Zymbrzeg

Zymbrzeg
zniesiona wieś
Ilustracja
Gmina Zymbrzeg-Szczurów na planie Bezirk Wieliczka z 1854 roku
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

wielicki

Gmina

Wieliczka

Część miejscowości

Grabie

Strefa numeracyjna

12

Tablice rejestracyjne

KWI

SIMC
Położenie na mapie gminy Wieliczka
Mapa konturowa gminy Wieliczka, blisko górnej krawiędzi po prawej znajduje się punkt z opisem „Zymbrzeg”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Zymbrzeg”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Zymbrzeg”
Położenie na mapie powiatu wielickiego
Mapa konturowa powiatu wielickiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Zymbrzeg”
Ziemia50°02′15,291″N 20°07′57,337″E/50,037581 20,132594

Zymbrzeg (Zimny Brzeg) – zniesiona wieś, obecnie w granicach wsi Grabie w Polsce, w województwie małopolskim, w powiecie wielickim, w gminie Wieliczka. Leży na prawym (południowym) brzegu Wisły, sąsiadując od zachodu ze Szczurowem, od północy (granica na Wiśle) z Krakowem (Nowa Huta), od wschodu z Grabiami właściwymi, a od południa z wsią Węgrzce Wielkie.

Zymbrzeg rozciągał się wzdłuż zachodniej drogi skupiska grabskiego (na wschód od starego koryta Wisły). Leżący między Zymbrzegiem a Grabiem Gruczyn stanowił wspólną własność[1].

Historia

Zymbrzeg (od Zimny Brzeg[1]) to dawniej samodzielna wieś. W XVI wieku stanowił własność Jerzego Brańskiego[2]. Wraz z pobliskim Szczurowem stanowił odrębną gminę jednostkową w powiecie wielickim[3][2]. W 1867 włączony ze Szczurowem do Grabia[4] W 1900 roku liczba mieszkańców (ze Szczurowem) wynosiła 200[5]. Szczurów stanowił eksklawę Zymbrzegu (a później Grabia), oddzieloną od niego zakolem Wisły, należącym do gminy jednostkowej Branice w powiecie krakowskim[6][1]. Po wyrównaniu koryta Wisły, zakole to przekształciło się w starorzecze, które częściowo osuszono, w związku z czym powstało połączenie lądowe między Szczurowem a Zymbrzegiem i Grabiem właściwym[7]. Tę część gminy Branice (w gminie Ruszcza) włączono w styczniu 1951 do Grabia (w gminie Wieliczka)[8][9].

Nazwa Zymbrzeg wyszła z użycia, a jedynym miejscem, w którym jeszcze funkcjonuje, to „Wykaz dróg gminnych” gminy Wieliczka, gdzie droga nr 560932 nazywa się Grabie Zembrzeg. Dwa przystanki autobusowe w Zymbrzegu nazywają się Gruczyn i Dom Kultury[1].

Przypisy

  1. 1 2 3 4 Zimny Brzeg – (prawie) zaginiona wieś (2020).
  2. 1 2 Zymbrzeg, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 706.
  3. ↑ Allgemeines Landes-Gesetz- und Regierungsblatt für das Kronland Galizien und Lodomerien mit den Herzogthümern Auschwitz und Zator und dem Großherzogthume Krakau.
  4. ↑ Handbuch der politischen Behörden in Galizien für das Jahr 1867.
  5. ↑ Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder, Bd. 12 Galizien.
  6. ↑ Mapa językowa Galicyi według gmin administracyjnych (1909 rok).
  7. ↑ Szczurów i Grabie w Geoportalu.
  8. ↑ Dz.U. z 1950 r. nr 57, poz. 508.
  9. ↑ Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie. 1951, nr 2, poz 12.

Bibliografia

  • Wiesław Żyznowski (red.): Brzegi i Grabie pod Niepołomicami. Historia, zwyczaje, pisarstwo, dzieje jednej rodziny. Siercza: Wiesław Żyznowski, 2007. ISBN 83-922716-1-0.
  • Zimny Brzeg – (prawie) zaginiona wieś (2020)

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.