Eutrichapion ervi
| Eutrichapion ervi | |||
| (Kirby, 1808) | |||
.jpg) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina |
Apioninae | ||
| Nadplemię |
Apionitae | ||
| Plemię |
Apionini/Oxystomatini | ||
| Podplemię |
Oxystomatina | ||
| Rodzaj | |||
| Podrodzaj | |||
| Gatunek |
Eutrichapion (Eutrichapion) ervi | ||
| Synonimy | |||
| |||
Eutrichapion ervi – gatunek chrząszcza z rodziny pędrusiowatych i podrodziny Apioninae. Zamieszkuje Europę, Afrykę Północną i palearktyczną Azję. Żeruje na bobowatych, w stadium larwalnym tylko na groszkach i wykach.
Taksonomia
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1808 roku przez Williama Kirby’ego pod nazwą Apion ervi[1].
Morfologia
Chrząszcz o ciele długości od 1,5[2] do 2,4 mm[3]. Oskórek wierzchu i spodu ciała jest niezbyt gęsto, ale wyraźnie porośnięty białawymi włoskami (włosowatymi łuskami), przy czym włoski na spodzie ciała są u samca dłuższe i gęstsze niż u samicy; pod oczami występują łatki gęstych, długich, odstających włosków (rzęs), silniej wyrażone u samca niż u płci przeciwnej[3][2].
Głowa jest czarna[2], węższa niż u E. melancholicum, zwłaszcza w przypadku samca[3]. Ryjek samca jest krótszy niż głowa i przedplecze razem mierzone, lekko zakrzywiony, niemal walcowaty, aż po wierzchołek owłosiony i drobno punktowany, na samym szczycie silnie połyskujący. Ryjek samicy jest tak długi jak głowa i przedplecze razem wzięte, bardzo cienki, o dwukrotnie dłuższej i wyraźnie węższej niż część nasadowa części wierzchołkowej ze silnie lśniącą i bardzo delikatnie punktowaną powierzchnią[2]. U samca czułki albo całe są żółtoczerwone, ale barwę taką mają trzonek i dosiebny odcinek biczyka, a dalsza ich część jest brunatnoczerwona. U samicy wierzchołek czułka jest brunatnoczerwony do czarnego, natomiast odcinek żółtoczerwony bywa różny, od ograniczonego trzonka po sięgający aż do końca biczyka[3][2]. Długość trzonka czułka u obu płci jest większa niż szerokość podstawy ryjka[3].
Przedplecze jest czarne, ku przodowi wyraźnie zwężone, gęsto pokryte grubymi punktami, przynajmniej w tylnej połowie z podłużnym, bruzdowatym dołkiem przedtarczkowym[3]. Pokrywy są matowo czarne, krótko-jajowate, wyraźnie ku tyłowi rozszerzone, o długości mniejszej niż półtorakrotność szerokości i wyraźnie rozwiniętych barkach[2][3]. Zapiersie u samca ma umieszczony tuż za połową długości, tępy guzek[3]. Odnóża w całości ubarwione są czarno[3][2]. Wszystkie pazurki dysponują ząbkiem u nasady[4].
Ekologia i występowanie
Owad rozmieszczony od nizin po niższe położenia w górach. Zasiedla łąki, widne lasy, zarośla, pola, nieużytki i przydroża[5]. Zarówno larwy, jak i postacie dorosłe są oligofagicznymi fitofagami bobowatych[6]. Jako rośliny pokarmowe larw wskazywane są: groszek leśny, groszek łąkowy, groszek wielkoprzylistkowy, groszek wiosenny, wyka bób, wyka długożagielkowa, wyka drobnokwiatowa, wyka kaszubska, wyka płotowa, wyka ptasia, wyka siewna, wyka zaroślowa[5][6]. Postacie dorosłe mogą mieć szersze spektrum pokarmowe, jako że obserwowano je również na grochu zwyczajnym, komonicy zwyczajnej, koniczynie dwukłosowej, soczewicy jadalnej i topornicy pstrej[6]. Larwy są endofagiczne i przechodzą rozwój wewnątrz pąków kwiatowych[5][6], wyjadając słupki i pręciki. Tam też się przepoczwarczają[6].
Gatunek palearktyczny, w Europie znany z Hiszpanii, Irlandii, Wielkiej Brytanii, Francji, Luksemburga, Holandii, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Danii, Szwecji, Norwegii, Finlandii, Estonii, Łotwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Ukrainy, Bułgarii, Serbii, Grecji i europejskiej części Rosji, w Afryce Północnej z Algierii, a w Azji z syberyjskiej i dalekowschodniej części Rosji, Gruzji, Armenii, Azerbejdżanu, Syrii, Mongolii i Japonii[1]. W całej Europie Środkowej jest owadem pospolitym[3].
Przypisy
- 1 2 Ivan Löbl, Aleš Smetana (red.), Catalogue of Palaearctic Coleoptera. Volume 7. Curculionoidea I, Stenstrup, Denmark: Apollo Books, 2011, s. 166, ISBN 978-87-88757-93-4.
- 1 2 3 4 5 6 7 Stanisław Smreczyński: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 98a Ryjkowce – Curculionidae. Wstęp i podrodzina Apioninae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1965.
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Gattung Eutrichapion Reitter. [w:] Käfer Europas [on-line]. [dostęp 2025-01-21].
- ↑ Miguel Ángel Alonso-Zarazaga. Revision of the supraspecific taxa in the Palaearctic Apionidae Schoenherr, 1823 (Coleoptera, Curculionoidea). 2. Subfamily Apioninae Schoenherr, 1823: introduction, keys and descriptions. „Graellsia”. 46, s. 19-156, 1990.
- 1 2 3 B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Ryjkowcowate prócz ryjkowców – Curculionioidea prócz Curculionidae. „Katalog Fauny Polski”. 23 (18), 1992.
- 1 2 3 4 5 W.N. Ellis: Eutrichapion ervi (Kirby, 1808). [w:] Plant Parasites of Europe [on-line]. [dostęp 2025-01-21].