Semaglutyd

Semaglutyd
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C187H291N45O59
Masa molowa	4113,64 g/mol
	Identyfikacja
Numer CAS	910463-68-2
PubChem	56843331
DrugBank	DB13928
SMILES
	CCC(C)C(C(=O)NC(C)C(=O)NC(CC1=CNC2=CC=CC=C21)C(=O)NC(CC(C)C)C(=O)NC(C(C)C)C(=O)NC(CCCNC(=N)N)C(=O)NCC(=O)NC(CCCNC(=N)N)C(=O)NCC(=O)O)NC(=O)C(CC3=CC=CC=C3)NC(=O)C(CCC(=O)O)NC(=O)C(CCCCNC(=O)COCCOCCNC(=O)COCCOCCNC(=O)CCC(C(=O)O)NC(=O)CCCCCCCCCCCCCCCCC(=O)O)NC(=O)C(C)NC(=O)C(C)NC(=O)C(CCC(=O)N)NC(=O)CNC(=O)C(CCC(=O)O)NC(=O)C(CC(C)C)NC(=O)C(CC4=CC=C(C=C4)O)NC(=O)C(CO)NC(=O)C(CO)NC(=O)C(C(C)C)NC(=O)C(CC(=O)O)NC(=O)C(CO)NC(=O)C(C(C)O)NC(=O)C(CC5=CC=CC=C5)NC(=O)C(C(C)O)NC(=O)CNC(=O)C(CCC(=O)O)NC(=O)C(C)(C)NC(=O)C(CC6=CN=CN6)N
InChIKey
	DLSWIYLPEUIQAV-CCUURXOWSA-N
	Klasyfikacja medyczna
ATC	A10BJ06

Semaglutyd – organiczny związek chemiczny z grupy analogów peptydów, stosowany w leczeniu cukrzycy typu 2 i otyłości^[1].

Został opracowany przez firmę Novo Nordisk (tworzony w zespole Lotte Bjere Knudsen^[2]) w 2012 roku i dopuszczony do stosowania w USA w 2017 roku^[3].

Obszary działania semaglutydu

Semaglutyd jest analogiem ludzkiego peptydu glukagonopodobnego 1 (GLP-1) o sekwencji w 94% homologicznej z hormonem ludzkim. Łączy się z receptorami GLP-1 i wykazuje podobne działanie^[4]. Nasila sekrecję insuliny wywołaną hiperglikemią, hamując jednocześnie sekrecję glukagonu. Dodatkowo nieznacznie spowalnia opróżnianie żołądka, co zapobiega dużemu wzrostowi glikemii po posiłku, równocześnie zmniejszając ilości spożywanych kalorii^[5]^[6]^[4].

Ponadto semaglutyd wykazuje działanie ochronne na układ sercowo-naczyniowy. Mechanizm ten jest prawdopodobnie wieloczynnikowy – wynika ze zmniejszenia ilości tkanki tłuszczowej oraz z wpływu na znane czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego (zmniejszenie ciśnienia krwi, korzystny wpływ na profil lipidowy i metabolizm glukozy oraz działanie przeciwzapalne odzwierciedlone w zmniejszeniu stężenia białka C-reaktywnego o wysokiej czułości. Dokładny mechanizm zmniejszający ryzyko sercowo – naczyniowe nie został ustalony^[7]^[8]^[9].

Zastosowanie

Semaglutyd jest stosowany w leczeniu cukrzycy typu 2 oraz kontroli masy ciała w nadwadze i otyłości^[1].

Redukcja masy ciała

W przebiegu badań STEP potwierdzono bezpieczeństwo oraz wysoką skuteczność redukcji masy ciała^[4];

Redukcja ryzyka sercowo-naczyniowego

Wyniki badań SELECT, SOUL oraz SUSTAIN 6 potwierdziły bezpieczeństwo sercowo-naczyniowe w różnych populacjach pacjentów oraz wykazały istotne zmniejszenie ryzyka wystąpienia poważnych epizodów sercowo-naczyniowych^[7]^[8]^[9];

Działania niepożądane

Do najczęstszych działań niepożądanych stosowania semaglutydu należą nudności, wymioty, biegunka oraz bóle i wzdęcia. W rzadkich przypadkach mogą wystąpić reakcje alergiczne, opóźnione opróżnianie żołądka oraz zapalenie trzustki^[2]^[4];

Preparaty

Preparaty dostępne w Polsce (2024)^[10]:

Ozempic – roztwór do wstrzykiwań
Rybelsus – tabletki
Wegovy – roztwór do wstrzykiwań

Przypisy

1 2 GurdeepG. Singh GurdeepG., MatthewM. Krauthamer MatthewM., MeghanM. Bjalme-Evans MeghanM., Wegovy (Semaglutide): A New Weight Loss Drug for Chronic Weight Management, „Journal of Investigative Medicine”, 70 (1), 2022, s. 5–13, DOI: 10.1136/jim-2021-001952, PMID: 34706925, PMCID: PMC8717485 [dostęp 2025-04-22] (ang.).
1 2 Lotte Bjerre Knudsen [online] .
↑ Ozempic (semaglutide) approved in the US [online], Novo Nordisk, 5 grudnia 2017 (ang.).
1 2 3 4 Wegovy. Charakterystyka Produktu Leczniczego [online], 2022; aktualizacja 2024, Novo Nordisk [dostęp 2025-04-22] .
↑ T.D.T.D. Müller T.D.T.D. i inni, Glucagon-like peptide 1 (GLP-1), „Molecular Metabolism”, 30, 2019, s. 72–130, DOI: 10.1016/j.molmet.2019.09.010, PMID: 31767182, PMCID: PMC6812410 [dostęp 2025-04-22] (ang.).
↑ Michael A.M.A. Nauck Michael A.M.A. i inni, GLP-1 receptor agonists in the treatment of type 2 diabetes – state-of-the-art, „Molecular Metabolism”, 46, 2021, s. 101102, DOI: 10.1016/j.molmet.2020.101102, PMID: 33068776, PMCID: PMC8085572 [dostęp 2025-04-22] (ang.).
1 2 Darren K.D.K. McGuire Darren K.D.K. i inni, Oral Semaglutide and Cardiovascular Outcomes in High-Risk Type 2 Diabetes, „The New England Journal of Medicine”, 2025, DOI: 10.1056/NEJMoa2501006 [dostęp 2025-04-22] (ang.).
1 2 A. MichaelA.M. Lincoff A. MichaelA.M. i inni, Semaglutide and Cardiovascular Outcomes in Obesity without Diabetes, „The New England Journal of Medicine”, 389 (24), 2023, s. 2221–2232, DOI: 10.1056/NEJMoa2307563 [dostęp 2025-04-22] (ang.).
1 2 Steven P.S.P. Marso Steven P.S.P. i inni, Semaglutide and Cardiovascular Outcomes in Patients with Type 2 Diabetes, „The New England Journal of Medicine”, 375 (19), 2016, s. 1834–1844, DOI: 10.1056/NEJMoa1607141 [dostęp 2025-04-22] (ang.).
↑ Obwieszczenie Prezesa Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych z dnia 20 grudnia 2024 r. w sprawie ogłoszenia Urzędowego Wykazu Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej [online], DZ. URZ. Min. Zdr. 2024.141, 20 grudnia 2024 [dostęp 2025-04-22] .

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

[Singh-2022-1] 1 2 GurdeepG. Singh GurdeepG., MatthewM. Krauthamer MatthewM., MeghanM. Bjalme-Evans MeghanM., Wegovy (Semaglutide): A New Weight Loss Drug for Chronic Weight Management, „Journal of Investigative Medicine”, 70 (1), 2022, s. 5–13, DOI: 10.1136/jim-2021-001952, PMID: 34706925, PMCID: PMC8717485 [dostęp 2025-04-22] (ang.).

[:0-2] 1 2 Lotte Bjerre Knudsen [online] .

[novo-3] Ozempic (semaglutide) approved in the US [online], Novo Nordisk, 5 grudnia 2017 (ang.).

[Rybelsus_FDA_label-4] 1 2 3 4 Wegovy. Charakterystyka Produktu Leczniczego [online], 2022; aktualizacja 2024, Novo Nordisk [dostęp 2025-04-22] .

[Ozempic_FDA_label-5] T.D.T.D. Müller T.D.T.D. i inni, Glucagon-like peptide 1 (GLP-1), „Molecular Metabolism”, 30, 2019, s. 72–130, DOI: 10.1016/j.molmet.2019.09.010, PMID: 31767182, PMCID: PMC6812410 [dostęp 2025-04-22] (ang.).

[6] Michael A.M.A. Nauck Michael A.M.A. i inni, GLP-1 receptor agonists in the treatment of type 2 diabetes – state-of-the-art, „Molecular Metabolism”, 46, 2021, s. 101102, DOI: 10.1016/j.molmet.2020.101102, PMID: 33068776, PMCID: PMC8085572 [dostęp 2025-04-22] (ang.).

[:1-7] 1 2 Darren K.D.K. McGuire Darren K.D.K. i inni, Oral Semaglutide and Cardiovascular Outcomes in High-Risk Type 2 Diabetes, „The New England Journal of Medicine”, 2025, DOI: 10.1056/NEJMoa2501006 [dostęp 2025-04-22] (ang.).

[:2-8] 1 2 A. MichaelA.M. Lincoff A. MichaelA.M. i inni, Semaglutide and Cardiovascular Outcomes in Obesity without Diabetes, „The New England Journal of Medicine”, 389 (24), 2023, s. 2221–2232, DOI: 10.1056/NEJMoa2307563 [dostęp 2025-04-22] (ang.).

[:3-9] 1 2 Steven P.S.P. Marso Steven P.S.P. i inni, Semaglutide and Cardiovascular Outcomes in Patients with Type 2 Diabetes, „The New England Journal of Medicine”, 375 (19), 2016, s. 1834–1844, DOI: 10.1056/NEJMoa1607141 [dostęp 2025-04-22] (ang.).

[DzUrz-10] Obwieszczenie Prezesa Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych z dnia 20 grudnia 2024 r. w sprawie ogłoszenia Urzędowego Wykazu Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej [online], DZ. URZ. Min. Zdr. 2024.141, 20 grudnia 2024 [dostęp 2025-04-22] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]