Roman Pasławski.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 17 kwietnia 1920, s. 266.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 9 czerwca 1920, s. 402, nowym dowódcą 7 Brygady Jazdy został mianowany płk Stefan Suszyński.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 38–44, 51, 62–63, 65–66.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 24 z 30 czerwca 1920, s. 519.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 24 z 30 czerwca 1920, s. 525.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 675.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 598.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 27 z 21 lipca 1920, s. 596.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 50 z 29 grudnia 1920, s. 1441.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 260, tu podano, że urodził się 10 listopada 1880.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 154, tu urodzony 28 maja 1880.
- ↑ Jarno 2001 ↓, s. 173.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 633.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 572.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 23 z 18 czerwca 1926, s. 183.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 47 z 28 października 1926, s. 384.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 889, tu podano, że mieszkał w Gdyni.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 335, 992.
- ↑ Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2025-05-16]., jako Władysław Mosiewicz ur. 1879 i Zenona Mosiewicz-Kasatkin ur. 1891, wysiedleni do m. Puszczkowo (ewentualnie z Puszczykowa)
- ↑ Wacław Mosiewicz. Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Warszawie. [dostęp 2025-05-16].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 17 z 22 czerwca 1922, s. 457.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2025-05-16].
- ↑ Herkner 1929 ↓, s. 40.
- ↑ Księga Jazdy Polskiej 1938 ↓, s. 416.
Bibliografia
- Stefan Suszyński. [w:] Kolekcja Generałów i Osobistości, sygn. I.480.587 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2025-05-19].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2023-10-30].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Księga Jazdy Polskiej. Bolesław Wieniawa-Długoszowski (red.) Bronisław Rakowski (red.) Władysław Dziewanowski (red.) Karol Koźmiński (red.) Stanisław Strumph-Wojtkiewicz (red.) Stanisław Ostoja-Chrostowski (red.) Stanisław Haykowski (ilust.). Warszawa: Zakłady Graficzne Instytutu Wydawniczego „Biblioteka Polska”, 1938.
- Władysław Seweryn Herkner: Zarys historji wojennej 2-go pułku ułanów grochowskich im. gen. Józefa Dwernickiego. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Witold Jarno: Okręg Korpusu Wojska Polskiego nr IV Łódź 1918-1939. Łódź: Wydawnictwo „Ibidem”, 2001. ISBN 83-88679-10-4.
- Jerzy Wasiutyński: Zarys historji wojennej 17-go pułku ułanów gnieźnieńskich. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
