Pochrzynowate
 Pochrzyn chiński | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina |
pochrzynowate |
| Nazwa systematyczna | |
| Dioscoreaceae R. Br. Prodr.: 294. 27 Mar 1810, nom. cons. | |
Pochrzynowate (Dioscoreaceae R. Br.) – rodzina roślin z rzędu pochrzynowców (Dioscoreales). Występują na obszarach podzwrotnikowych.
Morfologia
- Pokrój
- Rośliny zielne, pnącza[3].
- Pędy
- Podziemne, mięsiste kłącze lub bulwa. Pędy nadziemne odnawiane corocznie lub niekiedy utrzymujące się dłużej niż jeden sezon wegetacyjny, wspinające się, wijące się, płożące się lub rzadko wzniesione. Wiązki przewodzące zwykle ułożone w dwa koncentryczne okręgi[3].
- Liście
- Ułożone naprzemianlegle, naprzeciwlegle lub okółkowo u nasady pędu. Blaszki liściowe proste lub niekiedy dłoniasto złożone, zwykle sercowate, całobrzegie lub czasami klapowane, o siateczkowatej nerwacji. Ogonki liściowe zwykle z wydatną poduszeczką na końcu[3].
- Kwiaty
- Kwiatostany wyrastające z kątów liści, pojedyncze lub zebrane po 2–7 w pęczek, rozgałęzione i wiechowate lub nierozgałęzione i kłosowate lub groniaste. Rośliny dwupienne, rzadziej jednopienne lub kwiaty obupłciowe. Okwiat kółkowy, dzwonkowaty lub lejkowaty, sześciolistkowy. Listki okwiatu położone w dwóch okółkach po trzy, zrośnięte przynajmniej u nasady. Sześć pręcików położonych w dwóch okółkach po trzy, przy czym wewnętrzny okółek niekiedy zredukowany jest do prątniczków lub nieobecny. Nitki pręcików wydatne, zrośnięte u nasady lub na całej długości w rurkę. Pylniki pękające przez wzdłużne szczeliny. Zalążnia (1–)3-komorowa, zalążki anatropowe, od 2 do wielu w każdej komorze. Szyjki słupka trzy, niezrośnięte[3].
Systematyka
- Pozycja systematyczna rodziny
W systemie APG IV (2016) jest to jedna z rodzin z rzędu pochrzynowców (Dioscoreales) w obrębie jednoliściennych[2]. W ujęciu bazy Plants of the World Online rodzina była jeszcze w 2024 ujmowana szeroko włącznie z rodzajem krąpiel Tacca i Trichopus, których włączanie tu czyni z rodziny takson parafiletyczny. Klasyfikacja w obrębie rzędu pochrzynowców nie jest stabilna i dla uzyskania podziału na taksony monofiletyczne proponowane jest wyróżnianie większej liczny wąsko ujmowanych rodzin[4][5].
Na podstawie Martin Cheek i in. (2024)[4]:
| pochrzynowce |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- Dioscorea L. – pochrzyn (w tym dawniej wyróżniany rodzaj Rajania L.)
- Stenomeris Planch.
W niektórych ujęciach włączany bywa tu rodzaj krąpiel (Tacca) obecnie zwykle wyłączany w monotypową rodzinę krąpielowatych (Taccaceae) oraz Trichopus wyodrębniany jako rodzina Trichopodaceae[6][5].
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- 1 2 3 Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-03-11] (ang.).
- 1 2 3 4 5 Lauren Raz: Dioscoreaceae. W: Flora of North America. T. 26. s. 479.
- 1 2 Martin Cheek i inni, Afrothismiaceae (Dioscoreales), a new fully mycoheterotrophic family endemic to tropical Africa, „Kew Bulletin”, 79, 2024, s. 55–73 [dostęp 2024-12-20].
- 1 2 3 Lin i inni, Mitochondrial genomic data are effective at placing mycoheterotrophic lineages in plant phylogeny, „New Phytologist”, 236, 2022, s. 1908–1921, DOI: 10.1111/nph.18335.
- ↑ Genera of Dioscoreaceae. USDA, ARS, National Genetic Resources Program. Germplasm Resources Information Network - (GRIN). [dostęp 2010-07-02]. (ang.).