Baleary

Baleary
Illes Balears
Islas Baleares
wspólnota autonomiczna
ilustracja
Herb Flaga
Herb Flaga
Hymn: La Balanguera
Państwo

 Hiszpania

Siedziba

Palma

Data powstania

1983

Kod ISO 3166-2

IB

Powierzchnia

5014 km²

Populacja (2008)
• liczba ludności


1 071 221

• gęstość

213,6 os./km²

Numer kierunkowy

+34 971

Języki urzędowe

hiszpański, kataloński

Liczba przedstawicieli w parlamencie
Liczba senatorów

5

Liczba posłów

8

Położenie na mapie Hiszpanii
Położenie na mapie
Strona internetowa

Baleary (hiszp. Islas Baleares, kat. Illes Balears) – region Hiszpanii obejmujący archipelag w zachodniej części Morza Śródziemnego o powierzchni 5014 km². Baleary liczą ok. 1,07 mln mieszkańców. Znajduje się w pobliżu wschodniego hiszpańskiego wybrzeża. Archipelag składa się z kilku wysp, z czego trzy największe to Majorka, Minorka i Ibiza.

Baleary są regionem autonomicznym oraz prowincją[1] Hiszpanii ze stolicą w Palmie (to miasto jest też siedzibą władz kościelnych, sądownictwa i sił zbrojnych).

Historia

Wyspy były kolonizowane przez Fenicjan, Kartagińczyków, Rzymian (od 123 p.n.e.[2] do V w. n.e.), Arabów (po VIII wiek), Turków, Wandalów, Bizancjum (ok. 554) i Wizygotów. Po chrześcijańskiej rekonkwiście (1229–1235), za panowania króla Jakuba I Zdobywcy, otrzymały dużą niezależność w obrębie korony aragońskiej. Przez pewien czas istniało nawet osobne Królestwo Majorki.

W wyniku wojny o sukcesję hiszpańską, w latach 1708–1802 Minorka znajdowała się pod panowaniem brytyjskim (następnie francuskim), co znajduje swoje odzwierciedlenie m.in. w jej architekturze. Podczas wojny domowej w Hiszpanii część Balearów została opanowana przez nacjonalistów.

Status wspólnoty autonomicznej Baleary uzyskały w 1983. Zakres uprawnień regionu reguluje statut z 2007 roku.

Prezydenci wspólnoty autonomicznej

Prezydent Lata Partia
Gabriel Cañellas 1983–1995 PP
Cristòfol Soler 1995–1996 PP
Jaume Matas 1996–1999 PP
Francesc Antich 1999–2003 PSOE
Jaume Matas 2003–2007 PP
Francesc Antich 2007–2011 PSOE
José Ramón Bauzà 2011-2015 PP
Francina Armengol od 2015 PSOE

Gospodarka

Rozwój turystyki zmienił gospodarkę Balearów. Obecnie ponad 70% ludności zatrudnionych jest w sektorze usług. Najbardziej rozwiniętymi gałęziami przemysłu są: przemysł tekstylny, obuwniczy, skórzany, a także rzemiosło. Uprawia się m.in. zboże, oliwki, migdały, winorośl, figi, cytrusy. Hoduje się także m.in. owce, bydło i trzodę chlewną. Ludność zajmuje się również rybołówstwem. Baleary mają dobrze rozwiniętą komunikację lotniczą oraz morską między wyspami jak i z Hiszpanią.

Turystyka

Balearska gospodarka nastawiona jest na turystykę, archipelag odwiedzany jest każdego roku przez 5 mln turystów. Posiadają dobrze rozwiniętą infrastrukturę hotelową i wiele kąpielisk.

Klimat

Na Balearach panuje klimat śródziemnomorski. Temperatury w środku lata przekraczają zwykle 30 °C w dzień, zimą rzadko spadają poniżej 5 °C w nocy.

Archipelag

W skład archipelagu wchodzi ok. 200 wysp i niezamieszkanych malutkich wysepek o łącznej powierzchni 5014 km². Najważniejsze wyspy to:

FlagaWyspaPowierzchnialudnośćMapa
Majorka (hiszp. Mallorca)3600 km²814 275
Minorka (hiszp. Menorca)668 km²90 235
Ibiza571 km²117 698
Formentera82 km²8442
Cabrera17 km²ok. 50

Święta

Podział administracyjny
  • Styczeń
    • Wigilia dnia św. Antoniego – na Majorce; całonocne tańce i zabawy wokół ognisk w przebraniach.
    • Błogosławieństwo św. Antoniego – w Sa Pobla na Majorce; dzień uświetniają kolorowe procesje.
    • Procesja Trzech Uderzeń – w Ciutadelli na Minorce; upamiętnia zwycięstwo Alfonsa III nad Maurami odniesione w tym mieście w 1287 r.
    • Dzień Świętego Sebastiana – w Pollensa na Majorce; obchodzony z procesjami, którym towarzyszą karuzele – dwaj młodzi tancerze w kartonowych kostiumach przedstawiających konie, naśladują koński chód.
  • Luty
    • Karnawał – całe Baleary; post poprzedzają parady i marsze kostiumowe.
  • Maj
    • Festa de Nostra Senyora de la Victōria – w Port de Sóller na Majorce; bitwa chrześcijan z niewiernymi, upamiętniająca zwycięstwo nad tureckimi piratami w 1561.
  • Czerwiec
    • Festa de Sant Juan – w Ciutadelli na Minorce; pojedynki rycerskie, muzyka ludowa, tańce i procesje.
  • Lipiec
    • Dia de Virgen de Carmen (święto patronki marynarzy i rybaków) – całe Baleary; odbywa się święcenie łodzi, a także parady.
  • Sierpień
    • Mare de Déu dels Àngels – w Pollensa na Majorce; upamiętnia bitwę między chrześcijanami a Maurami.
    • Cavallet – w Felanitx na Majorce; trwająca cały tydzień fiesta.
  • Wrzesień
    • Narodziny NMP – w Alaró na Majorce; święto połączone z pielgrzymką do kaplicy na wzgórzu w Castell d'Alaró.
  • Grudzień
    • Dia de Sant Frances – w Sant Francesc de Formentera na Formenterze.
    • Boże Narodzenie – całe Baleary; szczególnie malownicze w Palmie na Majorce, gdzie wystawia się misteria.

Galeria

Przypisy

  1. ↑ Do 1997 pod nazwą Provincia de Baleares
  2. ↑ Max Cary, Howard Hayes Scullard: Dzieje Rzymu: Od najdawniejszych czasów do Konstantyna. tłum. Jerzy Schwakopf. T. 1. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1992, s. 410. ISBN 83-06-01859-1. Zdobywcą był Kwintus Cecyliusz Metellus Balearyjski.

Bibliografia

  • Encyklopedia Audiowizualna Britannica – Geografia I, Rafał Jasiulewicz (red.), Leszek Baraniecki, Poznań: Wydawnictwo Kurpisz, 2006, ISBN 83-60563-07-1, ISBN 978-83-60563-07-6, ISBN 83-60563-04-7, ISBN 978-83-60563-04-5, ISBN 1-59339-330-X, ISBN 978-1-59339-330-4, OCLC 838992809.

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.