Thismiaceae

Thismiaceae
Ilustracja
Thismia rodwayi
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

pochrzynowce

Rodzina

Thismiaceae

Nazwa systematyczna
Thismiaceae J.G. Agardh
Theoria Syst. Pl.: 99. Apr-Sep 1858[3]

Thismiaceae J.G. Agardh – rodzina roślin z rzędu pochrzynowców (Dioscoreales). Obejmuje w zależności od ujęcia systematycznego 4 (w przypadku wyodrębnienia Afrothismia do osobnej rodziny) lub 5 rodzajów. Rośliny te występują w państwie holarktycznym, paleotropikalnym, neotropikalnym, australijskim i holantarktycznym: w południowo-wschodniej Azji, Afryce, Ameryce, Australii i Nowej Zelandii[4].

Morfologia

Rośliny myko-heterotroficzne, zwykle bezzieleniowe, niewielkie, ryzomowe. Liście zredukowane, drobne, na przemian- lub naprzeciwległe, błoniaste, siedzące, proste, o blaszkach całobrzegich, równolegle użyłkowanych. Kwiaty trzykrotne, pojedyncze lub zebrane w groniasty kwiatostan, wyrastające na szczycie pędu. Okwiat pojedynczy, 6-listkowy. Listki położone w dwóch okółkach, o równej lub różnej długości. Pręcikowie złożone z 6 pręcików (rzadziej trzech). Słupkowie złożone z trzech owocolistków, synkarpiczne, dolne. Zalążnie jednokomorowe, jednosłupkowe, zakończone trzema znamionami. Zalążki anatropowe, parietalne, liczne. Owoce w formie torebek[4].

Systematyka

Pozycja systematyczna

W systemach APG (2003 do 2016) rodzina była prowizorycznie włączona w randze plemienia Thismieae do trójżeńcowatych w rzędzie pochrzynowców. Według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016) wyodrębniana jest w randze rodziny jako siostrzana dla krąpielowatych[2]. W latach 20. XXI wieku opublikowano wyniki badań uzasadniających wyodrębnienie kolejnych rodzin, których łączenie w szerzej ujmowanych rodzinach w rzędzie pochrzynowców, czyniło z nich taksony parafiletyczne. W efekcie potwierdzono celowość wyodrębnienia z tej rodziny rodzaju Afrothismia w rodzinę Afrothismiaceae[5], dodatkowo z pochrzynowatych wyodrębniany jest też rodzaj Trichopus w osobną rodzinę Trichopodaceae[5][6].

Na podstawie Martin Cheek i in. (2024)[5]:

pochrzynowce

łomkowate Nartheciaceae




trójżeńcowate Burmanniaceae




pochrzynowate Dioscoreaceae




Trichopodaceae




Afrothismiaceae




krąpielowate Taccaceae



Thismiaceae








Podział na rodzaje[2][5]

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-01] (ang.).
  2. 1 2 3 Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-01] (ang.).
  3. Robert W. Kiger, James L. Reveal: A comprehensive scheme for standardized abbreviation of usable plant-family names and type-based suprafamilial names. University of Maryland. [dostęp 2021-03-02].
  4. 1 2 L. Watson i M. J. Dallwitz: The Families of Flowering Plants. (ang.).
  5. 1 2 3 4 Martin Cheek i inni, Afrothismiaceae (Dioscoreales), a new fully mycoheterotrophic family endemic to tropical Africa, „Kew Bulletin”, 79, 2024, s. 55–73 [dostęp 2024-12-20].
  6. Lin i inni, Mitochondrial genomic data are effective at placing mycoheterotrophic lineages in plant phylogeny, „New Phytologist”, 236, 2022, s. 1908–1921, DOI: 10.1111/nph.18335.