Beskid Wrzeszczowski

Beskid Wrzeszczowski
Beskid Graniczny
Ilustracja
Teren pomiędzy Kikulą i Skalanką, widok z Rachowca (2018)
Państwo

 Polska
 Słowacja

Pasmo

Beskid Żywiecko-Kisucki

Wysokość

875 m n.p.m.

Wybitność

0 m

Położenie na mapie gminy Rajcza
Mapa konturowa gminy Rajcza, po lewej znajduje się czarny trójkącik z opisem „Beskid Wrzeszczowski”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się czarny trójkącik z opisem „Beskid Wrzeszczowski”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, blisko dolnej krawiędzi znajduje się czarny trójkącik z opisem „Beskid Wrzeszczowski”
Położenie na mapie powiatu żywieckiego
Mapa konturowa powiatu żywieckiego, na dole po lewej znajduje się czarny trójkącik z opisem „Beskid Wrzeszczowski”
Ziemia49°28′36″N 18°58′14″E/49,476667 18,970556

Beskid Wrzeszczowski[1] (875 m) – miejsce na zachodnich stokach Oźnej w Beskidzie Żywiecko-Kisuckim (Grupa Wielkiej Raczy), przez które biegnie granica polsko-słowacka. Znajduje się pomiędzy szczytami przełęczą Graniczne i Kikulą (1087 m). Beskid Wrzeszczowski nie jest szczytem, lecz punktem granicznym, granica w tym miejscu omija wierzchołek Oźnej[2]. Na słowackiej mapie miejsce to nie jest wyróżnione i nie ma nazwy. Zachodnie stoki poniżej Beskidu Granicznego opadają do słowackiej doliny potoku o nazwie Vreščovka, w kierunku wschodnim do wierzchołka Oźnej jest jeszcze 1,2 km oraz 77 m różnicy wysokości[3].

Beskid Wrzeszczowski znajduje się w terenie częściowo bezleśnym. Polska część zboczy należy do Zwardonia w województwie śląskim, w powiecie żywieckim, w gminie Rajcza[4]. W regionalizacji fizycznogeograficznej Polski według Jerzego Kondrackiego Grupa Wielkiej Raczy zaliczana jest do Beskidu Żywieckiego[5], w nowszej polskiej regionalizacji z 2018 roku do Beskidu Żywiecko-Kisuckiego[6], na Słowacji do Beskidu Kisuckiego[7][4]. Przez Beskid Wrzeszczowski prowadzi znakowany, czerwony szlak turystyczny[8].

Nazwa

Państwowy rejestr nazw geograficznych podaje nazwę Beskid Wrzeszczowski[1]. Pochodzi ona od znajdującego się na terenie Słowacji osiedla Vreščovka[9] (po polsku Wrzeszczówka[10]). Według Aleksego Siemionowa jest to nazwa błędna, pierwotna nazwa tego miejsca to Beskid Graniczny, taką nazwę podawał bowiem już Andrzej Komoniecki (1658–1728), autor „Chronografii albo Dziejopisu Żywieckiego”. Błędną nazwę Beskid Wrzeszcz wprowadziła mapa austriacka pod koniec XIX wieku, a za nią późniejsze mapy polskie, potem została ona przekształcona na Beskid Wrzeszczowski. Sąsiadująca z tym miejscem przełęcz zawsze nazywała się Graniczne[9].

Szlaki turystyczne
szlak turystyczny czerwony Zwardoń – Skalanka – Beskid Wrzeszczowski – KikulaMaguraWielki PrzysłopWielka Racza. 4:45 godz, z powrotem 4:15 godz.[8]

Przypisy

  1. 1 2 Beskid Wrzeszczowski [online], Państwowy zasób geodezyjny i kartograficzny, pzgik.geoportal.gov.pl [dostęp 2023-03-28] [zarchiwizowane z adresu 2023-03-28] (pol.).
  2. Geoportal. Mapa topograficzna 1:10 000 [online] [dostęp 2025-02-23].
  3. FreemapSlovakia (słowacka mapa turystyczna) [online] [dostęp 2025-02-23].
  4. 1 2 Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 2025-02-23].
  5. Jerzy Kondracki, Geografia regionalna Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, s. 318, 330–333, ISBN 83-01-12479-2.
  6. Balon J., Jodłowski M., Krąż P., Beskidy Zachodnie (513.4–5), [w:] Richling A. i inni red., Regionalna geografia fizyczna Polski, Poznań 2021, s. 481, 494.
  7. Dušan Kočický, Boris Ivanič, Geomorfologické členenie Slovenska, Bratislava: Štátny geologický ústav Dionýza Štúra, 2011 [dostęp 2025-02-22].
  8. 1 2 Beskid Śląski i Żywiecki. Mapa 1:50 000, Kraków: Compass, 2011, s. 2, ISBN 978-83-7605-084-3.
  9. 1 2 Aleksy Siemionow, Ziemia Wadowicka. Monografia turystyczno-krajoznawcza, Wadowice: Komisja Turystyki Górskiej Oddziału PTTK „Ziemia Wadowicka” w Wadowicach, 1984, s. 374.
  10. Stanisław Figiel, Urszula Janicka-Krzywda, Wojciech W. Wiśniewski Piotr Krzywda, Beskid Żywiecki: przewodnik, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2012, s. 129, ISBN 978-83-62460-30-4.