Holotrichapion gracilicolle

Holotrichapion gracilicolle – gatunek chrząszcza z rodziny pędrusiowatych i podrodziny Apioninae. Zamieszkuje południową Europę, Afrykę Północną i południowy zachód Azji. Żeruje na bobowatych, głównie na groszkach.

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1833 roku przez Leonarda Gyllenhaala pod nazwą Apion gracilicolle^[1]. W 1990 roku umieszczony został przez Miguela Á. Alonsa-Zarazagę w podrodzaju Schoenius^[2], który później zsynonimizowany został z podrodzajem Legaricapion w obrębie rodzaju Holotrichapion^[3].

Chrząszcz o ciele długości od 2,5 do 2,8 mm, na południu zasięgu do 3,3 mm. Ubarwiony czarno z metalicznie miedzianymi, niebieskimi lub fioletowymi pokrywami. Oskórek przynajmniej pozornie jest nagi^[2][4].

Wąska głowa ma wydłużone^[2], większe, ale słabiej wysklepione niż u pędrusia chwastowca oczy^[4], zatarte i nie przekraczające przednich ich krawędzi listewki podoczne, co najwyżej niewyraźnie punktowane ciemię oraz pozbawioną poprzecznej listewki gulę^[2]. Wyraźnie od podstawy ryjka węższe czoło^[4] ma niepunktowane i nagie rowki środkowe oraz punktowane i owłosione rowki po bokach, jak również drobne punktowanie między rowkami^[2][4]; rzeźba czoła jest wyrażona słabiej niż u pędrusia chwastowca. Ryjek ma boki równoległe, jedynie przy nasadach czułków jest nieznacznie rozszerzony^[4].

Przedplecze jest tak szerokie jak długie, o równoległych w zarysie bokach. Powierzchnię ma błyszczącą, o punktach płytszych i zwykle bardziej rozproszonych niż u pędrusia chwastowca oraz o delikatnej i ku przodowi zanikłej linii środkowej. Wymiary przedplecza w stosunku do pokryw są mniejsze niż u pędrusia chwastowca^[4]. Mała, trójkątna tarczka ma pozbawioną punktów powierzchnię. Pokrywy są w zarysie owalne^[2]. Drobne włoski na ich międzyrzędach są o połowę krótsze niż u pędrusia chwastowca^[4]. Międzyrzędy są szerokie i zazwyczaj płaskie^[5]. Na szczycie pokrywy rząd trzeci łączy się z ósmym. Na każdej pokrywie wyrastają dwie szczecinki wyspecjalizowane, jedna w tylnej ⅓ międzyrzędu siódmego, a druga na końcu międzyrzędu dziewiątego^[2]. Odnóża mają grubsze niż u pędrusia chwastowca stopy^[4].

Owad preferujący stanowiska ciepłe i suche, zwłaszcza kserotermiczne^[4]. Zarówno larwy, jak i postacie dorosłe są oligofagicznymi fitofagami bobowatych. Stwierdzono ich żerowanie na groszkach: bladożółtym, cieciorkowatym, leśnym, różnolistnym, szerokolistnym, Lathyrus annuus i Lathyrus clymenum oraz na bobie. Larwa jest endofagiczna i rozwija się wewnątrz pędu, prowadząc do powstania rozdętej wyrośli (galasu) o długości około jednego cm. Tam też się przepoczwarcza^[6]. Aktywne osobniki dorosłe obserwuje się od kwietnia do września^[4].

Gatunek palearktyczny o cyrkumśródziemnomorskim typie rozmieszczenia^[4]. W Europie znany jest z Portugalii, Hiszpanii, Francji, Niemiec, Austrii, Włoch, Czech, Węgier, Chorwacji, Grecji oraz południa europejskiej części Rosji^[1], w Afryce Północnej z Maroka, Algierii i Tunezji, a w Azji z Gruzji, Syrii i Izraela^[1]. W Europie Środkowej spotykany jest rzadko i sporadycznie. Północna granica jego zasięgu biegnie przez Niemcy, gdzie podawany jest z Saksonii, Turyngii i Badenii-Wirtembergii. W Austrii stwierdzany z Burgenlandu i Vorarlbergu^[4].