Makrojęzyk
Makrojęzyk (ang. macrolanguage) – jednostka klasyfikacyjna wywodząca się z międzynarodowego standardu ISO 639. Używa się jej w odniesieniu do grup odmian językowych, nie zawsze wzajemnie zrozumiałych, ale które z pewnych względów (np. pozajęzykowych – kulturowych, politycznych, etnicznych, religijnych itd.) traktowane są jako warianty tego samego języka. Niektóre makrojęzyki obejmują kilkadziesiąt takich wariantów (np. arabski 30, keczua 44, zapotecki aż 58). W wielu przypadkach wiąże się to z występowaniem dyglosji, jak np. w przypadku języka arabskiego.
Makrojęzyki są rejestrowane i katalogowane przez instytucję SIL International. Według oficjalnej definicji SIL International chodzi o grupy blisko spokrewnionych języków, które w pewnych kontekstach nie są uważane za odrębne od siebie. Kluczowe są zatem dwie cechy: istnienie ścisłego związku genealogicznego między rozpatrywanymi językami oraz istnienie pewnej domeny, gdzie języki te uchodzą za jeden język[1].
Pojęcie zostało wprowadzone w wyd. 16 Ethnologue: Languages of the World z 2009 r.[1]
Lista makrojęzyków
Poniższa lista obejmuje wyłącznie języki ujęte przez SIL:
| ISO 639-1 | ISO 639-2 | ISO 639-3 | Liczba wariantów | Nazwa makrojęzyka |
|---|---|---|---|---|
| ak | aka | aka | 2 | język akan |
| ar | ara | ara | 30 | język arabski |
| ay | aym | aym | 2 | język ajmara |
| az | aze | aze | 2 | język azerski |
| (-) | bal | bal | 3 | język beludżyjski |
| (-) | bik | bik | 5 | język bikol |
| (-) | bua | bua | 3 | język buriacki |
| (-) | chm | chm | 2 | język mari (Rosja) |
| cr | cre | cre | 6 | język kri |
| (-) | del | del | 2 | język delaware |
| (-) | den | den | 2 | język slave (Atapascan) |
| (-) | din | din | 5 | język dinka |
| (-) | doi | doi | 2 | język dogri (makro) |
| fa | fas/per | fas | 2 | język perski |
| ff | ful | ful | 9 | język fula |
| (-) | gba | gba | 5 | język gbaya (Republika Środkowoafrykańska) |
| (-) | gon | gon | 2 | język gondi |
| (-) | grb | grb | 5 | język grebo |
| gn | grn | grn | 5 | język guarani |
| (-) | hai | hai | 2 | język haida |
| sh | (-) | hbs | 3 | język serbsko-chorwacki |
| (-) | hmn | hmn | 21 | język hmong |
| iu | iku | iku | 2 | język inuktitut |
| ik | ipk | ipk | 2 | język inupiaq |
| (-) | jrb | jrb | 5 | języki judeoarabskie |
| kr | kau | kau | 3 | język kanuri |
| (-) | kok | kok | 2 | język konkani (ogólnie) |
| kv | kom | kom | 2 | język komi |
| kg | kon | kon | 3 | język kongo |
| (-) | kpe | kpe | 2 | język kpelle |
| ku | kur | kur | 3 | język kurdyjski |
| (-) | lah | lah | 8 | język lahnda |
| (-) | man | man | 7 | język mandingo |
| mg | mlg | mlg | 10 | język malgaski |
| mn | mon | mon | 2 | język mongolski |
| ms | msa/may | msa | 13 | język malajski (ogólnie) |
| (-) | mwr | mwr | 6 | język marwari |
| no | nor | nor | 2 | język norweski |
| oc | oci | oci | 5 | język okcytański (po r. 1500); prowansalski |
| oj | oji | oji | 7 | język odżibwa |
| om | orm | orm | 4 | język oromo |
| ps | pus | pus | 3 | język paszto |
| qu | que | que | 44 | język keczua |
| (-) | raj | raj | 6 | język radżastani |
| (-) | rom | rom | 7 | język romani (cygański) |
| sq | sqi/alb | sqi | 4 | język albański |
| sc | srd | srd | 4 | język sardyński |
| sw | swa | swa | 2 | język suahili |
| (-) | syr | syr | 2 | język syryjski |
| (-) | tmh | tmh | 4 | język tamaszek |
| uz | uzb | uzb | 2 | język uzbecki |
| yi | yid | yid | 2 | język jidysz |
| (-) | zap | zap | 58 | język zapotecki |
| za | zha | zha | 2 | język zhuang |
| zh | zho/chi | zho | 13 | język chiński |
Zobacz też
Przypisy
- 1 2 Jonathan McDowell, Karl Anderbeck: The Malay Lects of Southern Sumatra. Paul Sidwell (red.). Honolulu: University of Hawaiʻi Press, 2020, s. 11, seria: JSEALS Special Publication 7. OCLC 8894504428. [dostęp 2024-02-27]. (ang.).