Szkoła Podchorążych Lotnictwa – Grupa Techniczna
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1933 |
| Rozformowanie |
1939 |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
mjr pil. Stefan Berezowski |
| Ostatni |
ppłk pil. inż. Antoni Gosiewski |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość |
Centrum Wyszkolenia Technicznego Lotnictwa |
Szkoła Podchorążych Lotnictwa – Grupa Techniczna – szkoła kształcąca kandydatów na oficerów lotnictwa Wojska Polskiego (grupy technicznej).
Historia szkoły
Dnia 3 października 1933 przy 3 eskadrze szkolnej Szkoły Podoficerów Lotnictwa dla Małoletnich utworzono pluton podchorążych. Przydzielono do niego 30 kandydatów na oficerów zawodowych powołanych na dwuletni kurs w Szkole Podchorążych Lotnictwa w grupie technicznej w Centrum Wyszkolenia Podoficerów Lotnictwa w Bydgoszczy. Dowódcą 3 eskadry szkolnej został kpt. pil. Henryk Wituski. Na stanowisko komendanta został wyznaczony mjr Stefan Berezowski – dotychczasowy dowódca dywizjonu Pułku Lotniczego[1] (stanowisko objął 31 stycznia 1935)[2]. I promocja odbyła się 16 października 1935 na bydgoskim lotnisku. 21 podporuczników promował przedstawiciel Prezydenta Rzeczypospolitej gen. dyw. Leon Berbecki – inspektor armii. Prymusem został ppor. Witold Czupryński. W uroczystości wzięli udział przedstawiciele władz państwowych, samorządowych i garnizonowych, komendant Centrum Wyszkolenia Technicznego Lotnictwa płk inż. Czesław Filipowicz i komendant Szkoły Podchorążych Lotnictwa – grupa techniczna mjr pil. Stefan Berezowski[3].
Minister Spraw Wojskowych rozkazem Dep. Dow. Og. L.dz.5253/Org. Tj. zarządził reorganizację z dniem 15 grudnia 1936 Szkoły Podchorążych Lotnictwa (grupa techniczna) z jednoczesnym jej przeniesieniem z Bydgoszczy do Warszawy[4][5]. Przeniesienie do stolicy zapewniło szkole wysoko kwalifikowanych wykładowców z wyższych uczelni technicznych, instytutów naukowych oraz z przemysłu lotniczego[6].
Była uczelnią o trzyletnim profilu kształcenia. Kształciła około 150 słuchaczy (po 50 na każdym roku) przyszłych oficerów – techników lotniczych. Kształciła także około 30 podchorążych rezerwy i organizowała kursy oficerów technicznych – 22 oficerów[7]. Przeszkolenie wojskowe podchorążowie przechodzili na obozach wojskowych.
Kierownikami wyszkolenia w poszczególnych dziedzinach byli oficerowie specjaliści, a jako wykładowców zatrudniano specjalistów cywilnych. Wykłady z przedmiotów teoretycznych i ogólnotechnicznych (matematyka, fizyka, chemia, mechanika, wytrzymałość materiałów, aerodynamika, teoria konstrukcji silników i płatowców itp.) były prowadzone przez cywilnych pracowników naukowych będących na etacie szkoły (np. dr P. Szymański, wykładowca matematyki z Politechniki Lwowskiej) lub kontraktowanych godzinowo na wykłady z Politechniki Warszawskiej (np. dr inż. Jerzy Bukowski, dr inż. Leonard Łabuć, doc. inż. Witold Billewicz), ze Szkoły Wawelberga (np. doc. dr inż. Stefan Neumark) oraz przemysłu (np. dr inż. Jan Oderfeld)[8].
Zgodnie z planem mobilizacyjnym „W” szkoła po zarządzeniu mobilizacji funkcjonowała na podstawie etatu pokojowego. W czasie wojny szkoła pod względem ewidencji i uzupełnień przynależała do Bazy Lotniczej nr 1 w Warszawie[9].
Organizacja pokojowa szkoły w 1939
Organizacja pokojowa szkoły w 1939:
Kadra szkoły
Obsada personalna szkoły w marcu 1939[11]
- Komenda szkoły
- komendant – mjr / ppłk pil. inż. Antoni Gosiewski
- zastępca komendanta i dowódca oddziału szkolnego – mjr Kazimierz Jarzębiński
- p.o. adiutanta – kpt. obs. Konstanty Bielecki
- naczelny lekarz – mjr lek. dr Stanisław Józef Zatwardowicz
- zastępca komendanta ds. intendentury – mjr int. z wsw Feliks Czesław Czernihowski
- oficer gospodarczy – kpt. int. Zygmunt Wituszyński
- oficer administracyjno-materiałowy – kpt. adm. (piech.) Stefan Ślęzak
- oficer żywnościowy – por. adm. (piech.) Mieczysław Grellner
- p.o. dyrektora nauk – kpt. Franciszek Iwański
- kierownik wyszkolenia radio-elektrycznego – mjr Paweł Marian Piotrowicz
- kierownik wyszkolenia silnikowego – mjr Stefan Skulski
- kierownik wyszkolenia uzbrojenia – kpt. obs. Konstanty Bielecki
- kierownik wyszkolenia foto – kpt. Bolesław Emil Józef Górski
- kierownik wyszkolenia silnikowego – kpt. Aleksander Leja
- kierownik wyszkolenia ogólno-wojskowego – kpt. Czesław Łabencki
- kierownik wyszkolenia samochodowego – kpt. Wacław Michał Józef Kornacki
- kierownik wyszkolenia technicznego – kpt. Józef Koziarski
- kierownik warsztatów szkolnych – kpt. Zygmunt Tokarczyk
- wykładowca WF – por. Zbigniew Jan Franciszek Dubas
- Oddział szkolny
- dowódca I plutonu – kpt. Tadeusz Wiśniowski
- instruktor – ppor. Paweł Wilhelm Tobolski zm. 25 V 1944 (uczestnik „Wielkiej ucieczki”)
- dowódca II plutonu – por. Jan Narewski
- instruktor – chor. Józef Konieczny
- dowódca III plutonu – por. Stanisław Daniel
- instruktor – chor. Dywizjonizy Pieczka
- dowódca IV plutonu – por. Eugeniusz Słomkowski
- instruktor – chor. Antoni Białyński
Absolwenci
- I promocja
- 21 absolwentów I promocji zostało mianowanych na stopień podporucznika ze starszeństwem z 15 października 1935 w korpusie oficerów lotnictwa – grupa techniczna[12]
- Edward Henryk Christmann (19 lokata)
- Witold Czupryński (1 lokata)
- Kazimierz Władysław Dültz (11 lokata)
- Jan Gackowski (7 lokata)
- Mieczysław Galicki (9 lokata)
- Wilhelm Gierasimowicz (18 lokata)
- Franciszek Gwizdak (14 lokata)
- Antoni Józef Jankowski (4 lokata)
- Artur Kownacki (20 lokata)
- Stanisław Krasowski (2 lokata)
- Stanisław Krawczyk (5 lokata)
- Tadeusz Leon Lenczewski (3 lokata)
- Jan Mioduchowski (17 lokata)
- Mieczysław Ludwik Piasecki (21 lokata)
- Teodor Piotrowski (16 lokata)
- Henryk Karol Emil Prus (10 lokata)
- Oktawian Zbigniew Rylski (6 lokata)
- Andrzej Wacław Siedlanowski (15 lokata)
- Witold Wiśniewski (13 lokata)
- Ryszard Stanisław Wojciechowski (8 lokata)
- Wacław Zajączkowski (12 lokata)
- II promocja
- 36 absolwentów II promocji zostało mianowanych na stopień podporucznika ze starszeństwem z 1 października 1937 w korpusie oficerów lotnictwa – grupa techniczna[13]
- Florian Edmund Adrian (30 lokata)
- Marian Arendarski (11 lokata)
- Rudolf Beck (3 lokata) zm. 1940 w Charkowie[14]
- Jan Zenon Bieńkowski (10 lokata)
- Stefan Mikołaj Bojarski (28 lokata)
- Henryk Heinz Wilhelm Busen-Schmitz (33 lokata)
- Zbigniew Karol Dobrzański (14 lokata)
- Jan Aleksander Domański (2 lokata)
- Ludwik Ryszard Dominikowski (1 lokata)
- Władysław Gandor (19 lokata)
- Tadeusz Piotr Hajduczek (16 lokata)
- Bolesław Konstanty Roch Heybowicz (31 lokata)
- Stanisław Ignatowicz (5 lokata)
- Stanisław Kaczmarek (23 lokata)
- Feliks Knoll (32 lokata)
- Janusz Kozłowski (18 lokata)
- Józef Stanisław Andrzej Krasiński (7 lokata)
- Narcyz Krupowicz (12 lokata)
- Jerzy Józef Kwapniewski(8 lokata)
- Stanisław Lipa (9 lokata)
- Stefan Łatwiński (22 lokata)
- Tadeusz Łukaszewicz (24 lokata)
- Marian Józef Mażyński (27 lokata)
- Michał Michniewicz (20 lokata)
- Tadeusz Pejcz (26 lokata)
- Ignacy Pluciński (15 lokata)
- Teofil Pożyczka (13 lokata)
- Przesław Sadowski (36 lokata)
[15] - Marian Szumlicki (21 lokata)
- Jan Terebelski (17 lokata)
- Edmund Bronisław Tomanek (29 lokata)
- Tomasz Tomaszewski (25 lokata)
- Roman Józef Truch (35 lokata)[16]
- Jerzy Unger (4 lokata) zm. w Katyniu[17]
- Władysław Wojtulewicz (34 lokata)
- Edward Antoni Zemanek (6 lokata)
- III promocja
- 45 absolwentów III promocji zostało mianowanych na stopień podporucznika ze starszeństwem z 1 października 1938 w korpusie oficerów lotnictwa – grupa techniczna[18]
- Adam Jan Adamczak (22 lokata)
- Wojciech Bargielski (35 lokata)
- Jan Buczyński (3 lokata)
- Zbigniew Stanisław Chodorowski (2 lokata)
- Witold Bolesław Czerwiński (21 lokata)
- Teodor Dachowski (1 lokata)
- Edward Antoni Dąbrowski (7 lokata)
- Stanisław Dudek (38 lokata)
- Zygmunt Dyszlewski (29 lokata)
- Tadeusz Dzierżanowski (18 lokata)
- Aleksander Mateusz Maria Ehrbar (8 lokata)
- Stanisław Gidaszewski (4 lokata) zm. w Katyniu[19]
- Wiktor Grabowski (41 lokata)
- Zygmunt Stefan Grażyński (24 lokata)
- Zdzisław Tadeusz Guranowski (43 lokata)
- Czesław Hrynaszkiewicz (25 lokata)
- Jerzy Wincenty Wojciech Kaliniecki (33 lokata)
- Stefan Klackowski (14 lokata)
- Włodzimierz Stanisław Koźmiński (30 lokata)
- Henryk Lewicki (39 lokata)
- Władysław Liber (45 lokata)
- Paweł Łaszkiewicz (28 lokata)
- Florian Martini (34 lokata)

- Dominik Mendela (6 lokata)

- Wilhelm Michalik (9 lokata)
- Tadeusz Marian Roman Niemczewski (26 lokata)
- Stanisław Niemyski (31 lokata)
- Leon Ostaszewski (17 lokata)
- Henryk Piotrowski (44 lokata) zm. w 1940 w Charkowie[20]
- Mieczysław Józef Popielewicz (19 lokata)
- Ryszard Sylwester Ronowicz (20 lokata)
- Franciszek Julian Różycki (27 lokata)
- Aleksander Rubiński (32 lokata)
- Władysław Serejko (37 lokata)
- Waldemar Józef Siewruk (15 lokata)

- Mieczysław Herman Słoboda (16 lokata)
- Zygmunt Józef Spikowski (36 lokata)

- Ryszard Józef Strożak (23 lokata)
- Edward Tatarski (11 lokata)
- Zbigniew Jarosław Tosio (5 lokata)
- Henryk Trawiński (13 lokata)
- Władysław Turecki (40 lokata)
- Stefan Wower (12 lokata)
- Władysław Wygonowski (10 lokata)
- Mieczysław Andrzej Zieliński (42 lokata)
- IV promocja
- 44 absolwentów IV promocji zostało mianowanych na stopień podporucznika ze starszeństwem z 1 sierpnia 1939 w korpusie oficerów lotnictwa – grupa techniczna[21]
- Stanisław Adamczak
- Tadeusz Barwich
- Jan Błaszczyk
- Edmund Burszewski
- Leszek Antoni Chełmiński
- Wiktoryn Ciechanowski
- Witold Cieślak
- Witold Dzierżanowski
- Zbigniew Frąckiewicz
- Tadeusz Gawroński
- Stanisław Gąsak
- Jerzy Głowacki
- Henryk Jaworski
- Tadeusz Karnkowski
- Maciej Kirste
- Piotr Kliman
- Stanisław Kohut
- Tadeusz Kolanko
- Henryk Kraciński
- Bogdan Kryłowicz
- Stanisław Kurowicki
- Cezary Lewicki

- Jerzy Lipiński zm. w Katyniu[22]
- Jerzy Maringe
- Igor Mickiewicz
- Jerzy Morek
- Edward Mucha
- Karol Palczyński zm. w Katyniu[23]
- Tadeusz Papis
- Paweł Piątkowski
- Janusz Pilichowski zm. w Katyniu[24]
- Kazimierz Przyłuski
- Kazimierz Romaniszyn
- Zbigniew Romanowski
- Korneliusz Serbej
- Tadeusz Skierkowski
- Julian Strusiński
- Michał Strzemeski
- Władysłąw Szymborski
- Mieczysław Świerz
- Wacław Wąsik
- Bolesław Widerman zm. w Katyniu[25]
- Stanisław Zdanowski
- Jerzy Ziółkowski
- V promocja
- 43 absolwentów V promocji zostało mianowanych na stopień podporucznika ze starszeństwem z 1 września 1939 w korpusie oficerów lotnictwa, grupa techniczna[26]
- Stefan Andersz
- Leopold Antoniewicz

- Sergiusz Czerni
- Bogdan Ejbich
- Aleksander Fedorońko
- Wojciech Figiel
- Janusz Franckiewicz
- Leonard Gliński
- Stefan Górecki
- Alojzy Gura
- Zdzisław Ingling
- Zygmunt Jędrzejewski

- Marian Kamiński
- Zbigniew Kiełbasiński
- Henryk Kołacz
- Jerzy Kurpas
- Edward Kosmalski
- Tadeusz Kostia
- Tadeusz Ługowski
- Zbigniew Marczyk
- Marian Markiewicz
- Henryk Myszkowski

- Zbigniew Obniski
- Władysław Oyrzanowski
- Stefan Pelecki
- Jerzy Plewczyński
- Zygmunt Poraziński
- Bolesław Porębski
- Jerzy Praśniewski
- Stanisław Przybyłowicz
- Stanisław Puzyna
- Tadeusz Radkiewicz
- Andrzej Rogowski

- Piotr Schuch
- Jerzy Sielurzycki
- Stanisław Skorupski
- Michał Smoła
- Witold Smyk
- Kazimierz Szyda
- Zbigniew Ścibor-Rylski
- Władysław Ślosarski
- Tadeusz Telewiak
- Stefan Wosik
- I rocznik 1938–1939
- 64 podchorążych I rocznika nie zostało promowanych[27]
- pchor. Michał Benoit

- pchor. Henryk Bogdanowicz

- pchor. Stanisław Kleybor

- pchor. Zbyszko Lissowski

- pchor. Franciszek Pantkowski

- pchor. Jerzy Tokarski

Uwagi
Przypisy
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934, s. 265.
- ↑ Arkadiusz Kaliński: Bydgoskie lotnisko w latach 1916-1939 (cz. 2) [w:] Kronika Bydgoska XX
- ↑ Promocje w bydgoskich Szkołach Podchorążych, „Kurjer Bydgoski” 1935, 17 października, nr 241, s. 6.
- ↑ Dodatek Tajny nr 1 do Dziennika Rozkazów z 26 stycznia 1937, poz. 4.
- ↑ Kozłowski 1964 ↓, s. 244.
- ↑ Jędrzejewski 1989 ↓, s. 164.
- ↑ Kozłowski 1964 ↓, s. 245.
- ↑ Jędrzejewski 1989 ↓, s. 165.
- 1 2 Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 775.
- ↑ Jędrzejewski 1989 ↓, s. 165, wg autora oddział szkolny został przemianowany na dywizjon szkolny w 1938.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 476-477.
- ↑ Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 48.
- ↑ Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 66.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 21.
- ↑ Sadowski Przesław. Fundacja Historyczna Lotnictwa Polskiego. [dostęp 2022-01-03].
- ↑ Truch Roman Józef. Fundacja Historyczna Lotnictwa Polskiego. [dostęp 2022-01-03].
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 658.
- ↑ Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 77.
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 164.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 416.
- ↑ „Dziennik Personalny MSWojsk” 1940, 2 marca, nr 2, s. 9–10.
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 349.
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 461.
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 482.
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 680.
- ↑ „Dziennik Personalny MSWojsk” 1940, 2 marca, nr 2, s. 15.
- ↑ Jędrzejewski 1989 ↓, s. 188-193.
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-09-07].
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Zygmunt Jędrzejewski: Od września do września. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 1989. ISBN 83-211-0998-5.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Eugeniusz Kozłowski: Wojsko Polskie 1936-1939. Próby modernizacji i rozbudowy. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1964.
- Hubert Kazimierz Kujawa: Księga lotników polskich poległych, zmarłych i zaginionych w latach 1939-1946. T. I: Polegli w kampanii wrześniowej, pomordowani w ZSRR i w innych okolicznościach podczas okupacji.
- Stanisław Rutkowski: Zarys dziejów polskiego szkolnictwa wojskowego. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1970, seria: Biblioteka Wiedzy Wojskowej.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adiutor”, 2010. ISBN 978-83-86100-83-5.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Warszawa: Wydawnictwo Tetragon Sp. z o.o., 2021. ISBN 978-83-66687-09-7.