Akcja Pensjonat

Akcja Pensjonat
II wojna światowa
Czas

5/6 sierpnia 1943

Miejsce

Jasło

Terytorium

Polska pod okupacją niemiecką (Generalne Gubernatorstwo)

Przyczyna

potrzeba uwolnienia uwięzionych żołnierzy AK

Wynik

powodzenie akcji,
uwolnienie 133 więźniów

Strony konfliktu
 Polskie Państwo Podziemne  III Rzesza
Dowódcy
Zenon Sobota
Położenie na mapie Jasła
Mapa konturowa Jasła, w centrum znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
Położenie na mapie Okupowanej Polski w latach 1941-1944
Mapa konturowa Okupowanej Polski w latach 1941-1944, na dole znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
Położenie na mapie powiatu jasielskiego
Mapa konturowa powiatu jasielskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
Ziemia49°44′52″N 21°28′17″E/49,747778 21,471389

Pensjonat – kryptonim akcji przeprowadzonej przez Kedyw Podokręgu AK Rzeszów Obwód Jasło AK w nocy z 5 na 6 sierpnia 1943 roku. Jej celem było uwolnienie członków ruchu oporu z jasielskiego więzienia okupacyjnego, przez które przewinęło się 10-15 tys. więźniów. Przeciętnie przebywało tu ok. 300 więźniów[1].

Historia

W przygotowaniu uczestniczyła rodzina inż. Madejewskiego związana z AK, strażnicy więzienia: Józef Okwieka „Trójka”, Wawszczak i Myśliwiec. Przeprowadziła ją grupa dowodzona przez por. Zenona Sobotę „Korczak” w składzie: Zbigniew Cerkowniak „Boruta”, Zbigniew Zawiła „Żbik”, Stanisław Dąbrowa-Kostka „Dąbrowa”, Stanisław Magura „Paw” i „Trójka”[1].

Por. Zenon Sobota, dowodząc 5-osobowym zespołem dokonał udanego napadu na duże i silnie strzeżone więzienie w Jaśle. Do tego więzienia dostał się podstępem, dzięki współpracy strażnika więziennego. O godz. 22.50 sterroryzowano strażnika i unieszkodliwiono załogę. Do cel wszedł Sobota ze swoją grupą, a opuścił je z uwolnionymi więźniami o godz. 0.30. Udało mu się uzbroić uchodzących i odciąć wszystkie połączenia telefoniczne, przy pomocy których można by zaalarmować Gestapo.

W wyniku akcji uwolniono 66 więźniów politycznych i umożliwiono ucieczkę 67 więźniom pospolitym. W Żółkowie uciekinierzy podzielili się na dwie grupy; jedna udała się w kierunku Skołyszyna (w Bączalu Dolnym ukrywał ich ksiądz Florian Zając) i dalej Gorlic, druga w okolice Bóbrki[2]. Sprawą uwolnienia więźniów zainteresował się sam generalny gubernator Hans Frank, a efektem tego była zmiana na stanowiskach szefa Gestapo i naczelnika więzienia w Jaśle.

Przypisy

  1. 1 2 Strzembosz 1983 ↓.
  2. ↑ zręcin. www.zrecin.vgh.pl. [dostęp 2019-10-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-01)].

Bibliografia

  • Tomasz Strzembosz: Akcje zbrojne podziemnej Warszawy 1939–1944. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1983. ISBN 83-06-00717-4.
  • Jankowski S.M. Dąbrowa-Kostka St., Rozkaz : zdobyć więzienie, KAW 1988.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.