Gustave Zédé (1913)

Gustave Zédé (Q92)
Ilustracja
„Gustave Zédé” na drugim planie
Klasa

okręt podwodny

Typ

Gustave Zédé

Historia
Stocznia

Arsenal de Cherbourg

Wodowanie

20 maja 1913

 Marine nationale
Wejście do służby

październik 1914

Wycofanie ze służby

26 kwietnia 1937

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność
• na powierzchni
• w zanurzeniu


849 ton
1098 t

Długość

74 m

Szerokość

6 m

Zanurzenie

3,74 m

Zanurzenie testowe

50 m

Napęd
2 silniki parowe potrójnego rozprężania, 2 kotły, łączna moc 3500 KM
2 silniki elektryczne o łącznej mocy 1640 KM
2 śruby
Prędkość
• na powierzchni
• w zanurzeniu


17,5 węzła
11,5 w.

Zasięg

powierzchnia: 1400 Mm przy 10 w.
zanurzenie: 135 Mm przy 5 w.

Uzbrojenie
1 działo kal. 75 mm, 1 działo kal. 47 mm, 10 torped
Wyrzutnie torpedowe

8 × 450 mm (2 na dziobie, 6 zewnętrznych)

Załoga

47

Gustave Zédé (Q92) – francuski oceaniczny okręt podwodny z czasów I wojny światowej i okresu międzywojennego, jednostka prototypowa typu Gustave Zédé. Został zwodowany 20 maja 1913 roku w stoczni Arsenal de Cherbourg, a ukończono go w październiku 1914 roku. Okręt zatonął na Adriatyku 24 sierpnia 1916 roku z powodu eksplozji baterii akumulatorów. Podniesiony i naprawiony powrócił do służby w Marine nationale, która trwała do 1937 roku.

Projekt i budowa

„Gustave Zédé” zamówiony został na podstawie programu rozbudowy floty francuskiej z 1909 roku[1]. Okręt zaprojektował inż. Jean Simonot[2]. Początkowo, tak jak bliźniacza jednostka „Néréïde”, miał być wyposażony w silniki Diesla, lecz w 1912 roku podjęto decyzję o zainstalowaniu napędu parowego[1].

„Gustave Zédé” zbudowany został w Arsenale w Cherbourgu[3][4]. Stępkę okrętu położono w lutym 1911 roku[1], a zwodowany został 20 maja 1913 roku[2][3]. Okręt otrzymał nazwę na cześć wybitnego francuskiego konstruktora okrętów podwodnych, inż. Gustave’a Zédé (1825-1891)[a]

Dane taktyczno–techniczne

„Gustave Zédé” był dużym, oceanicznym okrętem podwodnym. Długość całkowita wynosiła 74 metry, szerokość 6 metrów i zanurzenie 3,74 metra[5][3]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 849 ton, a w zanurzeniu 1098 ton[5][6]. Okręt napędzany był na powierzchni przez dwie 3-cylindrowe maszyny parowe potrójnego rozprężania systemu Delaunay-Belleville o łącznej mocy 3500 koni mechanicznych (KM), do których parę dostarczały dwa trójwalczakowe kotły wodnorurkowe du Temple[2][5]. Napęd podwodny zapewniały dwa silniki elektryczne Schneider-Carels o łącznej mocy 1640 KM[2][3]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 17,5 węzła na powierzchni i 11,5 węzła w zanurzeniu[2][5]. Zasięg wynosił 1400 Mm przy prędkości 10 węzłów w położeniu nawodnym oraz 135 Mm przy prędkości 5 węzłów pod wodą[1][2]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 50 metrów[7].

Okręt wyposażony był w osiem wyrzutni torped kalibru 450 mm (dwie wewnętrzne na dziobie, cztery zewnętrzne na pokładzie i dwie zewnętrzne na rufie), z łącznym zapasem 10 torped oraz dwa pokładowe działa: kal. 75 mm i kal. 47 mm[1][3][4]. Załoga okrętu składała się z 47 oficerów, podoficerów i marynarzy[1][2][b].

Przebieg służby

„Gustave Zédé” został wcielony do służby w Marine nationale w październiku 1914 roku[1]. Jednostka otrzymała numer taktyczny Q92[3]. Podczas I wojny światowej okręt operował na Adriatyku[2]. 24 sierpnia 1916 roku podczas jednego z patroli na Adriatyku na jednostce nastąpiła eksplozja baterii akumulatorów, w wyniku której okręt zatonął ze stratą czterech spośród 40 członków załogi[8][c]. Później jednostka została podniesiona i po remoncie powróciła do służby[6][8].

W latach 1921-1922 „Gustave Zédé” poddano znaczącej przebudowie: zamiast maszyn parowych zamontowano silniki Diesla MAN o mocy 1200 KM każdy, pochodzące z ex-niemieckiego U-Boota SM U-165 (prędkość na powierzchni spadła do 15 węzłów)[2][9]; okręt otrzymał też nowy kiosk i mostek, zaś dwa zbiorniki balastowe przekształcono na zbiorniki paliwa[1][9].

Po remoncie okręt pełnił służbę na Atlantyku do 26 kwietnia 1937 roku, kiedy skreślony został z listy floty[1][2][3].

Uwagi

  1. ↑ Był to drugi we flocie francuskiej okręt podwodny o tej nazwie. Zob. „Gustave Zédé” (1893).
  2. ↑ W momencie zatopienia na pokładzie „Gustave Zédé” przebywało 40 ludzi[8].
  3. ↑ J. Gozdawa-Gołębiowski i T. Wywerka Prekurat podają, że zdarzenie miało miejsce w październiku 1916 roku[6].

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Jean Labayle-Couhat: French warships of World War I. London: 1974, s. 151.
  2. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara: 2007, s. 85.
  3. 1 2 3 4 5 6 7 Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: 1985, s. 210.
  4. 1 2 John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: 1990, s. 198.
  5. 1 2 3 4 Jean Labayle-Couhat: French warships of World War I. London: 1974, s. 150.
  6. 1 2 3 J. Gozdawa-Gołębiowski, T. Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: 1994, s. 536.
  7. ↑ Ivan Gogin: GUSTAVE ZÉDÉ submarines (1914-1916). Navypedia. [dostęp 2019-01-13]. (ang.).
  8. 1 2 3 Gordon Smith: World War 1 at Sea, FRENCH NAVY. Naval History Homepage. [dostęp 2016-11-15]. (ang.).
  9. 1 2 Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: 1985, s. 211.

Bibliografia

  • Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
  • Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
  • Ivan Gogin: GUSTAVE ZÉDÉ submarines (1914-1916). Navypedia. [dostęp 2019-01-13]. (ang.).
  • Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
  • Jean Labayle-Couhat: French warships of World War I. London: Ian Allan Ltd., 1974. ISBN 0-7110-0445-5. (ang.).
  • John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: Studio Editions, 1990. ISBN 1-85170-378-0. (ang.).
  • Gordon Smith: World War 1 at Sea, FRENCH NAVY. Naval History Homepage. [dostęp 2016-11-15]. (ang.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.