Żargonowe nazwy taboru kolejowego

Żargonowe nazwy taboru kolejowego – nazwy pojazdów kolejowych stosowane przez kolejarzy i miłośników kolei[1].

Socjolekt kolejowy charakteryzował się pierwotnie podziałem na dwie warstwy. Pierwszą było słownictwo fachowe i jego uproszczenia stosowane przez kolejarzy, ale również przez miłośników. Druga natomiast to pojęcia wykorzystywane wyłącznie przez miłośników. Podział ten po okresie odrębności zaczął się zacierać, jest mniej zauważalny, a słownictwo uległo ujednoliceniu[1].

Wśród żargonowych nazw pojazdów można wyróżnić:

  • derywatywy i inne przekształcenia oznaczeń,
  • określenia motywowane krajem pochodzenia i nazwą producenta,
  • określenia pochodzące od cech:
    • wyglądu zewnętrznego – budowy i malatury,
    • wydawanych odgłosów,
    • innych, np. awaryjności[2].

Nazwy te mogą być zapisywane zarówno wielką, jak i małą literą. Wśród ich użytkowników zdecydowanie częściej pojawia się jednak zapis małą literą, co jest zgodne ze słownikową zasadą pisowni nazw pospolitych konkretnych przedmiotów[2].

Lokomotywy parowe

Pt47 – petucha, pyta
Ol49 – oelka, Ola
PojazdNazwy żargonowe
Pn11Sisi
Pm2, Pm3, Pm36peema[3]
Ok1okajedynka[4]
Ok22oka[5]
Os24osa[6]
OKl27okaelka[7]
OKo1oczko
OKz32okazetka[8]
Ty246Truman[9]
Ty2/Ty42teigrek[9], dwójka[10], kriegslok[11]
Ty3teigrek[9], trója
Ty51staliniec, stoker[12], krowa
Tr5teerka[13]
Tr20Baldwin[14]
Tr203teerka[10]
TKh49ferrumka[15]
Pt47petucha[2], pyta[3]
Ol49oelka, Ola[16]
TKt48osiołek[16], tekatka[9], tetetka[2]

Lokomotywy elektryczne

EU07 – siódemka
ET22 – byk
PojazdNazwy żargonowe
EU04bezerka[17]
EP05piątka, Czech[2], Czesio[18]
EU06szóstka, Anglik[2]
EU07/EP07siódemka[2], Anglik[1], bezerka, wysokie koła[17], czekoladka (w brązowym malowaniu)[19]
EU07Asiódemka[2], turbosiódemka[20], asynchron
EP07-1001÷1069siódemka[2], budyń[21]
EP08ósemka[22], świnia[2]
EP09dziewiątka, epoka[2]
EM10krokodyl[23], kangurek
EU11larwa[2]
ET21kant, sputnik, telewizor, karton[2]
ET22byk, Helmut[2], rekin (wersja z reflektorami w prostokątnych oprawach)[12]
ET40bomba[24], bombowiec[17], czterdziestka[25], Czech[2]
ET41jamnik, Bolek i Lolek, łamaniec[2]
ET42Rusek, Czapajew[2]
EU44Husarz[26]
EU45Dispolok[27]
EU47Hetman[28]
EL1, EL2, EL3krokodyl[23]
2EVickers[29]
182rakan[30]
1822Brennerlok[31]
ASFAdolf, Karolina, capek[1]

Lokomotywy spalinowe

SM42 – stonka
ST44 – Gagarin, Iwan
PojazdNazwy żargonowe
JT42CWRMmamut, szerszeń
401Dakaczka, plankton
SM03kaczka[2], kaczor[23]
SM30trzydziestka[32]
SM31trumna, szafa, polonez[3], smrodek[2]
SP32papuga, odkurzacz, Rumun[2], zemsta Ceaușescu[33]
SM41Węgier[9], smrodek[2]
SM42Eleska[34],stonka, Fablok[2], Łajka[16], wibrator[9], turbostonka[35] lub kiosk (po modernizacji)[36]
SU42Polsat[3]
SP42kaczka[23], kociołek[2], Łajka[37]
SM48Tamara[2], jamnik (modernizacja do typu 15D/16D)[38]
ST40Batman[39]
ST43Rumun[2]
ST44Gagarin[2], Iwan[40], Rusek[41], Taigatrommel[42], kołomna (dotyczy jednostek po modernizacji z zastosowaniem nowego silnika, wyprodukowanym w mieście o tej nazwie)[43]
SU45Fiat[2]
SU46suka[12]
ČD 753, 754okularnik, nurek[44][45]
BR232Ludmiła[16]

Elektryczne zespoły trakcyjne i wagony silnikowe

EN57 – kibel
EW58 – UFO, kolory
PojazdNazwy żargonowe
EN57kibel[2] lub enka (ogólnie), żółtek[2], chińczyk, kanarek lub Minionek (od żółtego koloru w pierwotnym malowaniu)[46], tyk-tyk[9] lub tyku-tyku (charakterystyczna praca sprężarki), kibel de luxe (wersja z miękkimi siedzeniami)[2], ortopeda (wersja z plastikowymi, niewygodnymi siedzeniami)[47], babcia[48] (EN57-038 należący do Kolei Mazowieckich)
EN57-2001÷2078kibel[2], spot, banan[49]
EN57KMkibel[2], chopper[50]
EN57 1900÷1953kibel, kanciak[2]
EN57AL kibel, Alicja[51][52] Alina[53], Arbuz (w podlaskim malowaniu Polregio)
EN57AL-2101÷2121kibel[2], tygrys, pomarańcza[54]
EN57 inne zmodernizowanekibel[2], turbokibel[55], banan
EN57 i pochodne wyeksportowane do JugosławiiGomułka[56]
EN61Pociąg Papieski (ze względu na kursowanie kolejowym szlakiem Jana Pawła II pomiędzy Krakowem a Wadowicami)[57]
EN71kibel[23], jamnik, Gomułka (jednostka zmodernizowana po powrocie z Bałkanów)[58], żółwik (modernizacja EN71-045), długi kibel,

dziadek (EN71-001 po naprawie P4)

góral

ED72, ED73kibel[23], Edek, eden[46], tyrystor (ED73), jedynak (ED73)
ED74Edyta[59], Edek, asynchron
EN80babcia[60]
EN94akwarium[61], szklarnia[62] (jednostka prototypowa)
EN95perła, gruszka[63], lalunia[64]
EN97mrówa
EN100Terminator, Predator, Lord Vader[65]
31WEJaszczur[66]
EW90, EW91, EW92modrak[67]
EW58UFO, kolory (ze względu na różnorodność egzemplarzy)[68]
EW60cudo
EN77kaktus (żartobliwie od Acatus II)[69]
ED161karp[70]
ED250dziobak[71], galaktyczny dziobak (od kształtu czoła)[72]

Spalinowe zespoły trakcyjne i wagony silnikowe

SN61 – Ganz, Clayton
PojazdNazwy żargonowe
SAx 90luxtorpeda
SN61Ganz (od silnika)[40], Clayton (od kotła grzewczego)[46], Madziar (od pochodzenia węgierskiego), wibrator[2]
SA106pesobus[2], pesozłom (ze względu na awaryjność)
SA105trapez[2], żelazko
SA108podwójne żelazko
SA101, SA102karton[73]
SN81, SA104, SA107, SA109Kolzam[74], kolzłom (ze względu na awaryjność)
SA110Helmut[75], niemcobus[76]
SA136smerf[75]
SA139rekin[77], dreamliner (ze względu na awaryjność)
VT627, VT628niemcobus[76]
MR/MRDDuńczyk[78], mrówka[79]
Ylynette[80]
DSB MAlyntog[81], cygaro, srebrna strzała[82]
ČD 810motorak[83]

Wagony osobowe

Bdhpumn – Bohun
PojazdNazwy żargonowe
43A, 101A, 102Abonanza[17], ryflak[12]
120Abonanza[17]
BdhpumnBohun[17]
Bhpbipa (od poprzedniego oznaczenia)[17], kawa (malowanie oliwkowe), jajecznica (malowanie żółto-pomarańczowe)[2]

Tabor wąskotorowy

WLs40 – wueleska
MBxd2 – Rumun
PojazdNazwy żargonowe
Kp4kapeć (od oznaczenia)[84]
Las47lasek[85]
Px48, Px49peiks (od oznaczenia)[3]
Lxd2Rumun (kraj pochodzenia)[12], Maybach (od nazwy producenta silnika), Henschel (od nazwy producenta silnika)
Lyd1Lidka[16], wueleska (od typu)[9]
Lyd2Donald[46], Lidka[16], Rumun (kraj pochodzenia)[12]
WLs40wueleska[9]
WLs50wueleska[9]
WLs75wueleska[9]
MBxd1babcia
MBxd1 161-168, 1MwŁajka[16]
MBxd2Rumun[12], Ikarus (ze względu na silnik i skrzynię biegów), Hungar (podzespoły z Węgier), Raba (producent silnika)
BxhpiRumun[12]
3AwPafawag[3]

Tramwaje

PojazdNazwy żargonowe
Konstal 13NParówka[86], paróweczka[87] (od obłego kształtu[88])

Nazwy stosowane za granicą

PojazdNazwy żargonowe
Baureihe 119 DR (NRD)Karpatenschreck (z niem. Postrach Karpat), Ceaușescu Rache (z niem. Zemsta Ceaușescu – z uwagi na rumuńskie pochodzenie i awaryjność), U-Boot (od okrągłych okien bocznych)[89]
seria 2050 ÖBB (Austria)schnelle Franz (z niem. szybki Franciszek)[90]

Przypisy

  1. 1 2 3 4 Socjolekt kolejowy. „Świat Kolei”. 10/2005, s. 44. Łódź: Emi-Press. ISSN 1234-5962. (pol.).
  2. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Piotr Żmigrodzki. Uwagi o języku internetowej grupy dyskusyjnej miłośników kolei. „Język polski”. rocznik LXXXVI, zeszyt 2, s. 107–109, marzec-kwiecień 2006. Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego. ISSN 0021-6941. [dostęp 2016-06-01]. (pol.).
  3. 1 2 3 4 5 6 Socjolekt kolejowy (7). „Świat Kolei”. 4/2006, s. 44. Łódź: Emi-Press. ISSN 1234-5962. (pol.).
  4. ↑ Piotr Piotrowski: Ciuchcia do liftingu. zary-zagan.regionalna.pl, 2013-07-05. [dostęp 2016-01-15]. (pol.).
  5. ↑ Paweł Terczyński. Ok22. „Świat Kolei”. 1/1997, s. 10-16. Łódź: Emi-Press. ISSN 1234-5962. (pol.).
  6. ↑ Paweł Terczyński. Parowóz serii Os24. „Świat Kolei”. 6/1999, s. 12-17. Łódź: Emi-Press. ISSN 1234-5962. (pol.).
  7. ↑ Paweł Terczyński. Parowóz serii OKl27. „Świat Kolei”. 1/1998, s. 18-22. Łódź: Emi-Press. ISSN 1234-5962. (pol.).
  8. ↑ Paweł Terczyński. OKz32. „Świat Kolei”. 4/1997, s. 10-14. Łódź: Emi-Press. ISSN 1234-5962. (pol.).
  9. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Socjolekt kolejowy (9). „Świat Kolei”. 6/2006, s. 42. Łódź: Emi-Press. ISSN 1234-5962. (pol.).
  10. 1 2 Stacja Sierpc w 1976 roku. sierpc.com.pl. [dostęp 2016-01-15]. (pol.).
  11. ↑ Zbyszek Snusz: Parada Parowozów 2010 – fotorelacja. poznan.naszemiasto.pl, 2010-05-01. [dostęp 2016-01-15]. (pol.).
  12. 1 2 3 4 5 6 7 8 Socjolekt kolejowy (8). „Świat Kolei”. 5/2006, s. 44. Łódź: Emi-Press. ISSN 1234-5962. (pol.).
  13. ↑ Filip Bebenow: Kolejny pociąg specjalny – Pożegnanie Tr5-65!. Towarzystwo Przyjaciół Wolsztyńskiej Parowozowni, 2009-10-28. [dostęp 2022-01-06]. (pol.).
  14. ↑ Bodgan Pokropiński. Parowozy budowy amerykańskiej na PKP – seria Tr20. „Rynek Kolejowy”. 7-9/2010, s. 83-84. Warszawa: Zespół Doradców Gospodarczych „Tor”. ISSN 1644-1958. (pol.).
  15. ↑ Michał Jerczyński: Weitzer przyjechał do Skierniewic. psmk.org.pl. [dostęp 2016-01-15]. (pol.).
  16. 1 2 3 4 5 6 7 Socjolekt kolejowy (6). „Świat Kolei”. 3/2006, s. 44. Łódź: Emi-Press. ISSN 1234-5962. (pol.).
  17. 1 2 3 4 5 6 7 Socjolekt kolejowy (2). „Świat Kolei”. 11/2005, s. 43. Łódź: Emi-Press. ISSN 1234-5962. (pol.).
  18. ↑ Kurier Kolejowy, 'Czesio' już od 60 lat na torach - jubileusz lokomotywy EP05 [online], kurier-kolejowy.pl [dostęp 2021-08-07].
  19. ↑ InfoRail: Przewozy Regionalne: Trzecia lokomotywa z TS Opole na szlaku. inforail.pl, 2012-06-18. [dostęp 2016-01-14]. (pol.).
  20. ↑ Nowe turbosiódemki pojadą wkrótce do Wrocławia. kurier-kolejowy.pl, 2014-06-05. [dostęp 2016-01-13]. (pol.).
  21. ↑ AB: „Złoto Renu” wróci do Polski w sierpniu. kurier-kolejowy.pl, 2013-07-24. [dostęp 2016-01-13]. (pol.).
  22. ↑ R. Boduszek. „Ósemki” we Wrocławiu. „Świat Kolei”. 2/1997, s. 4. Łódź: Emi-Press. ISSN 1234-5962. (pol.).
  23. 1 2 3 4 5 6 Socjolekt kolejowy (5). „Świat Kolei”. 2/2006, s. 40. Łódź: Emi-Press. ISSN 1234-5962. (pol.).
  24. ↑ „Bomby” przechodzą do historii. kurier-kolejowy.pl, 2012-09-27. [dostęp 2016-01-13]. (pol.).
  25. ↑ Grzegorz Kotlarz. Przekazania „czterdziestek”. „Świat Kolei”. 11/2008, s. 4. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. (pol.).
  26. ↑ Paweł Terczyński. Lokomotywy EuroSprinter PKP Intercity S.A.. „Świat Kolei”. 1/2010, s. 12-15. Łódź: Emi-Press. ISSN 1234-5962. (pol.).
  27. ↑ Seweryn Dębski. Nowości z Olszynki. „Świat Kolei”. 6/2010, s. 3. Łódź: Emi-Press. ISSN 1234-5962. (pol.).
  28. ↑ Wojciech Śmiech. Traxx dla Kolei Mazowieckich. „Rynek Kolejowy”. 3/2011, s. 29. Warszawa: Zespół Doradców Gospodarczych „Tor”. ISSN 1644-1958. (pol.).
  29. ↑ Państwowa Fabryka Wagonów Pafawag. W: Ryszard Rusak: Od Pafawagu do Bombardiera. 60 lat Państwowej Fabryki Wagonów Pafawag. Wyd. 1. Łódź: Emi-press, 2005, s. 40. ISBN 83-923083-0-1. (pol.).
  30. ↑ Jacek Chiżyński. Zabrzańskie „rakany” serii 182. „Świat Kolei”. 3/2009, s. 6. Łódź: Emi-Press. ISSN 1234-5962. (pol.).
  31. ↑ First „Brennerlok” Back On The Tracks. railvolution.net, 2015-02-28. [dostęp 2016-01-13]. (ang.).
  32. ↑ R. Boduszek. Nieatrakcyjne trzydziestki. „Świat Kolei”. 4/2000, s. 4-5. Łódź: Emi-Press. ISSN 1234-5962. (pol.).
  33. ↑ Pożegnanie „zemsty Ceauşescu” w Bieszczadach. old.przewozyregionalne.pl, 2009-10-10. [dostęp 2016-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-14)]. (pol.).
  34. ↑ Zwyczajowa nazwa lokomotywy Ls800E/P na terenie Fabloku w okresie produkcji , jak i przez Fablokowców w rejonie Chrzanowa i okolic. Jest to rozwinięcie od skrótu Ls czyli lokomotywa spalinowa.
  35. ↑ PKP Intercity: Pierwsza „turbostonka” dla PKP Intercity. kurier-kolejowy.pl, 2014-06-12. [dostęp 2016-01-13]. (pol.).
  36. ↑ 235 ton na 24 osiach – nietypowy transport na Pomorzu Środkowym. gryf24.pl. [dostęp 2016-01-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-24)]. (pol.).
  37. ↑ Łajką z „półbipiem”. pajpress.pl. [dostęp 2016-01-15]. (pol.).
  38. ↑ Kolejny „jamnik” w spółce. „Szerokim Torem”. 4/2012, s. 3. Zamość: PKP LHS sp. z o.o.. ISSN 2084-9974. (pol.).
  39. ↑ Summer LHS Camp 2012. „Szerokim Torem”. 3/2012, s. 19. Zamość: PKP LHS sp. z o.o.. ISSN 2084-9974. (pol.).
  40. 1 2 Socjolekt kolejowy (4). „Świat Kolei”. 1/2006, s. 44. Łódź: Emi-Press. ISSN 1234-5962. (pol.).
  41. ↑ Lokomotywa spalinowa, a jedzie na prąd!ę. fakt.pl, 2015-05-03. [dostęp 2016-01-16]. (pol.).
  42. ↑ Hans Müller, Andreas Stange, Die Baureihe V 200. Die Geschichte der »Taigatrommel«, Freiburg: EK-Verlag, 1997, ISBN 3-88255-201-8 (niem.).
  43. ↑ Kolejowy KOMIS, Encyklopedia: ST44 [online], Kolejowy KOMIS [dostęp 2022-06-23] (pol.).
  44. ↑ Piotr Kilanowski. Lokomotywy spalinowe serii T478.3 kolei ČSD. „Świat Kolei”. 6/2015, s. 32-37. Łódź: Emi-Press. ISSN 1234-5962. (pol.).
  45. ↑ AB, Cztery „okularniki” trafią do eksploatacji w PKP IC [online], kurier-kolejowy.pl, 28 maja 2014 [dostęp 2016-01-13] (pol.).
  46. 1 2 3 4 Socjolekt kolejowy (3). „Świat Kolei”. 12/2005, s. 46. Łódź: Emi-Press. ISSN 1234-5962. (pol.).
  47. ↑ gb: Czy znasz slang kolejarzy? Zobacz, jak na kolei jest wesoło (galeria). expressilustrowany.pl, 2011-12-30. [dostęp 2016-01-13]. (pol.).
  48. ↑ Na wycieczce z „Babcią”, czyli o EN57 038 Kolei Mazowieckich [online], Koleje Mazowieckie, 27 listopada 2020 [dostęp 2021-10-21] (pol.).
  49. ↑ Marek Synowiecki: Najdłuższa seria nowoczesnej Europy…. rynek-kolejowy.pl, 2013-07-04. [dostęp 2016-01-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-06-01)]. (pol.).
  50. ↑ Zespoły trakcyjne serii EN57 z silnikami asynchronicznymi. W: Robert Kroma, Janusz Sosiński, Krzysztof Zintel: Normalnotorowe wagony silnikowe kolei polskich 1991–2013. Wyd. 1. Poznań: BWH Kolpress, 2014, s. 256-265, seria: Encyklopedia taboru. ISBN 978-83-933257-6-4. (pol.).
  51. ↑ Wyborcza.pl [online], szczecin.wyborcza.pl [dostęp 2022-06-14].
  52. ↑ Marek Jaszczyński, Polregio chce kupić używane, ale całkowicie zmodernizowane pociągi [online], Głos Szczeciński, 17 lipca 2020 [dostęp 2022-06-14] (pol.).
  53. ↑ "Aliny" na torach, czyli ostatnia modernizacja EN57 w Kolejach Mazowieckich. [online], Koleje Mazowieckie, 11 grudnia 2020 [dostęp 2022-06-14] (pol.).
  54. ↑ InfoRail: Przewozy Regionalne: Zamieniliśmy buraka w pomarańczę. inforail.pl, 2015-10-22. [dostęp 2015-10-28]. (pol.).
  55. ↑ Marcin Hermna: Żółtek lepszy od Pendolino. gb.pl, 2015-01-03. [dostęp 2016-01-13]. (pol.).
  56. ↑ Zespoły czterowagonowe typu 5B/6B i pochodne, serie PKP: EN71, ED72 i ED73. W: Robert Kroma, Janusz Sosiński, Krzysztof Zintel: Normalnotorowe wagony silnikowe PKP 1945–1990. Wyd. 1. Poznań: BWH Kolpress, 2012, s. 246-257, seria: Encyklopedia taboru. ISBN 978-83-933257-3-3. (pol.).
  57. ↑ "Pociąg Papieski" znowu jeździ po powiecie [online], wadowiceonline.pl [dostęp 2020-01-03] (pol.).
  58. ↑ Konrad Majszyk: „Gomułka” zabierze pasażerów. zw.com.pl, 2010-01-21. [dostęp 2016-01-15]. (pol.).
  59. ↑ jm: Pierwsza Edyta już jeździ w nowych barwach. rynek-kolejowy.pl, 2014-03-03. [dostęp 2016-01-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-03)]. (pol.).
  60. ↑ MSMS: Pokaz zabytkowego wagonu EKD. wiadomosci.wpr24.pl, 2010-04-28. [dostęp 2016-01-07]. (pol.).
  61. ↑ Wagony serii EN94 Warszawskiej Kolei Dojazdowej. „Model z kartonu? Tak!”. 2-3/2002, s. 2. Sochaczew: Delta-te. ISSN 1640-6389. (pol.).
  62. ↑ Ostatnie chwile starych wagoników (ok. 1970). W: Szymon Kucharski: Stary Pruszków. Pruszków: Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna im. Henryka Sienkiewicza w Pruszkowie, 2010, s. 79. ISBN 978-83-62144-06-8. [dostęp 2016-01-04]. (pol.).
  63. ↑ Anna Sołtysiak: W poszukiwaniu „perły”. wpr24.pl, 2015-02-08. [dostęp 2016-01-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-13)]. (pol.).
  64. ↑ Karol Trammer. Życie po życiu. „Z Biegiem Szyn”. 5 (20) wrzesień-październik 2005. s. 8. Warszawa. ISSN 1896-4079. [dostęp 2016-04-20]. (pol.).
  65. ↑ Karolina Gontarczyk: Rewolucja na WKD coraz bliżej (foto). zachodniemazowsze.info, 2016-03-28. [dostęp 2016-03-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-30)]. (pol.).
  66. ↑ Kurier Kolejowy, Jaszczury, czyli pociągi Impuls 31WE dla Kolei Dolnośląskich [online], Kurier Kolejowy [dostęp 2022-01-06].
  67. ↑ Nasza historia. skm.pkp.pl. [dostęp 2016-01-15]. (pol.).
  68. ↑ Zespoły trójwagonowe typu 3WE serii EW58. W: Robert Kroma, Janusz Sosiński, Krzysztof Zintel: Normalnotorowe wagony silnikowe PKP 1945–1990. Wyd. 1. Poznań: BWH Kolpress, 2012, s. 258-266, seria: Encyklopedia taboru. ISBN 978-83-933257-3-3. (pol.).
  69. ↑ Zespoły trakcyjne 32WE Acatus II. W: Robert Kroma, Janusz Sosiński, Krzysztof Zintel: Normalnotorowe wagony silnikowe kolei polskich 1991–2013. Wyd. 1. Poznań: BWH Kolpress, 2014, s. 207-211, seria: Encyklopedia taboru. ISBN 978-83-933257-6-4. (pol.).
  70. ↑ Tomáš Kuchta, Jaromír Pernička. Uncertainties Over German Link DMUs Continue. „Railvolution”. 1/2017, s. 5. Praga: Railway Builder. ISSN 1804-3429. (ang.).
  71. ↑ Jak zapełnić Pendolino? [online], www.polityka.pl [dostęp 2015-12-23].
  72. ↑ Stefan Akira Jarecki. Pomoc na zakup „galaktycznego dziobaka”. „Rynek Kolejowy”. 7/2014, s. 68-70. Warszawa: Zespół Doradców Gospodarczych „Tor”. ISSN 1644-1958. (pol.).
  73. ↑ Paweł Wolny, Zapomniane linie kolejowe: Linia nr 214. Somonino – Kartuzy [online], Wolna Droga [dostęp 2022-02-16].
  74. ↑ Kacper Fiszer: Autobusem do Opoczna… i co dalej?. kurier-kolejowy.pl, 2013-03-12. [dostęp 2016-01-15]. (pol.).
  75. 1 2 Bohdan Jędrzejewski. Pociągi spalinowe w Zachodniopomorskiem. „Świat Kolei”. 1/2011, s. 14-15. Łódź: Emi-Press. ISSN 1234-5962. (pol.).
  76. 1 2 Karol Wach: SA110+SA112 i – czyli „niemcobusy” na polskich szlakach kolejowych. inforail.pl, 2006-02-20. [dostęp 2016-01-14]. (pol.).
  77. ↑ Spalinowy zespół trakcyjny 223M Link. W: Robert Kroma, Janusz Sosiński, Krzysztof Zintel: Normalnotorowe wagony silnikowe kolei polskich 1991–2013. Wyd. 1. Poznań: BWH Kolpress, 2014, s. 142-147, seria: Encyklopedia taboru. ISBN 978-83-933257-6-4. (pol.).
  78. ↑ Dariusz Kalinowski. Spalinowe zespoły trakcyjne MR/MRD (2). „Świat Kolei”. 8/2014, s. 12-19. Łódź: Emi-Press. ISSN 1234-5962. (pol.).
  79. ↑ Mały Słownik Żargonu Kolejowego, Urząd Transportu Kolejowego, Warszawa 2020, ISBN 978-83-65709-56-1.
  80. ↑ Marek Graff. Spalinowe zespoły trakcyjne serii MR + MRD i Y. „Technika Transportu Szynowego”. 5/2013, s. 30-33. Łódź: Emi-Press. ISSN 1232-3829. (pol.).
  81. ↑ Lubuska Kolej Regionalna. W: Robert Kroma, Janusz Sosiński, Krzysztof Zintel: Normalnotorowe wagony silnikowe kolei polskich 1991–2013. Wyd. 1. Poznań: BWH Kolpress, 2014, s. 11-19, seria: Encyklopedia taboru. ISBN 978-83-933257-6-4. (pol.).
  82. ↑ Michał Grobelny. LKR – pierwszy przewoźnik samorządowy w Polsce. „Rynek Kolejowy”. 12/2009, s. 67-68. Warszawa: Zespół Doradców Gospodarczych „Tor. ISSN 1644-1958. (pol.).
  83. ↑ Wagony spalinowe obcych zarządów obsługujące połączenia transgraniczne. W: Robert Kroma, Janusz Sosiński, Krzysztof Zintel: Normalnotorowe wagony silnikowe kolei polskich 1991–2013. Wyd. 1. Poznań: BWH Kolpress, 2014, s. 297-307, seria: Encyklopedia taboru. ISBN 978-83-933257-6-4. (pol.).
  84. ↑ M. Ciesielski: Powrót „kapcia” na BKL!, „Świat Kolei” nr 2/2012, s. 7
  85. ↑ Michał Jerczyński: 10 lat Bieszczadzkiej Kolejki Leśnej, „Świat Kolei” nr 11/2007, s. 18
  86. ↑ Kraków z warszawską „parówką” – tramwajem 13N [online], www.transport-publiczny.pl [dostęp 2024-05-25] (pol.).
  87. ↑ „Ostatnia paróweczka”, czyli tramwaj legenda przechodzi do historii. Zarząd Transportu Miejskiego w Warszawie, 2012-12-21. [dostęp 2012-12-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-19)].
  88. ↑ Tramwaje Warszawskie odnawiają „parówki” [online], www.transport-publiczny.pl [dostęp 2025-05-20].
  89. ↑ Ryszard Rusak: Lokomotywy spalinowe serii 119 DR, "Świat Kolei" nr 6/2013, s.34
  90. ↑ Ryszard Rusak: Lokomotywy spalinowe serii 2050 kolei ÖBB, "Świat Kolei" nr 10/2013, s.36

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.