Omar Sharif
Omar Sharif (1963) | |
| Imię i nazwisko |
Michel Yusef Dimitri Chalhoub |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
10 kwietnia 1932 |
| Data i miejsce śmierci |
10 lipca 2015 |
| Zawód |
aktor, piosenkarz, scenarzysta, producent filmowy, autor |
| Współmałżonek |
Faten Hamama |
| Lata aktywności |
1954–2015 |
Omar Sharif, również znany jako Omar El-Sharif (arab. عمر الشريف 'Umar asz-Szarīf), właśc. Michel Jusef Dimitri Chalhoub[1] (ur. 10 kwietnia 1932 w Aleksandrii, zm. 10 lipca 2015 w Kairze) – egipski aktor, piosenkarz, scenarzysta, producent filmowy i autor. Występował w filmach amerykańskich, brytyjskich, francuskich i włoskich, w tym Lawrence z Arabii (1962), Doktor Żywago (1965) i Zabawna dziewczyna (1968)[2]. Został opisany jako „pierwszy Egipcjanin i Arab, który podbił Hollywood”[3][4]. Wziął udział w ponad stu filmach na przestrzeni 50 lat[5]. Laureat trzech Złotych Globów, Césara dla najlepszego aktora i Złotego Lwa za całokształt swojej aktorskiej pracy[6].
Życiorys
Wczesne lata
Urodził się w Aleksandrii[7] w Królestwie Egiptu (obecnie Arabska Republika Egiptu) w rodzinie greckokatolickiej melkickiej jako syn Claire (z domu Saada) i Jusefa Chalhouba, handlarza cennym drewnem[8][9]. Chociaż większość źródeł podaje, że był pochodzenia syryjskiego i libańskiego, Sharif twierdził w wywiadach, że wszyscy jego przodkowie byli pochodzenia syryjskiego[10]. Jego rodzina przeniosła się do Kairu, gdy miał cztery lata. W wieku dziesięciu lat uczęszczał do Victoria College, gdzie był prymusem[11]. Jego pasją były piłka nożna, krykiet i teatr[6].
Ukończył British Victoria College[12] w Kairze na wydziale matematyczno–fizycznym[13]. Przez trzy lata pracował w rodzinnym przedsiębiorstwie zajmującym się drewnem. Studiował aktorstwo w Royal Academy of Dramatic Art w Londynie[14].
Kariera
Debiutował na ekranie w roli Ahmeda w melodramacie Jusufa Szahina Walka o dolinę (Ṣira‘ Fī al-Wādī, 1954). Następnie wystąpił w roli Essama w dramacie przygodowym Jusufa Szahina Diabeł pustyni (Shaytan al-Sahra, 1954). Był amantem w egipskich melodramatach, w których grał obok żony Fatin Hamamy. W dramacie francusko–tunezyjskim Goha (1958) został obsadzony w roli tytułowej. Międzynarodową sławę, dwie nagrody Złotego Globu i nominację do Oscara dla najlepszego aktora drugoplanowego zdobył dzięki roli szarifa Alego ibn el Kharisha w przygodowym dramacie wojennym Davida Leana Lawrence z Arabii (Lawrence of Arabia, 1962)[15] u boku Petera O’Toole’a, Aleca Guinnessa i Anthony’ego Quinna.
Wystąpił jako hiszpański duchowny Francisco w dramacie wojennym A oto koń siny (Behold a Pale Horse, 1964) z udziałem Gregory’ego Pecka i Anthony’ego Quinna, jugosłowiański patriota Davich w komediodramacie Terence’a Rattigana Żółty Rolls-Royce (The Yellow Rolls-Royce, 1964) z Ingrid Bergman, Rexem Harrisonem, Shirley MacLaine, Alainem Delonem i Jeanne Moreau, mongolski zdobywca Czyngis-chan w dramacie przygodowym Dżingis chan (Genghis Khan, 1965) ze Stephenem Boydem i Ahmed w przygodowym dramacie historycznym Mamelukowie (El mamalik, 1965). Tytułowa kreacja lekarza Jurija Andriejewicz Żywago w ekranizacji powieści Borisa Pasternaka Doktor Żywago (Doctor Zhivago, 1965) w reżyserii Davida Leana przyniosła mu nagrodę Złotego Globu dla najlepszego aktora w filmie dramatycznym. W musicalu Zabawna dziewczyna (Funny Girl, 1968) z Barbrą Streisand zagrał układnego żydowskiego gangstera hazardzistę Nicka Arnsteina[16].
Wystąpił jako Colorado w westernie J. Lee Thompsona Złoto MacKenny (Mackenna’s Gold, 1969), Abel Zacharia we francusko–włoskim dramacie kryminalnym neo-noir Henriego Verneuila Cenny łup (Le casse, 1971)[17] z Jean-Paulem Belmondo, sowiecki dyplomata Fiodor Swierdłow w melodramacie Blake’a Edwardsa Ziarnko tamaryszku (The Seed Tamarind, 1974), kapitan Nemo we włosko–hiszpańsko–francusko–kameruńskim filmie przygodowym Juana Antonio Bardema i Henriego Colpiego Tajemnicza wyspa (L’isola misteriosa e il capitano Nemo, 1973) na podstawie powieści Juliusza Verne’a, hazardzista Nicky Arnstein w sequelu Herberta Rossa Zabawna dama (Funny Lady, 1975) i komedii kryminalnej Blake’a Edwardsa Różowa Pantera kontratakuje (Pink Panther Strikes Again, 1976) i Meno Argenti w brytyjskim dramacie przygodowym Zielony lód (Green Ice, 1981) z Ryanem O’Nealem[18].
W 1983 zadebiutował na scenie w Brighton jako książę regent Charles w przedstawieniu Terence’a Rattigana Książę i aktoreczka[19]. Powrócił na ekran jako agent Cedric w parodii filmów szpiegowskich Jima Abrahamsa, Davida i Jerry’ego Zuckera Ściśle tajne (Top Secret!, 1984) z Valem Kilmerem, Raszid Saud w dreszczowcu Jeannota Szwarca Wielki skok (Grand Larceny, 1987) z Marilu Henner, sułtan w dramacie historyczno–przygodowym Boba Rafelsona Góry Księżycowe (Mountains of the Moon, 1990), Melchisedek w dramacie przygodowym fantasy Johna McTiernana Trzynasty wojownik (The 13th Warrior, 1999) z Antonio Banderasem, Khalil Gibran w komedii Krok w stronę raju (Heaven Before I Die, 1997) i szejk Rijad w westernie Joe Johnstona Hidalgo – ocean ognia (Hidalgo, 2004) z Viggo Mortensenem.
Występował także w produkcjach telewizyjnych, w tym Dalekie pawilony (The Far Pavilions, 1984), Harem (1984), Podróże Guliwera (Gulliver's Travels, 1996) i miniserialu Piotr Wielki (Peter the Great, 1986) w roli księcia Fiodora Romodanowskiego.
W 2003 zdobył uznanie krytyków za tytułową rolę muzułmańskiego sklepikarza we francuskim filmie Pan Ibrahim i kwiaty Koranu (Monsieur Ibrahim et les fleurs du Coran). W ekranizacji Księgi Estery – Jedna noc z królem (One Night with the King, 2006) wystąpił jako książę Memuchan, jeden z niewielu prawdziwie lojalnych książąt perskich, a w miniserialu ABC Dziesięcioro przykazań (The Ten Commandments, 2006) został obsadzony w roli Jetro.
Zasiadał w jury konkursu głównego na 47. MFF w Wenecji (1990). Otrzymał Honorowego Złotego Lwa za całokształt twórczości na 60. MFF w Wenecji (2003).

Brydż
Był jednym z najlepiej rozpoznawalnych brydżystów na świecie. Przez kilka lat współredagował kolumnę poświęconą brydżowi w dzienniku „Chicago Tribune”. Był także autorem wielu książek na temat brydża, udzielił licencji na użycie swojego imienia w brydżowej grze komputerowej wydanej na platformę DOS w 1993[20][21][22]. Gra Omar Sharif Bridge była nadal sprzedawana pod system Windows oraz platformy mobilne. Przez wiele lat jego partnerem na międzynarodowych zawodach był trener amerykańskiego futbolu Tommy Prothro.
W 1967 zorganizował francusko-włoską drużynę zawodowych brydżystów, rozgrywającą mecze podczas tras konkursowych z czołowymi drużynami narodowymi lub reprezentującymi miasta, nazwaną Cyrkiem Sharifa (ang. Sharif Bridge Circus). Poza Sharifem grali w niej Giorgio Belladonna (Włochy), Claude Delmouly (Francja), Benito Garozzo (Włochy), Leon Yallouze (Francja) oraz – od 1970 r. – Pietro Forquet (Włochy)[23].
Podczas pierwszej podróży w latach 1967–1968 Cyrk Sharifa odwiedził Holandię, Belgię, Włochy, Wielką Brytanię oraz 6 miast Ameryki Północnej (Montreal, Toronto, Los Angeles, Dallas, Nowy Orlean i Nowy Jork). W Stanach Zjednoczonych do podróżującego Cyrku Sharifa dołączyła drużyna Asów z Dallas i rozgrywane były trójmecze między Cyrkiem, Asami i drużyną lokalną. Większość meczów wygrała drużyna Sharifa[23].
Drugą podróż w 1970 Cyrk Sharifa rozpoczął meczem rozegranym w Londynie przeciwko drużynie Jeremiego Flinta i Jonathana Cansino. Mecz wygrała drużyna Sharifa. Następnie Cyrk udał się do Stanów Zjednoczonych (Chicago, Los Angeles, Saint Paul, Dallas, Detroit i Filadelfia) i Kanady (Winnipeg). W każdym mieście Cyrk rozgrywał mecze przeciwko najlepszej drużynie lokalnej oraz 120-rozdaniowy fragment meczu z drużyną Asów z Dallas (zatem cały mecz Cyrk kontra Asy składał się z 840 rozdań).
Cyrk Sharifa wygrał 3 mecze z 7 rozegranych przeciwko drużynom lokalnym (w Chicago, Winnipeg i Saint Paul), a mecz przeciwko Asom z Dallas zakończył się wynikiem 1692:1793 IMP na korzyść Asów[23]. Gracze Cyrku Sharifa podczas wszystkich rozgrywek stosowali system Blue Team Club.
Hazard
Sharif regularnie odwiedzał kasyna we Francji, gdzie raz pobił pracownika kasyna po przegranej tysięcy dolarów w jednym obstawieniu w ruletce[24].
5 sierpnia 2003 został skazany na miesiąc więzienia w zawieszeniu, 1700 dolarów grzywny i 340 dolarów odszkodowania za uderzenie francuskiego policjanta w paryskim kasynie w lipcu tego roku. Policjant interweniował, kiedy doszło do kłótni pomiędzy grającym w ruletkę Omarem a krupierem.
W 2006 zadeklarował, że kończy z brydżem, ponieważ nie chce być sługą żadnej ze swoich pasji z wyjątkiem pracy. Woli także więcej przebywać z rodziną, ponieważ nie poświęcał jej wystarczająco wiele czasu.
Życie prywatne
5 lutego 1955 zawarł związek małżeński z egipską gwiazdą Fatin Hamamą i konwertował z katolicyzmu na islam[25], dzięki temu stał się popularny w świecie arabskim. Małżeństwo to rozpadło się w 1974, lecz do tego czasu Sharif sam już był znanym aktorem. Miał syna Tarika (ur. 1957).
Śmierć
W maju 2015 „Los Angeles Times” poinformował, że Sharif cierpi na chorobę Alzheimera[26]. 10 lipca 2015 zmarł w szpitalu w Kairze na zawał serca w wieku 83 lat[27].
Filmografia
- 1954 Sira fi al-Wadi
- 1954 Szajtan as-Sahra
- 1955 Ajjamuna al-hulwa
- 1956 Sira fi al-Mina
- 1956 La châtelaine du Liban
- 1957 Ard as-salam
- 1958 Szati al-asrar
- 1958 La anam
- 1958 Goha
- 1959 Sira fi an-Nil
- 1959 Mau'id ma'a al-madżhul
- 1959 Fadiha fi Az-Zamalik
- 1960 Bidaja wa-nihaja
- 1961 Nahr al-hubb
- 1961 Isza'at hubb
- 1961 Fi bajtina radżul
- 1962 Lawrence z Arabii (Lawrence of Arabia)
- 1964 Upadek Cesarstwa Rzymskiego (The Fall of the Roman Empire)
- 1964 Żółty Rolls-Royce (The Yellow Rolls-Royce)
- 1964 A oto koń siny (Behold a Pale Horse)
- 1965 Doktor Żywago (Doctor Zhivago)
- 1965 Dżingis chan (Genghis Khan)
- 1965 Niewiarygodne przygody Marco Polo (La Fabuleuse aventure de Marco Polo)
- 1966 Noc generałów (The Night of the Generals)
- 1966 Mak również jest kwiatem (The Poppy Is Also a Flower)
- 1967 Był sobie raz (C'era una volta...)
- 1968 Zabawna dziewczyna (Funny Girl)
- 1968 Mayerling
- 1969 Złoto MacKenny (Mackenna's Gold)
- 1969 Che!
- 1969 Spotkanie (The Appointment)
- 1971 Jeźdźcy (The Horsemen)
- 1971 Ostatnia dolina (The Last Valley)
- 1971 Le Casse
- 1972 Le Droit d'aimer
- 1973 La Isla misteriosa y el capitán Nemo
- 1974 Britannic w niebezpieczeństwie (Juggernaut)
- 1974 Ziarnko tamaryszku (The Tamarind Seed)
- 1975 Zabawna dama (Funny Lady)
- 1976 As z rękawa (Ace Up My Sleeve)
- 1979 Krwawa linia (Bloodline)
- 1979 Ashanti
- 1980 S*H*E
- 1980 Pałac gier (Pleasure Palace)
- 1980 Niebiański pies (Oh, Heavenly Dog!)
- 1980 The Baltimore Bullet
- 1981 Inchon
- 1981 Zielony lód (Green Ice)
- 1983 La Martingale (Machen Sie Ihr Spiel)
- 1983 Ajjub
- 1984 Ściśle tajne (Top Secret!)
- 1985 Harem
- 1986 Piotr Wielki (Peter the Great)
- 1986 Anastazja: Tajemnica Anny (Anastasia: The Mystery of Anna)
- 1987 Wielki skok (Grand Larceny)
- 1988 Błękitne piramidy (Les Pyramides bleues)
- 1988 Biesy (Les Possédés)
- 1988 Klucze do wolności (Keys to Freedom)
- 1989 Quattro piccole donne
- 1990 Viaggio d’amore
- 1990 Le Roi de Patagonie
- 1990 Złodziej tęczy (The Rainbow Thief)
- 1991 Al-Aradżuz
- 1992 Tengoku no Taizai
- 1992 Mayrig
- 1992 Prawo pustyni (Beyond Justice)
- 1993 Dehk, we leab we gad we hob (Laughter, Games, Seriousness and Love)
- 1993 588 Rue Paradis
- 1995 Katarzyna Wielka (Katharina die Große)
- 1996 Umm Kulsum
- 1996 Podróże Guliwera (Gulliver's Travels)
- 1997 Krok w stronę raju (Heaven Before I Die)
- 1998 Tajemnice Egiptu (Mysteries of Egypt)
- 1999 Trzynasty wojownik (The 13th Warrior)
- 2001 Kurator (The Parole Officer)
- 2003 Pan Ibrahim i kwiaty Koranu (Monsieur Ibrahim et les fleurs du Coran)
- 2004 Hidalgo – ocean ognia (Hidalgo)
- 2005 Święty Piotr (San Pietro)
- 2006 Dziesięcioro przykazań (The Ten Commandments)
- 2008 10 000 BC: Prehistoryczna legenda (10,000 BC) – narrator
- 2009 Al-musafir
- 2013 Rock the Casbah
- 2015 1001 Inventions and the World of Ibn Al-Haytham
Nagrody
| Rok | Tytuł | Rola | Reżyser |
|---|---|---|---|
| 1963 | Złoty Glob | Najbardziej obiecujący nowicjusz | Lawrence z Arabii (1962) |
| Najlepszy aktor drugoplanowy | |||
| 1966 | Złoty Glob | Najlepszy aktor w filmie dramatycznym | Doktor Żywago (1965) |
| 1969 | Bambi | Najlepszy aktor międzynarodowy | Był sobie raz (1967) |
| 2003 | 60. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji | Honorowy Złoty Lew za całokształt pracy | – |
| Najlepszy aktor | Pan Ibrahim i kwiaty Koranu (2003) | ||
| 2004 | César | Najlepszy aktor | |
Przypisy
- ↑ Emrah Sütcü: Hvem var den første latin lover?. historienet.no, 17 lutego 2023. [dostęp 2025-04-02]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (duń.).
- ↑ Omar Sharif: Lawrence of Arabia star dies aged 83. BBC.com. [dostęp 2015-07-11]. (ang.).
- ↑ William Mullally: Omar Sharif: The Egyptian who conquered Hollywood. Arab News, 17 września 2022. [dostęp 2025-04-02]. (ang.).
- ↑ Robert Berkvist, Omar Sharif, 83, a Star in 'Lawrence of Arabia' and 'Doctor Zhivago,' Dies, „The New York Times”, 10 lipca 2015 [dostęp 2025-04-02] (ang.).
- ↑ Omar Sharif Biography, „The New York Times” [dostęp 2025-04-02] (ang.).
- 1 2 Omar Sharif. OneFineArt. [dostęp 2015-07-11]. (ang.).
- ↑ Omar Sharif (1932–2015). Find a Grave. [dostęp 2025-04-04]. (ang.).
- ↑ Sharif, Omar (1932–). Encyclopedia.com. [dostęp 2025-04-02]. (ang.).
- ↑ Omar Sharif Biography, „TV Guide” [dostęp 2025-04-02] [zarchiwizowane z adresu 2019-02-19] (ang.).
- ↑ Henry Louis Gates: Dictionary of African biography - Volumes 1. Oxford University Press, 2012, s. 355–357. ISBN 978-0-19-538207-5.
- ↑ Omar Sharif. CCERPA. [dostęp 2015-07-11]. (rum.).
- ↑ Omar Sharif – Actors and Actresses. Film Reference. [dostęp 2025-04-03]. (ang.).
- ↑ Omar Sharif dead at 83. CBS News. [dostęp 2015-07-11]. (ang.).
- ↑ Lorraine Ali, Oliver Gettell, Omar Sharif dies at 83; actor’s appeal reached an international stage, „Los Angeles Times”, 11 lipca 2015 [dostęp 2025-04-04] (ang.).
- ↑ Omar Sharif: Lawrence się nie zestarzał. „Film”. nr 30 (2090/XLIV), s. 13, 23 lipca 1986. Warszawa: RSW „Prasa-Książka- Ruch”. ISSN 0137-463X.
- ↑ Steven Zeitchik, Omar Sharif, a shapeshifter on screen, was a trailblazer and a flashpoint, „Los Angeles Times”, 10 lipca 2015 [dostęp 2025-04-04] (ang.).
- ↑ Kartka z Hollywood: Omar Sharif. „Film”. nr 27 (75) (1335), s. 20, 7 lipca 1974. Warszawa: RSW „Prasa-Książka- Ruch”. ISSN 0137-463X.
- ↑ Kinorama: Urok gry. „Film”. nr 20 (1767/XXXVIII), s. 24, 15 maja 1986. Warszawa: RSW „Prasa-Książka- Ruch”. ISSN 0137-463X.
- ↑ Omar Sharif Biography (1932–). Film Reference. [dostęp 2025-04-03]. (ang.).
- ↑ Bridge Champion with Omar Sharif. My Abandonware. [dostęp 2015-07-11]. (ang.).
- ↑ Morreu Omar Sharif, o Dr. Jivago. Expresso. [dostęp 2015-07-11]. (port.).
- ↑ Morre o ator Omar Sharif, aos 83 anos. Jornal O Globo. [dostęp 2015-07-11]. (port.).
- 1 2 3 Bogumił Seifert: Encyklopedia brydża. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996, s. 674–675. ISBN 83-01-12211-0.
- ↑ Omar Sharif, star of Dr Zhivago and one of the world’s greatest bridge players, dies, „The Daily Telegraph” [dostęp 2025-04-03] (ang.).
- ↑ Kinorama: Uroki gry. „Film”. nr 20 (1764/XXXVIII), s. 24, 15 maja 1983. Warszawa: RSW „Prasa-Książka- Ruch”. ISSN 0137-463X.
- ↑ Omar Sharif, star of Lawrence of Arabia, has Alzheimer’s, „The Guardian” [dostęp 2015-07-11] (ang.).
- ↑ Oliver Gettell, Omar Sharif dies at 83; heartthrob actor starred in ‘Doctor Zhivago’, „Los Angeles Times”, 10 lipca 2015 [dostęp 2025-04-04] (ang.).
Bibliografia
- Andrzej Kołodyński. Egzotyczny Valentino Omar Sharif. „Film”. nr 24 (1280), s. 14–15, 15 lipca 1973. Warszawa: RSW „Prasa-Książka- Ruch”. ISSN 0137-463X.
- Portret na życzenie: Omar Sharif. „Film”. nr 17 (1921/XLI), s. 22, 27 kwietnia 1986. Warszawa: RSW „Prasa-Książka- Ruch”. ISSN 0137-463X.
- Portret na życzenie: Omar Sharif. „Film”. nr 34 (2249/XLVII), s. 30, 23 sierpnia 1992. Warszawa: RSW „Prasa-Książka- Ruch”. ISSN 0137-463X.
Linki zewnętrzne
- Omar Sharif (1932–2015) w bazie IMDb (ang.)
- Omar Sharif w bazie Filmweb
- Omar Sharif w bazie Notable Names Database (ang.)
- Omar Sharif w bazie Discogs.com (ang.)
- ISNI: 0000000123211925
- VIAF: 85507480
- LCCN: n50022206
- GND: 112814697
- BnF: 12639139k
- SUDOC: 06690661X
- SBN: CFIV002359
- NLA: 35711571
- NKC: xx0033564
- BNE: XX1099305
- NTA: 070621136
- BIBSYS: 98067131
- Open Library: OL1304035A
- PLWABN: 9810558644605606
- NUKAT: n2009115487
- J9U: 987007528455405171
- LNB: 000350117
- CONOR: 48040547
- KRNLK: KAC2020L0761
- LIH: LNB:BJnF;=BW