Dymitr Wejher
 Wejher | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data urodzenia |
ok. 1578 |
| Data śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka |
Anna Ludwika Mortęska |
| Żona |
1. Gertruda z Konarskich |
| Dzieci |
z Katarzyną z Opalińskich: |
Dymitr Wejher (spotykana pisownia nazwiska: Wejher, Waier, Weier, Weyher[1]) herbu Skarżyna (Wejher)[2] (ok. 1578–1628) – kasztelan gdański, kiepski dowódca.
Życiorys
Był synem Ernesta Weihera i Anny Ludwiki Mortęskiej[3].
W młodości przebywał za granicą (brak dokładniejszych danych), zdobywając doświadczenie w zakresie sztuki wojennej. Po powrocie do kraju (przed 1603) ożenił się z Gertrudą Konarską, córką Krzysztofa, członka komisji morskiej Zygmunta Augusta i starosty jurborskiego. 1604 sprzedał Jerzemu Krokowskiemu, za dług w wysokości 3480 zł, odziedziczone po ojcu wsie Charbrowo, Łebieniec i Osieki w ziemi lęborskiej. 1611 objął starostwo kościerskie. Założył na jego terenie wieś Szymbark (Schönberg), do której sprowadził osadników z Pomorza Zachodniego i wybudował dla nich zbór protestancki[4][5].
Po śmierci brata Ludwika odziedziczył wraz z Janem i Melchiorem dobra koźmińskie w województwie kaliskim (miasta Jarocin, Stary i Nowy Koźmin oraz 22 wsie). 1621 roku odsprzedał te dobra staroście radzyńskiemu Stanisławowi Przyjemskiemu. W tym samym roku uzyskał starostwo lignowskie. Dzierżawił też wsie Brudzewo, Celbowo, Prusewo i Brzyno, odłączone od starostwa puckiego, oraz część Orłowa[5].
16 marca 1626 został kasztelanem gdańskim[4]. Nie odznaczył się walecznością: gdy Gustaw II Adolf najechał Prusy Królewskie, Dymitr niesławnie uciekł z powierzonej mu prowincji.
1628 uczestniczył w „rewizji” gdańskiego klasztoru karmelitów. Zmarł 25 sierpnia 1628 i został pochowany w tymże klasztorze[5].
Był dwukrotnie żonaty. Pierwszy raz z Gertrudą z Konarskich[6] (małżeństwo pozostało bezdzietne), a po jej śmierci (przed 1619) z Katarzyną z Opalińskich, córką Piotra[7], krajczego koronnego i Anny ze Zborowskich. Piotr Opaliński był bardzo zamożny, ale jaka część przypadła w posagu Katarzynie – nie wiadomo. Z małżeństwa pochodziła jedyna córka, Anna[7], żona Andrzeja Grudzińskiego, wojewody rawskiego[8], a następnie Pawła Gembickiego[9], kasztelana łęczyckiego. Katarzyna (zm. 1635) po śmierci Dymitra wyszła za Gerarda Denhoffa, późniejszego wojewodę pomorskiego i podskarbiego pruskiego.
- Bracia Dymitra Weihera:
- Franciszek – najstarszy syn Ernesta[10][8];
- Jan[11] – wojewoda chełmiński;
- Ludwik[12] – podkomorzy chełmiński[13];
- Marcin Władysław[10];
- Melchior[10] – wojewoda chełmiński[8].
Przypisy
- ↑ Chorągiew Jakuba Weihera [online], choragiewwejhera.kaszuby.pl [dostęp 2023-01-16].
- ↑ Herby Miast Pomorskich. Wejherowo, „Pomerania” (9), 1991, s. 54, ISSN 0238-9045.
- ↑ Dymitr Wejher h. wł. [online], geni_family_tree [dostęp 2023-01-15] (pol.).
- 1 2 Wejherowie i Wejherowo, [w:] Cezary Obracht-Prondzyński, Miłosława Borzyszkowska-Szewczyk, Instytut Kaszubski w Gdańsku, Gniazdo gryfa : słownik kaszubskich symboli, pamięci i tradycji kultury, Gdańsk 2020, s. 597, ISBN 978-83-65826-47-3, OCLC 1267529272 [dostęp 2023-01-23].
- 1 2 3 Stefan Ciara: WEJHER Dymitr. W: Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego. T. 4. Gdańsk: Wydawnictwo Gdańskie, 1997, s. 423.
- ↑ Gertruda Konarska – webtrees [online], www.barbarafamily.eu [dostęp 2023-01-15].
- 1 2 Katarzyna Opalińska 1596–1625 – webtrees [online], www.barbarafamily.eu [dostęp 2023-01-15].
- 1 2 3 Henryk Borowski, Ernest i Jan Weyherowie, „Jantarowe Szlaki” (2), 1978, s. 14.
- ↑ Anna Gembicka [online], geni_family_tree [dostęp 2023-01-18] (pol.).
- 1 2 3 Ernest Wejher h. wł. [online], geni_family_tree [dostęp 2023-01-15] (pol.).
- ↑ Jan Wejher h. wł. [online], geni_family_tree [dostęp 2023-01-15] (pol.).
- ↑ Ludwik (+bp) Weiher [online], geni_family_tree [dostęp 2023-01-15] (pol.).
- ↑ Tomasz Smuga, Chełmińska ławeczka zakochanych w Wejherowie. Przeczytajcie wyznania miłosne na kłódkach przypiętych przez szczęśliwe pary | ZDJĘCIA [online], Wejherowo Nasze Miasto, 13 października 2022 [dostęp 2023-01-15] (pol.).