Mark Carney

Mark Carney

Oficjalny portret Marka Carney’ego (2020)
Data i miejsce urodzenia	16 marca 1965 Fort Smith
Premier Kanady
Okres	od 14 marca 2025
Przynależność polityczna	Liberalna Partia Kanady
Poprzednik	Justin Trudeau
Lider Liberalnej Partii Kanady
Okres	od 9 marca 2025
Przynależność polityczna	Liberalna Partia Kanady
Poprzednik	Justin Trudeau
Prezes Banku Anglii
Okres	od 1 lipca 2013 do 15 marca 2020
Poprzednik	Mervyn King
Następca	Andrew Bailey
Prezes Banku Kanady
Okres	od 2008 do 2013
Poprzednik	David A. Dodge
Następca	Stephen Poloz
Odznaczenia

Mark Carney OC (ur. 16 marca 1965 w Fort Smith^[1]) – kanadyjski ekonomista, prezes Banku Kanady (2008–2013), prezes Banku Anglii (2013–2020), lider Liberalnej Partii Kanady (od 2025), premier Kanady (od 2025).

Urodził się w Fort Smith, w Terytoriach Północno-Zachodnich, a dorastał w Edmonton w Albercie. Jego rodzice byli nauczycielami. Interesował się hokejem na lodzie i w okresie studiów był rezerwowym bramkarzem drużyny hokejowej Uniwersytetu Harvarda^[2]. Studia z ekonomii na Uniwersytecie Harvarda ukończył w 1988 z tytułem licencjata. Naukę kontynuował na Uniwersytecie Oksfordzkim, w St Peter’s College i w Nuffield College, gdzie uzyskał w 1993 tytuł magistra ekonomii, zaś w 1995 na podstawie obronionej dysertacji The dynamic advantage of competition (Dynamiczna przewaga konkurencji} uzyskał tytuł doktora (PhD) w dziedzinie ekonomii^[3][4][5]. W drużynie Oxford University Ice Hockey Club był współkapitanem^[6].

Po ukończeniu studiów rozpoczął pracę w banku inwestycyjnym Goldman Sachs. Pracował w biurach w Londynie, Tokio, Nowym Jorku i Toronto, zajmując się analizą rynków finansowych. W 2003 roku przeszedł do Banku Kanady, obejmując stanowisko zastępcy prezesa, a następnie pracował jako starszy wiceminister finansów. W 2008 roku został mianowany prezesem Banku Kanady, gdzie nadzorował politykę pieniężną w czasie światowego kryzysu finansowego^[5]. Jego decyzje, w tym utrzymywanie niskich stóp procentowych, były uznawane za kluczowe dla stabilizacji kanadyjskiej gospodarki. W 2013 roku został prezesem Banku Anglii, stając się pierwszą osobą spoza Wielkiej Brytanii na tym stanowisku w ponad 300-letniej historii banku. Jego kadencja przypadła na okres istotnych zmian, w tym przejęcia przez Bank Anglii obowiązków regulatora finansowego oraz decyzji dotyczących polityki stóp procentowych. Przed referendum w sprawie Brexitu ostrzegał przed jego konsekwencjami dla brytyjskiej gospodarki. Po głosowaniu podjął działania stabilizujące sytuację na rynkach finansowych. Jego kadencja zakończyła się w 2020 roku. Po opuszczeniu Banku Anglii Carney został specjalnym wysłannikiem ONZ ds. klimatu i finansów, promując działania na rzecz inwestycji w zrównoważony rozwój i redukcję emisji CO₂. W 2021 roku zaangażował się w inicjatywę Glasgow Financial Alliance for Net Zero, zrzeszającą instytucje finansowe wspierające transformację energetyczną^[4][5][7].

9 marca 2025 roku został liderem Partii Liberalnej Kanady, po rezygnacji Justina Trudeau. Zwyciężył w wewnątrzpartyjnych wyborach, uzyskując 82% głosów i pokonując m.in. Chrystię Freeland. Jego kandydatura spotkała się zarówno z poparciem, jak i krytyką – zwłaszcza ze strony Partii Konserwatywnej, która zarzucała mu związki ze światem wielkich finansów^{[4][5][7][8][9]}.

14 marca 2025 roku objął urząd premiera Kanady, a jego przysięgę odebrała gubernator generalna Kanady Mary Simon. Jeszcze tego samego dnia podpisał zniesienie podatku węglowego dla konsumentów, nałożonego w 2019 roku^[10][9][11].

28 kwietnia 2025 po raz pierwszy startował w wyborach parlamentarnych i wygrał w jednomandatowym okręgu Nepean (przedmieście Ottawy)^[12].

Posiada obywatelstwo kanadyjskie, brytyjskie i irlandzkie, jednak zapowiedział, że zamierza ograniczyć się do obywatelstwa kanadyjskiego. Jego żona, Diana, pochodzi z Wielkiej Brytanii. Mają cztery córki^[4].

• Officer Orderu Kanady – nadanie 2014, wręczenie (inwestytura) 2015^[13]
• Medal Diamentowego Jubileuszu Królowej Elżbiety II (odmiana kanadyjska) – 2012^[14]