Witold Gruca

Witold Gruca

Z Marią Krzyszkowską w balecie Luigi Nono „Czerwony płaszcz” (1962)
Pełne imię i nazwisko	Marian Witold Gruca
Data i miejsce urodzenia	15 sierpnia 1927 Kraków
Data i miejsce śmierci	11 lipca 2009 Konstancin-Jeziorna
Zawód, zajęcie	tancerz, choreograf
Narodowość	polska
Odznaczenia

Witold Gruca (ur. 15 sierpnia 1927 w Krakowie, zm. 11 lipca 2009 w Konstancinie-Jeziornie^[1]) – polski tancerz i choreograf.

W wieku trzech lat jedna z firm wykorzystała jego zdjęcie w reklamie czekolady „Optima”. W dzieciństwie zaczął pojawiać się w epizodach na scenie krakowskiego Teatru im. Juliusza Słowackiego^[2]. Podczas okupacji niemieckiej uczył się na tajnych kompletach^[3]. W latach 1941–1948 był uczniem prywatnych szkół tańca w Krakowie oraz Studia Dramatycznego przy Starym Teatrze, a w 1952 ukończył Liceum Choreograficzne w Warszawie. Był tancerzem i aktorem w sezonie 1946–1947 w Teatrze Ziemi Opolskiej w Opolu, w roku 1948 tancerzem Opery Wrocławskiej, w latach 1949–1952 Opery Poznańskiej, w latach 1952–1956 Opery Warszawskiej. Występował w latach 1956–1961 w duecie z Barbarą Bittnerówną, z którą utworzył duet „Arabeska”. W roku 1961 powrócił do Opery Warszawskiej. W latach 1967–1968 pełnił funkcję kierownika baletu Teatru Wielkiego w Warszawie.

Oprócz występów na scenie baletowej zajmował się choreografią. Był choreografem popularnego swego czasu harcerskiego zespołu „Gawęda”. Opracował układy taneczne wielu przedstawień dramatycznych, operowych i estradowych, programów telewizyjnych i filmów. Pojawiał się w filmach, m.in. w „Motylem jestem, czyli romans 40-latka”, „Hallo Szpicbródka”, „Jeszcze nie wieczór”.

Zajmował się też pracą pedagogiczną. Dwa lata pracował w Teatrze Syrena, gdzie prowadził Studium Aktorskie, przez sześć w Teatrze Żydowskim, z którym współpracował w latach 1977–1987.

Żył w związku homoseksualnym z aktorem Jerzym Pietraszkiewiczem^[4]. Dwukrotnie zawierał związek małżeński z Aliną Bolechowską^[5]. Artysta został pochowany w kwaterze aktorów na cmentarzu w Skolimowie.

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1983)
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1959)
• Złoty Krzyż Zasługi (1954)
• Medal 30-lecia Polski Ludowej (1974)
• Medal 40-lecia Polski Ludowej (1984)^[6]
• Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju” (1969)
• Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2006)^[7]
• Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” (1967)^[8]
• Medal Stowarzyszenia Autorów ZAiKS (1993)^[9]
• Medal pamiątkowy Ministerstwa Kultury i Sztuki w dowód uznania w Roku Obchodów 200-lecia Polskiego Baletu (1985)
• Odznaka „Za zasługi dla województwa warszawskiego” (2002)
• Odznaka „Zasłużony dla miasta Wrocławia” (1987)
• Order Uśmiechu (1997)

Źródło:^[10].

• Primo Premio Assoluto (I nagroda, w duecie z Barbarą Bittnerówną) na Międzynarodowym Konkursie Tańca w Vercelli we Włoszech (1956)
• Nagroda Komitetu do spraw Radia i Telewizji, zespołowa, za wkład w inaugurację sceny muzycznej w TV (1968)
• Nagroda Komitetu do spraw Radia i Telewizji (1975)
• Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia za całokształt pracy artystycznej ze szczególnym uwzględnieniem twórczości choreograficznej (1977)
• I nagroda za układ choreograficzny oraz nagroda choreograficzna ZAiKS-u na IV Ogólnopolskiego Konkursu Tańca i Choreografii w Gdańsku (1982)
• Nagroda dyrektora Pałacu Młodzieży w Warszawie za osiągnięcia w pracy dydaktycznej i wychowawczej (1993)
• statuetka „Terpsychory” przyznana przez Związek Artystów Scen Polskich (2000)
• Doroczna Nagroda Ministra Kultury w dziedzinie muzyki w zakresie tańca (2004)

• Statuetka Terpsychory 2000 [online], moderndance.pl [zarchiwizowane z adresu 2009-03-26] .
• Ireneusz St.I.S. Bruski Ireneusz St.I.S., Marian Witold Gruca (1927–2009) [online], Wyborcza.pl, 31 lipca 2009 [zarchiwizowane z adresu 2009-08-01] .
• Jan Stanisław Witkiewicz: Grand jeté, czyli wielki skok. Rozmowa z Witoldem Grucą. Warszawa: „Iskry”, 2004. ISBN 83-207-1745-0. Brak numerów stron w książce

• Witold Gruca na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”
• Witold Gruca na zdjęciach w bibliotece Polona