Halibut atlantycki
| Hippoglossus hippoglossus[1] | |||
| (Linnaeus, 1758) | |||
 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
halibut atlantycki | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
Halibut atlantycki[3], halibut biały[4], kulbak biały[4], kulbak[5] (Hippoglossus hippoglossus) – gatunek morskiej ryby z rodziny flądrowatych (Pleuronectidae). Jest największym przedstawicielem tej rodziny.
Występowanie
Północna część Atlantyku w rejonie okołoarktycznym, od wybrzeży Kanady i Grenlandii na północy, poprzez strefę północnego obszaru Morza Północnego po Morze Białe, oraz do północnych obszarów Zatoki Biskajskiej. Sporadycznie spotykany w rejonie Morza Bałtyckiego.
Charakterystyka
Budowa ciała asymetryczna. Ciało owalnie wydłużone i mięsiste. Szarobrązowe lub oliwkowoszare, natomiast od strony spodniej barwa ciała jest biała. Łuski małe o gładkiej powierzchni. Otwór gębowy duży, sięgający aż do wysokości środka oka. Płetwa grzbietowa długa, zaczyna się nad górnym okiem, zaopatrzona w ponad 100 promieni miękkich. Ryba osiąga ponad 3,5 m długości przy masie sięgającej do 300 kg.
Tryb życia
Prowadzi przydenny tryb życia odpoczywając na prawym boku. Przebywa na głębokości do 2500 m. z rzadka zapuszczając się w wyższe partie wody (poniżej 50 m). Najchętniej żyje w zimnych wodach, do 8 °C o dużym zasoleniu.
Odżywianie
Głównym pokarmem jakim halibuty się odżywiają są małe ryby, ponadto inne zwierzęta związane ze środowiskiem występującym w bentosie, głównie głowonogi, skorupiaki (kraby, homary) i mięczaki (małże).
Halibut biały sam także jest elementem łańcucha pokarmowego drapieżnych ssaków, np. morsów.
Rozród
Tarło odbywa w okresie zimowym i wczesnej wiosny (grudzień-kwiecień). W tym czasie składa jaja w wodach pelagialnych, które swobodnie w niej się unoszą. Liczba jaj dochodzi do 3,5 miliona sztuk. Ikra duża, o 3–4 mm średnicy. Młode w pierwszym okresie (do 4 lat) są całkowicie białe i przebywają na głębokości dochodzącej do 100 m.
Gatunkiem pokrewnym halibuta białego jest halibut czarny (Reinhardtius hippoglossoides).
Znaczenie gospodarcze i wartości odżywcze
Halibut atlantycki był uważany za ważną i cenną rybę w rybołówstwie. Znaczny spadek jego populacji spowodował, że jest gatunkiem zagrożonym wyginięciem.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Dane liczbowe na podstawie: [6] Wartości RDA i AI wyznaczone na podstawie danych Institute of Health[7] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ilość aminokwasów w 100 g[6] | |
|---|---|
| Nazwa | Ilość w mg |
| Izoleucyna | 1175 |
| Leucyna | 1794 |
| Lizyna | 1443 |
| Metionina | 740 |
| Cystyna | 222 |
| Fenyloalanina | 629 |
| Tyrozyna | 629 |
| Treonina | 916 |
| Tryptofan | 240 |
| Walina | 1202 |
| Arginina | 1267 |
| Histydyna | 444 |
| Alanina | 1637 |
| Kwas asparaginowy | 1989 |
| Kwas glutaminowy | 2784 |
| Glicyna | 1067 |
| Prolina | 749 |
| Seryna | 1175 |
Przypisy
- ↑ Hippoglossus hippoglossus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Hippoglossus hippoglossus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976, seria: Mały słownik zoologiczny.
- 1 2 Stanisław Rutkowicz: Encyklopedia ryb morskich. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1982. ISBN 83-215-2103-7.
- ↑ Fritz Terofal, Claus Militz: Ryby morskie. Leksykon przyrodniczy. Henryk Garbarczyk i Eligiusz Nowakowski. Warszawa: Świat Książki, 1996. ISBN 83-7129-306-2.
- 1 2 Hanna Kunachowicz; Beata Przygoda; Irena Nadolna; Krystyna Iwanow: Tabele składu i wartości odżywczej żywności. Wyd. wydanie II zmienione. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2017, s. 252. ISBN 978-83-200-5311-1.
- ↑ Dietary Reference Intakes Tables and Application. Institute of Health. The National Academies of Sciences, Engineering, and Medicine. (ang.).
Bibliografia
- Fritz Terofal, Claus Militz, Ryby morskie, Henryk Garbarczyk (tłum.), Eligiusz Nowakowski (tłum.), Warszawa: Świat Książki, 1996, s. 198, ISBN 83-7129-306-2, OCLC 830127003.
- Strona poświęcona halibutowi białemu