Pyrenophora

Pyrenophora
Ilustracja
Konidia Pyrenophora graminea
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

Dothideomycetes

Rząd

Pleosporales

Rodzina

Pleosporaceae

Rodzaj

Pyrenophora

Nazwa systematyczna
Pyrenophora Fr.
Summa veg. Scand., Sectio Post. (Stockholm): 397 (1849)
Typ nomenklatoryczny

Pyrenophora phaeocomes (Rebent.) Fr. 1849

Pyrenophora Rabenh. ex Ces. & De Not. – rodzaj workowców z klasy Dothideomycetes[1]. Grzyby mikroskopijne.

Charakterystyka

Grzyby saprotroficzne i pasożytnicze występujące na liściach traw i na drewnie w klimacie umiarkowanym. Askokarpy zanurzone, nieco wystające do prawie powierzchownych, pojedyncze lub rozproszone, kuliste do prawie kulistych, szeroko lub wąsko stożkowate, gładkościenne. Ostiolebrodawkowate, pokryte włoskami o barwie od brązowej do czerwonobrązowej, ciemniejszymi u nasady. Perydium składające się z 2–4 warstw brązowych, grubościennych komórek textura angularis. nibywstawek brak. Worki 8-zarodnikowe, bitunikowe, szczelinowate, maczugowate do prawie cylindrycznych, z krótką, szeroką szypułką, z wyraźną szyjka otoczoną dużym aparaten apikalnym. Askospory 2–3-szeregowe, murkowate, zwężone przy przegrodzie, gładkościenne, otoczone śluzowatą osłonką. Konidiofory makronematyczne, mononematyczne, czasami wiązkowe, proste lub giętkie, często kolankowate, nierozgałęzione lub u kilku gatunków luźno rozgałęzione, brązowe, u większości gatunków gładkie. Komórki konidiotwórcze politretyczne, zintegrowane, końcowe, często stające się interkalarne, sympodialne, cylindryczne, bliznowate. Konidia powstają pojedynczo, u niektórych gatunków czasami także tworzą wtórne konidiofory, które wytwarzają konidia, akropleurogenne, proste, proste lub zakrzywione, maczugowate, cylindryczne, zaokrąglone na końcach, elipsoidalne, wrzecionowate lub maczugowate, słomkowe lub jasnobrązowe do ciemnobrązowych lub oliwkowobrązowych, czasami z komórkami nierównomiernie ubarwionymi, komórki końcowe są wówczas jaśniejsze niż pośrednie, przeważnie gładkie, rzadko brodawkowate, pseudoprzegrodowe[2].

Morfologicznie askospory Pyrenophora można łatwo odróżnić od Clathrospora i Platyspora. Po braku pseudoparafiz i mniejszych rozmiarach askospory Pyrenophora można łatwo odróżnić od zarodników Pleospora. Gatunki Bipolaris odróżniają się nitkowatymi askosporami, a Setosphaeria mają askospory fragmosporowe i bezbarwne[2].

Wśród roślin uprawnych w Polsce gatunki rodzaju Pyrenophora wywołują choroby: pasiastość liści jęczmienia (P. graminea), plamistość siatkowa jęczmienia (P. teres), helmintosporioza owsa (P. chaetomioides), helmintosporioza stokłosy (P. bromi), brunatna helmintosporioza traw (P. dictyoides, P. lolii), brunatna plamistość liści (P. tritici-repentis)[3].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Pleosporaceae, Pleosporales, Pleosporomycetidae, Dothideomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Synonimy: Ceuthospora Fr., Neilreichina Kuntze, Pleospora subgen. Scleroplea Sacc., Polytrichia Sacc.,Scleroplea (Sacc.) Oudem[4].

Gatunki występujące w Polsce:

Nazwy naukowe na podstawie Index Fungorum[1]. Wykaz gatunków według W. Mułenki i in.[5] i „Fitopatologii”[6].

Przypisy

  1. 1 2 3 Index Fungorum [online] [dostęp 2021-01-23] (ang.).
  2. 1 2 H.A. Ariyawansa i inni, Pyrenophora, „Mycosphere”, 5, 2014, s. 351–362, DOI: 10.5943/mycosphere/5/2/9 [dostęp 2017-05-09] (ang.).
  3. Zbigniew Borecki, Małgorzata Solenberg (red.), Polskie nazwy chorób roślin uprawnych, wyd. 2, Poznań: Polskie Towarzystwo Fitopatologiczne, 2017, s. 97–104, ISBN 978-83-948769-0-6.
  4. Species Fungorum [online] [dostęp 2017-05-09] (ang.).
  5. Wiesław Mułenko, Tomasz Majewski, Małgorzata Ruszkiewicz-Michalska, Wstępna lista grzybów mikroskopijnych Polski, Kraków: W. Szafer. Institute of Botany, PAN, 2008, s. 215–216, ISBN 978-83-89648-75-4.
  6. Selim Kryczyński, Zbigniew Weber (red.), Fitopatologia. Choroby roślin uprawnych, t. 2, Poznań: PWRiL, 2011, s. 323, ISBN 978-83-09-01077-7.