Osieck (gmina)

Osieck
gmina miejsko-wiejska
Ilustracja
Urząd Miasta i Gminy w Osiecku
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

otwocki

TERC

1417062

Siedziba

Osieck

Burmistrz

Karolina Zowczak

Powierzchnia

68 km²

Populacja (31.12.2019)
 liczba ludności


3 651[1]

 gęstość

53,7 os./km²

Nr kierunkowy

25

Kod pocztowy

08-445

Tablice rejestracyjne

WOT

Adres urzędu:
ul. Rynek 1
08-445 Osieck
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw

13[2][3]

Liczba miejscowości

13[4]

Położenie na mapie powiatu
Położenie na mapie powiatu
51°57′59″N 21°25′16″E/51,966389 21,421111
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Osieckgmina miejsko-wiejska w województwie mazowieckim, w powiecie otwockim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie siedleckim.

Siedziba gminy to Osieck.

Według danych z 31 grudnia 2019[5][6] gminę zamieszkiwało 3636 osób.

Jednostki pomocnicze gminy

Gmina Wiejska Osieck zostało podzielona na 17 jednostek pomocniczych gminy – 13 sołectw i 4 kolonie[2].

Sołectwa Gminy Osieck:

Miejscowości podstawowe gminy według liczby mieszkańców (dane z 31 grudnia 2015 roku)

Miejscowość Liczba ludności
Osieck 1 024
Augustówka 953
Pogorzel 430
Sobienki 234
Nowe Kościeliska 168
Natolin 157
Rudnik 137
Górki 133
Grabianka 128
Wójtowizna 96
Czarnowiec 85
Lipiny 34
Stare Kościeliska 25
Wykaz miejscowości miasta i gminy Osieck
Lp.TerytMiejscowośćStatus
10683105Augustówkawieś
20683370Brodyczęść miejscowości
30683200Chabaszewczęść miejscowości
40683128Czarnowiecwieś
50683217Dworekczęść miejscowości
60683134Górkiwieś
70683140Grabiankawieś
80683223Kącikiprzysiółek
91066917Kolonia Pogorzelczęść miejscowości
100683157Lipinywieś
110683393Majdanczęść miejscowości
120683163Natolinwieś
130683170Nowe Kościeliskawieś
140683111Oczniaczęść miejscowości
150683192Osieckmiasto
160683230Osieck pod Górąosada
170683246Osieck pod Grabinkąosada
180683186Pod Kościeliskamiczęść miejscowości
190683252Pod Rudnikiemosada
200683269Pogorzelwieś
210683358Rudnikwieś
220683364Sobienkiwieś
230683401Stara Kościeliskawieś
240683418Wójtowiznawieś

Historia gminy

Gmina Osieck była jedną z 17 gmin wiejskich powiatu garwolińskiego guberni siedleckiej[7]. 13 stycznia 1870[8] do gminy przyłączono pozbawiony praw miejskich Osieck[9]. Z dniem 31 marca 1939 roku do gminy Osieck przyłączono część obszaru znoszonej gminy Warszawice oraz wyłączono z niej gromadę Krystyna, którą przyłączono do gminy Wola Rębkowska[10].

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002[11] gmina Osieck ma obszar 67,5 km², w tym:

  • użytki rolne: 57%
  • użytki leśne: 35%

Gmina wiejska stanowi 10,97% powierzchni powiatu.

Demografia

Dane z 31 grudnia 2019[5]:

OpisOgółemKobietyMężczyźni
Jednostkaosób %osób %osób %
Populacja3636100186451,3177248,7
Gęstość zaludnienia
[mieszk./km²]
53,527,426,1
  • Liczba i płeć mieszkańców Gminy Osieck w latach 1995–2019[12].


  • Wiek mieszkańców Gminy Osieck w 2020 roku[12].


  • Stan mieszkańców Gminy Osieck w 2011 roku

Stan cywilny (ludność w wieku 15+ lat)[12].

Stan cywilny ludności gminy Osieck w 2019
Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
osób %osób %osób %
Kawalerowie/Panny82128,234823,547333,0
Żonaci/Zamężne166557,280954,785659,7
Wdowcy/Wdowy2729,323015,6422,9
Rozwiedzeni/Rozwiedzione1404,8835,6574,0
Nieustalone110,460,450,3
Małżeństwa i rozwody na 1000 ludności w 2019
OpisMałżeństwaRozwody
Gmina Osieck3,61,2
Mazowieckie4,91,7
Polska4,81,7
Przyrost naturalny na 1000 ludności w Gminie Osieck w 2019
OpisOgółemKobietyMężczyźni
Przyrost naturalny11011
Urodzenia441925
Zgony331914
Zgony niemowląt000

Zabytki

Kościół Mariawiacki w Pogorzeli

W gminie wiejskiej Osieck znajdują się dwanaście obiekty wpisane do rejestru zabytków:

  • Kościół pw. św. Apostołów Andrzeja i Bartłomieja w Osiecku przy Kościelnej 1 (nr ewidencyjny działki: 1409/7),
  • Drewniana kaplica cmentarna pw św. Rocha w Osiecku przy Krakowskiej (nr ewidencyjny działki: 2061),
  • Kościół mariawicki pw. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy w Pogorzeli przy ul. Pogorzel 34 z XIX-XX wieku (nr ewidencyjny działki: 1369/1),
  • Budynek starej plebanii przy Kościele parafialnym w Osiecku przy Kościelnej 4 (nr ewidencyjny działki: 1409/8),
  • Chałupa w Osiecku z XIX wieku (do rozbiórki) przy ul. Rynek 37 (nr ewidencyjny działki: 1923/1),
  • Chałupa w Osiecku z XVIII/XIX wieku przy ul. Warszawskiej 5 (nr ewidencyjny działki: 1448),
  • Chałupa w Osiecku przy ul. Warszawskiej,
  • Chałupa w Osiecku przy ul. Warszawskiej 8 (nr ewidencyjny działki: 1813/1),
  • Budynek mieszkalny w Osiecku przy ul. Warszawskiej 9 (nr ewidencyjny działki: 1450/2),
  • Budynek mieszkalny w Osiecku przy ul. Warszawskiej 10 (nr ewidencyjny działki: 1815),
  • Budynek mieszkalny w Osiecku przy ul. Warszawskiej 23,
  • Budynek mieszkalny w Osiecku przy ul. Warszawskiej 25 (nr ewidencyjny działki: 1904).

Oświata i wychowanie

Zespół Szkolno-Przedszkolny w Augustówce

Żłobki

  • Publiczny Żłobek w Sobienkach

Przedszkola

  • Publiczne Przedszkole w Augustówce
  • Publiczne Przedszkole w Sobienkach

Szkoły podstawowe

  • Szkoła Podstawowa im. Orła Białego w Augustówce
  • Szkoła Podstawowa im. Powstańców Styczniowych w Osiecku

Transport

Droga wojewódzka nr 862 relacji Tabor – Podbiel – Osieck

Transport drogowy

Transport kolejowy

Obecnie przez gminę wiejską Osieck przebiegają dwie linie kolejowe: nr 7 Warszawa – Lublin – Dorohusk oraz nr 12 Skierniewice – Łuków. Stacje Kolejowe:

Turystyka

Piesze i rowerowe szlaki turystyczne PTTK przebiegające na terenie Osiecka:

  • szlak turystyczny żółty MZ-5087y „Szlak wiejski” o długości 21 km
    • Trasa: Stara Wieś PKP – Lasek – Regut – Ponurzyca – Czarci Dół – Osieck, Rynek[13]
  • szlak turystyczny niebieski MZ-5096n „Ponadregionalny szlak borów nadwiślańskich” o długości 80 km
    • Trasa: Glinianka PKS – Wola Karczewska – Adamówka – Wólka Mlądzka – Rudka – Otwock – Czerwona Droga – Torfy – Jezioro Czarne – Lasek – Celestynów – Regut – Las Ponurzycki – Zabieżki – Kąciki – Osieck, UG – Łucznica – Garwolin PKP[14]
  • szlak rowerowy czerwony PTTK OTWOCK R-1c „Szlak borów nadwiślańskich” o długości 75 km
    • Trasa: Warszawa Radość PKP – Zagórze – Góraszka – Emów – Kamień Leśnika – Dąbrowiecka Góra – Dąbrówka – Celestynów – Regut – Podbiel – Ponurzyca – Czarci Dół – Osieck – Kąciki – Augustówka Ocznia – Jaźwiny – Augustówka – Pilawa[15]

Hotel

  • Pod Sosnami

Ochotnicze straże pożarne

Budynek OSP w Osiecku

W gminie wiejskiej funkcjonuje 5 jednostek ochotniczej straży pożarnej. Są to:

Władze samorządowe gminy

Naczelnicy Osiecka:

  • Janusz Wachnik (1970–1975)
  • Wiesław Zwoliński (1975–1990)

Przewodniczący Rady Gminy:

  • Stanisław Lemieszkiewicz (1990–1994)
  • Elżbieta Sulińska (1994–1998)
  • Marian Piłka (1998–2000)
  • Stanisław Grzegrzółka (2000–2002)
  • Teresa Marianna Nowak (2002–2006)
  • Danuta Anna Płatek (2006–2010)
  • Adam Kowalski (2010–2018)
  • Irena Hulisz (2018-2022)
  • Ryszard Andrzej Kamionek (2022-2024)

Przewodniczący Rady Miejskiej:

  • Ryszard Andrzej Kamionek (01.01.2024–7.05.2024)
  • Anna Kotowska (od 7.05.2024)

Wiceprzewodniczący Rady Gminy:

  • Grzegorz Kędziorek (2006–2010)
  • Danuta Anna Płatek (2010–2014)
  • Tomasz Urbaniak (2014-2024)

Wiceprzewodniczący Rady Miejskiej:

  • Tomasz Urbaniak (01.01.2024–7.05.2024)
  • Marek Jan Długaszek (od 7.05.2024)

Wójtowie Osiecka:

  • Władysław Marek Lasocki (1.07.1990–19.02.2014)
  • p.o. Karolina Zowczak (6.03.2014–9.12.2014)
  • Karolina Zowczak (9.12.2014–1.01.2024)

Burmistrzowie Osiecka:

  • Karolina Zowczak (od 1.01.2024)

Religia

Kościół rzymskokatolicki

Kościół pw. św. Apostołów Andrzeja i Bartłomieja

Kościół pw. św. Bartłomieja Apostoła w Osiecku

Pierwszy kościół, którego istnienie potwierdzają źródła historyczne powstał w II połowie XIII wieku. Jego fundatorem był Konrad I – książę mazowiecki, była to budowla drewniana i przetrwała niespełna sto lat, gdyż spłonęła doszczętnie w I połowie XIV wieku. Kolejną świątynię, również drewnianą zbudowano w 1353 roku z inicjatywy księcia mazowieckiego Ziemowita III. Istniała ona do 1656 roku, kiedy to podczas „potopu” spalili ją Szwedzi. Na jej miejscu zbudowano tymczasową kaplicę która służyła jako miejsce kultu przez 18 lat. Trzeci osiecki kościół, również drewniany zbudowano z fundacji marszałka koronnego Franciszka Bielińskiego w 1675 roku. Przetrwał on do 1778 roku. Kolejny kościół był murowany, budował go ksiądz Andrzej Reptowski w latach 1778–1782. Niestety był on za mały w stosunku do powiększającej się liczby wiernych, dlatego też postanowiono wybudować większą świątynię. Została ona wybudowana w latach 1902–1904 wg projektu Stefana Szyllera, a konsekrowany przez sufragana podlaskiego bpa Franciszka Jaczewskiego w 1908 roku. Najstarszym zabytkiem świątyni jest kropielnica z czarnego marmuru chęcińskiego, pełniąca dawniej funkcje chrzcielnicy.

Kościół mariawicki pw. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy

Został wybudowany w 1910 roku. Początkowo świątynia należała do Kościoła Starokatolickiego Mariawitów, natomiast po 1935 społeczność mariawicka w większości opowiedziała się za reformami abp. Jana Marii Michała Kowalskiego i budynek przeszedł do wiernych Kościoła Katolickiego Mariawitów. Po II wojnie światowej liczba wyznawców zaczęła drastycznie spadać, dlatego w latach 70. XX w. Kościół Katolicki Mariawitów podjął decyzję o przekazaniu majątku Skarbowi Państwa. W 1985 r. kościół został wyremontowany z funduszy Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, a następnie przekazany, jako mienie komunalne na rzecz gminy Osieck. Od 1989 obiekt jest dzierżawiony przez osoby prywatne. W 2001 r. wójt gminy Osieck Władysław Marek Lasocki wystosował pismo do bp. Zbigniewa Kiernikowskiego, w którym proponowano przekazanie świątyni Kościołowi rzymskokatolickiemu. W 2002 Bogna Burska zrealizowała w kościele projekt malarski „Witraże”[16]. Obecnie (2015) świątynia w dobrym stanie stoi pusta, teren jest ogrodzony i zamknięty, a plac uporządkowany. Tuż za ostatnimi zabudowaniami w kierunku Osiecka po północnej stronie drogi w lesie znajduje się niewielki cmentarz mariawitów. We wsi nie ma kościoła rzymskokatolickiego, znajduje się on w sąsiadującym Osiecku.

Plebania

Obok kościoła stoi drewniana, parterowa plebania z 1897 roku, bardzo bogato zdobiona. Kościół i plebania wybudowane zostały z inicjatywy proboszcza osieckiego ks. Aleksandra Olszewskiego. Plebania stoi na miejscu dawnego kościoła; jedna z jej ścian to właśnie ściana, będąca częścią starej świątyni.

Obok nowy budynek plebanii oraz organistówka, a po drugiej stronie ulicy dom parafialny – najstarszy murowany budynek w Osiecku. Teren wokół kościoła jest zadbany, ogrodzony kamiennym, otynkowanym płotem z dwiema kutymi bramami wjazdowymi, obsadzony drzewami, z figurami świętych, krzyżami misyjnymi oraz pomnikiem Papieża-Polaka.

Sąsiednie gminy

Gminy wiejskie sąsiadujące z Gminą Osieckiem to:

Przypisy

  1. Gmina Osieck w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2024-12-22], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  2. 1 2 BIP gminy, solectwa.
  3. Urząd Statystyczny w Warszawie.
  4. Przeglądanie TERYT
  5. 1 2 Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
  6. Gmina Osieck w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-12-14], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  7. Powiat garwoliński, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 497.
  8. 1 stycznia 1870 wg kalendarza juliańskiego.
  9. Postanowienie z 12 (24) grudnia 1869, ogłoszone 1 (13 stycznia) 1870 (Dziennik Praw, rok 1869, tom 69, nr 239, s. 461).
  10. Dz.U. z 1939 r. nr 18, poz. 120.
  11. Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
  12. 1 2 3 Gmina Osieck w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-15], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  13. Strona PTTK Otwock. otwock.pttk.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-05-11)]..
  14. Strona PTTK Otwock. otwock.pttk.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-05-11)]..
  15. Strona PTTK Otwock.
  16. Ewa Gorządek: Bogna Burska. culture.pl, 2004-05. [dostęp 2012-04-05].