Holotrichapion

Holotrichapion
Györffy, 1956
Ilustracja
Holotrichapion ononis
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

chrząszcze

Podrząd

chrząszcze wielożerne

Nadrodzina

ryjkowce

Rodzina

pędrusiowate

Podrodzina

Apioninae

Nadplemię

Apionitae

Plemię

Apionini/Oxystomatini

Podplemię

Oxystomatina

Rodzaj

Holotrichapion

Typ nomenklatoryczny

Apion ononis Kirby, 1808

Synonimy
  • Apion (Holotrichapion) Györffy, 1956

Holotrichapionrodzaj chrząszczy z rodziny pędrusiowatych i podrodziny Apioninae.

Morfologia

Chrząszcze o ciele długości od 1,7 do 3,3 mm. Ubarwienie mają matowo czarne lub metaliczne. Oskórek może być nagi, porośnięty włoskami mikroskopijnymi albo porośnięty normalnie wykształconymi włoskami (włosowatymi łuskami), czasem miejscami zagęszczonymi w łatki[1].

Głowę cechuje płaskie do lekko sklepionego, punktowane i drobno rowkowane czoło, wypukłe oczy i nie przekraczające połowy ich długości, a czasem niemal zanikłe kile podoczne. Ryjek jest zakrzywiony do prawie prostego; u samca jest między 1,2 a 1,4 raza dłuższy od przedplecza, pośrodku lekko rozszerzony, u samicy zaś między 1,3 a 2 razy dłuższy od przedplecza i pośrodku niemal nierozszerzony. Owalną do wrzecionowatej buławką zwieńczone czułki osadzone są w nasadowych 0,4–0,5 długości ryjka[1].

Przedplecze bywa prawie stożkowate, prawie walcowate, prawie kwadratowe lub prawie prostokątne, najszersze pośrodku lub w całej tylnej połowie równoległoboczne, o tylnej krawędzi prostej do przeciętnie mocno ku tarczce wysuniętej. Dołek przedtarczkowy jest podłużnie bruzdowaty. Tarczka jest mała, trójkątna, tak długa jak szeroka lub nieco dłuższa niż szersza, naga i niepunktowana. Półkuliste do podługowato-owalnych, najszersze za środkiem pokrywy mają wykształcone guzy barkowe, dwu- do trzykrotnie szerszych od rzędów międzyrzędy, a szczecinkę wyspecjalizowaną umieszczoną zawsze w tylnej ⅓ międzyrzędu siódmego, a czasem też na końcu międzyrzędu dziewiątego. Rozstaw bioder środkowej pary jest bardzo wąski. Wąski wyrostek śródpiersia jest przy połączeniu z wyrostkiem zapiersia zagłębiony. Odnóża mają pazurki stóp wyposażone w ząbek nasadowy. U samca golenie są nieuzbrojone[1].

Odwłok ma pierwszy z widocznych sternitów od 1,4 do 1,8 raza dłuższy niż następny; oba są słabo lub średnio sklepione, a szew między nimi słabiej zaznaczony pośrodku niż po bokach. Piąty z widocznych sternitów jest na tylnej krawędzi zaokrąglony u samicy i ścięty u samca. Wierzchołkowa krawędź pygidium u samca jest równomiernie zakrzywiona. Samcze genitalia mają wąskie, poprzeczne okienka oraz zrośnięte z wolnym pierścieniem, trapezowate prostegium[1].

Ekologia i występowanie

Zarówno larwy, jak i postacie dorosłefitofagami bobowatych z plemion Trifolieae i Vicieae. Larwy są endofagiczne i przechodzą rozwój w łodygach, pąkach lub strąkach roślin. Niektóre indukują formowanie się galasów[1].

Rodzaj głównie palearktyczny, ale jeden z gatunków zawleczono nawet do krainy australijskiej. W Europie reprezentowany jest przez siedem gatunków, z których cztery wykazano z Polski (zobacz: pędrusiowate Polski). Osiem gatunków znanych jest z Azji, a sześć z Afryki Północnej, w tym jeden endemiczny dla Makaronezji[2].

Taksonomia

Takson ten wprowadzony został w 1932 roku przez Hansa Wagnera w publikacji współautorstwa Alberta Winklera w randze podrodzaju w obrębie rodzaju Apion. Jedynym zaliczonym doń wówczas gatunkiem był Apion ononis, w związku z czym stanowi on typ nomenklatoryczny omawianego taksonu[3][1]. Wagner nie podał jednak w 1932 roku żadnego opisu podrodzaju, stąd nazwa Holotrichapion stanowiła wówczas nomen nudum[1]. Opis podał jako pierwszy w 1956 roku J. Győrffy na łamach „Fauna Hungarine”[4], w związku z czym to jego uznaje się autorem taksonu. W 1990 roku Miguel A. Alonso-Zarazaga wyniósł omawiany takson do rangi osobnego rodzaju oraz wprowadził jego podział na cztery podrodzaje[1].

Do rodzaju zalicza się cztery podrodzaje i jeden gatunek niesklasyfikowany w żadnym z nich[5][2][6]:

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 7 8 Miguel Ángel Alonso-Zarazaga. Revision of the supraspecific taxa in the Palaearctic Apionidae Schoenherr, 1823 (Coleoptera, Curculionoidea). 2. Subfamily Apioninae Schoenherr, 1823: introduction, keys and descriptions. „Graellsia”. 46, s. 19-156, 1990.
  2. 1 2 Ivan Löbl, Aleš Smetana (red.), Catalogue of Palaearctic Coleoptera. Volume 7. Curculionoidea I, Stenstrup, Denmark: Apollo Books, 2011, s. 168, ISBN 978-87-88757-93-4.
  3. Hans Wagner, Apioninae, [w:] Albert Winkler, Catalogus Coleopterorum Regionis Palaearcticae. Pars 11, Wien 1932, 1393-1520 (1398).
  4. J. Győrffy. Cickányormányosok Apionidae (10 ábrával). „Fauna Hungarine”. 10, s. 1-56 (45), 1956.
  5. M.A. Alonso-Zarazaga, C.H.C. Lyal: A world catalogue of families and genera of Curculionoidea (Insecta: Coleoptera) (excepting Scolytidae and Platypodidae). Barcelona: Entomopraxis, 1999, s. 59.
  6. genus Holotrichapion Györffy, 1956. [w:] BioLib.cz [on-line]. [dostęp 2025-01-15].