Eutrichapion melancholicum

Eutrichapion melancholicum – gatunek chrząszcza z rodziny pędrusiowatych i podrodziny Apioninae. Zamieszkuje Europę i zachód Azji. Żeruje na groszkach.

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1864 roku przez Josepha A. Wenckera na łamach „L'Abeille” pod nazwą Apion melancholicum^[1][2]. W 1990 roku wyznaczony został przez Miguela A. Alonsa-Zarazagę gatunkiem typowym nowego podrodzaju Phalacrolobus w obrębie rodzaju Eutrichapion^[3].

Chrząszcz o ciele długości od 2 do 2,6 mm^[4], bardziej przysadzistym niż u E. ervi^[5]. Oskórek wierzchu i spodu ciała jest niezbyt gęsto, ale wyraźnie porośnięty białawymi włoskami (włosowatymi łuskami); pod oczami występują łatki gęstych, długich, odstających włosków (rzęs)^[5][4].

Głowa jest czarna^[4], szersza niż u E. ervi, zwłaszcza w przypadku samca^[5]. Ryjek jest grubszy niż u E. ervi^[5], walcowaty. U samca jest on krótszy niż głowa i przedplecze razem wzięte, niemal wyprostowany, aż po wierzchołek owłosiony i gęsto punktowany, u samicy zaś w przybliżeniu tak długi jak głowa i przedplecze razem mierzone, nieznacznie zakrzywiony, o półtorakrotnie dłuższym i wyraźnie węższym od części tylnej, delikatnie punktowanym odcinku wierzchołkowym w okolicy nasad czułków matowym, a na szczycie połyskującym^[4]. Czułki są czarne z nasadą trzonka brunatnie lub brunatnoczerwono rozjaśnioną^[4][5]. Długość trzonka jest mniejsza od szerokości podstawy ryjka^[5].

Przedplecze jest czarne, szersze niż u E. ervi. Pokrywy są matowo czarne lub lekko połyskujące stalowo, krótko-jajowate, wyraźnie ku tyłowi rozszerzone, o długości mniejszej niż półtorakrotność szerokości i wyraźnie rozwiniętych barkach^[4][5]. Zapiersie u samca ma umieszczony tuż za połową długości, tępy guzek^[5]. Odnóża w całości ubarwione są czarno^[5][4]. Wszystkie pazurki dysponują ząbkiem u nasady^[3].

Owad ten zasiedla suche łąki, widne lasy, zarośla, nieużytki i pola^[6]. Zarówno larwy, jak i postacie dorosłe są monofagicznymi fitofagami bobowatych z rodzaju groszek. Stwierdzono ich żerowanie na groszkach: bulwiastym, leśnym, łąkowym, szerokolistnym i wiosennym^[6][7].

Aktywne osobniki dorosłe obserwuje się od maja^[5] lub czerwca^[6] do września^[5][6]. Jaja składane są przez samicę do pąków kwiatowych. W otwartym kwiecie żeruje pojedyncza larwa, wyjadając tkanki słupka i nie prowadząc do deformacji organu. Wyrośnięta larwa konstruuje w miejscu żerowania brunatny kokon i w nim się przepoczwarcza^[6][7].

Gatunek palearktyczny, w Europie znany z Francji, Luksemburga, Niemiec^[2], południowej Szwajcarii^[5], Austrii, Włoch, Danii, Szwecji, Finlandii, Estonii, Łotwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Ukrainy, Rumunii, Serbii i europejskiej części Rosji, a w Azji z zachodniosyberyjskiej części Rosji i anatolijskiej części Turcji^[2]. Północna granica zasięgu biegnie przez południe Szwecji i Finlandii^[6]. W Europie Środkowej jest owadem rzadko spotykanym^[5]. W Polsce podawany jest ze stosunkowo nielicznych stanowisk^[6], głównie z południowego zachodu kraju i jego wschodniej ściany^[8].