Ołeksandr Syrski

Ołeksandr Syrski
Олександр Сирський
Ilustracja
Ołeksandr Syrski 6 maja 2024 roku
generał generał
Data i miejsce urodzenia

26 lipca 1965
Nowinki, obwód włodzimierski, RFSRR, ZSRR

Przebieg służby
Lata służby

od 1986

Siły zbrojne

Siły Zbrojne ZSRR
Siły Zbrojne Ukrainy

Formacja

Armia Radziecka
Wojska Lądowe

Stanowiska

dowódca Wojsk Lądowych
Naczelny Dowódca Sił Zbrojnych Ukrainy

Główne wojny i bitwy

wojna afgańska,
wojna rosyjsko-ukraińska:

Odznaczenia
Bohater Ukrainy „Złotej Gwiazdy” Krzyż Bojowych Zasług (Ukraina) Order Bohdana Chmielnickiego I klasy (Ukraina) Order Bohdana Chmielnickiego II klasy (Ukraina) Order Bohdana Chmielnickiego III klasy (Ukraina)

Ołeksandr Stanisławowycz Syrski (ukr. Олександр Станіславович Сирський, ur. jako Aleksandr Stanisławowicz Syrski, ros. Александр Станиславович Сырский 26 lipca 1965 w Nowinkach) – ukraiński wojskowy narodowości rosyjskiej, generał, Naczelny Dowódca Sił Zbrojnych Ukrainy (od 2024), wcześniej dowódca Wojsk Lądowych (2019–2024). Pełnił najwyższe stanowiska dowódcze przez cały czas trwania wojny rosyjsko-ukraińskiej, w 2024 roku stając na czele całości sił ukraińskich. Bohater Ukrainy (2022).

Życiorys

Urodził się w ZSRR we wsi Nowinki w obwodzie włodzimierskim (wówczas Rosyjska FSRR) w rosyjskiej rodzinie o tradycjach wojskowych. Jego rodzice i brat nadal mieszkają w stolicy obwodu, mieście Włodzimierz, położonym około dwieście kilometrów od Moskwy[1].

W 1980 roku, gdy Syrski miał piętnaście lat, jego ojciec został skierowany do służby wojskowej w Charkowie (wówczas Ukraińska SRR). W tym mieście ukończył szkołę średnią. Następnie został przyjęty do prestiżowej Moskiewskiej Wojskowej Wyższej Szkoły Dowódczej, którą ukończył w 1986 roku. Po studiach służył w oddziałach artylerii Armii Radzieckiej, m.in. w Afganistanie, Tadżykistanie i Czechosłowacji[2][3][4][5].

Po rozpadzie ZSRR jego jednostka wojskowa w Czuhujewie w obwodzie charkowskim została przekazana pod dowództwo ukraińskie, a on szybko awansował do stopnia pułkownika[6]. W 1996 ukończył z wyróżnieniem Akademię Sił Zbrojnych Ukrainy w stopniu operacyjno-technicznym, a w 2005 – Akademię Obrony Narodowej Ukrainy (ze złotym medalem)[7]. Dowodził 72. Brygadą Zmechanizowaną, dochodząc do stopnia generała majora[8]. Od 2013 pierwszy zastępca szefa Głównego Centrum Dowodzenia Sił Zbrojnych Ukrainy, zaangażowany m.in. we współpracę z NATO[9].

Od początku wojny rosyjsko-ukraińskiej w 2014 był szefem sztabu operacji antyterrorystycznej. W czasie walk w Donbasie brał udział w kierowaniu bitwami pod Wuhłehirśkiem, Ridkodubem i nieudaną próbą odbicia Łogwinowa. W 2015 roku bronił przyczółka w Debalcewie, po czym wyprowadził ukraińskie oddziały z tworzonego przez Rosjan „kotła”. Został za to odznaczony Orderem Bohdana Chmielnickiego III stopnia, a następnie awansowany do stopnia generała porucznika[10].

W 2016 roku został szefem Połączonego Dowództwa Operacyjnego Sił Zbrojnych Ukrainy, które koordynuje działania operacyjne w Donbasie. W 2017 był dowódcą całej operacji antyterrorystycznej na wschodzie Ukrainy. W sierpniu 2019 został dowódcą Wojsk Lądowych Sił Zbrojnych Ukrainy[11]. W 2020 roku awansowany do stopnia generała pułkownika[12].

Od pierwszych dni zapoczątkowanej w lutym 2022 roku inwazji Rosji na Ukrainę kierował obroną Kijowa. Według „The Washington Post”, przed rozpoczęciem inwazji Syrski analizował dyslokację wojsk rosyjskich wzdłuż granic Ukrainy, celnie przewidując ich dalsze ruchy w kierunku stolicy Ukrainy. Aby chronić miasto, zorganizował dwa pierścienie sił – na zewnętrznych przedmieściach i w obrębie miasta, co pozwoliło chronić centrum przed ostrzałem i zatrzymać Rosjan walczących na podejściach do Kijowa. Zdecydował też o przeniesieniu poza główne bazy zasobów lotniczych armii, w tym śmigłowców i odrzutowców, umieszczając je z dala od oczywistych celów ataku lotniczego[13].

5 kwietnia 2022 roku otrzymał najwyższe odznaczenie państwowe – tytuł Bohatera Ukrainy. Od lata 2022 roku był jednym z dowódców kontrofensywy Sił Zbrojnych w obwodzie charkowskim. Jesienią 2022 i wiosną 2023 dowodził obroną Sołedaru i Bachmutu.

8 lutego 2024 roku mianowany przez prezydenta Wołodymira Zełenskiego głównodowodzącym Ukraińskich Sił Zbrojnych. Zastąpił sprawującego tę funkcję od początku wojny Wałerija Załużnego[14].

23 sierpnia 2024 dekretem prezydenta Ukrainy Syrski został awansowany do najwyższego stopnia Sił Zbrojnych Ukrainy, generała[15].

Galeria

Odznaczenia

Przypisy

  1. Syrskyi’s parents live in Russia: what is known about the family of the new commander-in-chief of the AFU [online], Obozrevatel [dostęp 2024-02-10] (ang.).
  2. Who is Oleksandr Syrsky, the head of Ukraine’s ground forces?, „The Economist, ISSN 0013-0613 [dostęp 2024-02-10].
  3. Justyna Lasota-Krawczyk, To on stanie na czele ukraińskiej armii. Bezwzględny dowódca [online], wiadomosci.wp.pl, 8 lutego 2024 [dostęp 2024-02-08] (pol.).
  4. Who is Oleksandr Syrsky, Ukraine’s new top military commander? [online], www.ft.com [dostęp 2024-02-10].
  5. Naczelny dowódca Sił Zbrojnych Ukrainy Walerij Załużny stracił stanowisko [online], portalobronny.se.pl [dostęp 2024-02-10] (pol.).
  6. Александр Сырский – что известно о генерале, биография и интересные факты | РБК Украина [online], web.archive.org, 29 września 2022 [dostęp 2024-02-10] [zarchiwizowane z adresu 2022-09-29].
  7. Polsat News, To on zastąpi Załużnego. Nowy dowódca ukraińskiej armii [online], polsatnews.pl, 8 lutego 2024 [dostęp 2024-02-08] (pol.).
  8. Polsat News, To on zastąpi Załużnego. Nowy dowódca ukraińskiej armii [online], polsatnews.pl, 8 lutego 2024 [dostęp 2024-02-08] (pol.).
  9. Justyna Lasota-Krawczyk, To on stanie na czele ukraińskiej armii. Bezwzględny dowódca [online], wiadomosci.wp.pl, 8 lutego 2024 [dostęp 2024-02-08] (pol.).
  10. Polsat News, To on zastąpi Załużnego. Nowy dowódca ukraińskiej armii [online], polsatnews.pl, 8 lutego 2024 [dostęp 2024-02-08] (pol.).
  11. Ukraińska armia zmienia głównego dowódcę. Kim jest generał Ołeksandr Syrski? [online], forsal.pl, 8 lutego 2024 [dostęp 2024-02-08] (pol.).
  12. Genialny dowódca zabiera Rosjanom, co wcześniej zajęli. Kim jest Ołeksandr Syrski? [online], Onet Wiadomości, 8 lutego 2024 [dostęp 2024-02-08] (pol.).
  13. Paul Sonne i inni, Battle for Kyiv: Ukrainian valor, Russian blunders combined to save the capital [online], The Washington Post, 24 sierpnia 2022 [dostęp 2024-02-08] (ang.).
  14. To on pokieruje ukraińską armią. Kim jest Ołeksandr Syrski [online], TVN24, 8 lutego 2024 [dostęp 2024-02-08] (pol.).
  15. УКАЗ ПРЕЗИДЕНТА УКРАЇНИ №580/2024 [online], president.gov.ua, 23 sierpnia 2024 [dostęp 2024-02-08] (ukr.).
  16. Указ Президента України №213/2022 [online], president.gov.ua, 5 kwietnia 2022 [dostęp 2022-05-13] (ukr.).
  17. Указ Президента України №533/2022 Про нагородження відзнакою Президента України “Хрест бойових заслуг”. president.gov.ua, 2022-07-27. [dostęp 2024-04-15]. (ukr.).
  18. Указ Президента України Про відзначення державними нагородами України.
  19. Про відзначення державними нагородами України [online], zakon.rada.gov.ua, 18 marca 2022 [dostęp 2022-05-13] (ukr.).
  20. 10 фактів із життя Олександра Сирського. Хто такий новий командувач ООС [online], espreso.tv [dostęp 2022-03-06] (ukr.).