Wanadynit
 | |
| Właściwości chemiczne i fizyczne | |
| Inne nazwy |
vanadynit |
|---|---|
| Skład chemiczny |
Pb5 [Cl(VO4)3] |
| Twardość w skali Mohsa |
2,5-3[1] |
| Przełam |
nierówny, muszlowy[2] |
| Łupliwość |
brak[1] |
| Układ krystalograficzny |
heksagonalny[1] |
| Właściwości mechaniczne | |
| Gęstość |
6,8-7,1 g/cm³[1] |
| Właściwości optyczne | |
| Barwa | |
| Rysa |
biała, żółtawa, jasnożółta[1] |
| Połysk |
diamentowy, tłusty, żywiczny[1] |
| Współczynnik załamania |
2,416–2,350 (jednoosiowy)[3] |
| Inne |
dwójłomność: 0,066[3] pleochroizm: słaby[3] |
Wanadynit (vanadynit) – minerał z gromady wanadanów. Należy do grupy minerałów bardzo rzadkich, tylko lokalnie tworzy duże wystąpienia.
Nazwa pochodzi od pierwiastka wanadu, który jest składnikiem tego minerału.
Charakterystyka
Właściwości
Zazwyczaj tworzy kryształy o pokroju słupkowym, igiełkowym, tabliczkowym lub płytkowym[1][2]. Najczęściej krystalizuje w postaci słupa heksagonalnego zakończonego podwójną piramidą. Występuje w skupieniach włosowych, ziarnistych, nerkowatych, groniastych[1], kulistych[2]. Tworzy też agregaty igiełkowe, promieniste, czasami włókniste. Jest kruchy, przeświecający bądź przezroczysty[1]. Jest izostrukturalny z mimetezytem, apatytem, piromorfitem. Okazy bogate w arsen są nazywane endlichitem[1]. Łatwo topliwy. Jest minerałem rozpuszczalnym w mocnych kwasach[1].
Występowanie
Powstaje jako minerał wtórny w strefach utleniania kruszców ołowiu, zwłaszcza w suchym klimacie[1]. Współwystępuje z piromorfitem, wulfenitem, kalcytem, galeną, mottramitem, cerusytem, goethytem i barytem[2].
Miejsca występowania
Na świecie: Rosja, Meksyk, Maroko, USA, Namibia, Austria, Hiszpania[1], Słowenia.
W Polsce: W okolicach Bielawy w Górach Sowich i na Izerskich Garbach w Górach Izerskich[2].
Zastosowanie
- ważna ruda wanadu – zawiera 19,2% V,
- służy do otrzymywania bardzo twardych stopów z żelazem,
- służy jako barwnik,
- do produkcji środków ochrony roślin,
- do produkcji kwasu siarkowego,
- poszukiwany przez kolekcjonerów,
- bywa stosowany jako kamień jubilerski.
Przypisy
Bibliografia
- Leksykon Przyrodniczy – Minerały i kamienie szlachetne, „Horyzont” 2002
- J. Parafiniuk: Minerały systematyczny katalog 2004, TG ”Spirifer” W-wa 2005
- A. Bolewski: Mineralogia szczegółowa, Wyd. Geolog. 1965
- O. Medenbach, C. Sussieck-Fornefeld: Minerały, „Świat Książki” 1996.
- W. Schumann: Minerały świata, O. Wyd. ”Alma – Press” 2003.