Język bacbijski

Język bacbijski, cowa-tuszyński (bacb. Bacbi, Cowa-Tusz) – język należący do nach-dagestańskiej rodziny językowej. Według danych z 2018 r. ma 1600 użytkowników^[1]. Posługuje się nim wspólnota Bacbów, mieszkających po południowej stronie Kaukazu, w miejscowości Zemo Alwani w Kachetii (dystrykt Achmeta). W obrębie języka istnieje tylko jeden dialekt. Język bacbijski nie jest zrozumiały dla pozostałych narodów nachskich, tj. Czeczenów i Inguszy, pomimo tego, iż stanowi najpewniej kontynuację języka inguskich kolonizatorów, którzy osiedlili się w Tuszetii w wiekach średnich. Jego druga nazwa jest związana z faktem, iż do XIX w. Bacbowie stanowili jeden z czterech klanów Tuszetii, o nazwie – Cowata.

Znajduje się pod silnym wpływem języka gruzińskiego (bardziej tradycyjnymi odmianami języka posługują się osoby starsze)^[2]. Gruziński służy jako język literacki^[1] i jest używany w edukacji i komunikacji ponadlokalnej^[2]. W pewnym zakresie znany jest również język rosyjski^[3].

Przestał być przyswajany przez dzieci^[3].

Jeden z pierwszych języków kaukaskich, którym poświęcono opublikowane opracowanie gramatyczne (w języku niemieckim)^[3][4].

• TapaniT. Salminen TapaniT., Europe and North Asia, [w:] ChristopherCh. Moseley (red.), Encyclopedia of the World’s Endangered Languages, Abingdon–New York: Routledge, 2007, s. 211–282, DOI: 10.4324/9780203645659, ISBN 978-0-7007-1197-0, ISBN 978-0-203-64565-9, OCLC 47983733  (ang.).