Teofan (Czarnucki)
| Biskup niżnonowogrodzki i ałatyrski | |
 | |
| Kraj działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
ok. 1710 |
| Data i miejsce śmierci |
8 marca 1780 |
| Biskup niżnonowogrodzki i ałatyrski | |
| Okres sprawowania |
1753–1773 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Śluby zakonne |
1739 |
| Prezbiterat |
ok. 1739 |
| Chirotonia biskupia |
14 marca 1753 |
Teofan, imię świeckie Fiodor Czarnucki (ur. ok. 1710 w Czarnuchach, zm. 26 lutego?/8 marca 1780 w Kijowie) – biskup Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego pochodzenia ukraińskiego.
Życiorys
Pochodził z Kijowszczyzny. Wykształcenie teologiczne uzyskał w Akademii Mohylańskiej, gdzie od 1739 był wykładowcą. W tym samym roku złożył wieczyste śluby mnisze. Kilka lat później otrzymał godność igumena i został przełożonym monasteru św. Mikołaja na Ugrieszy. W 1748 został namiestnikiem Ławry Troicko-Siergijewskiej[1].
14 marca 1753 w soborze Zaśnięcia Matki Bożej w Moskwie przyjął chirotonię biskupią i objął urząd biskupa niżnonowogrodzkiego i ałatyrskiego. Przeprowadził remont soboru Przemienienia Pańskiego w Niżnym Nowogrodzie. Prowadził działalność misyjną wśród miejscowej nierosyjskiej ludności, kierował do niej kaznodziejów znających miejscowe języki. Co roku przyjmował do seminarium duchownego w Niżnym Nowogrodzie trzech kandydatów z każdej najważniejszej nierosyjskiej grupy etnicznej: Mordwinów, Czuwaszy, Tatarów i Maryjczyków[1]. Szczególnie opiekował się seminarium duchownym w Nożnym Nowogrodzie, na potrzeby którego nakazał wznieść nowe budynki, rozbudował cerkiew seminaryjną wzniesioną przez jednego z jego poprzedników na katedrze, arcybiskupa Dymitra, utworzył w szkole klasę filozofii, wprowadził nauczanie języka francuskiego. Doprowadził do podniesienia rangi kierownika szkoły do stopnia rektora - dotąd seminarium zarządzali prefekci. Biskup Teofan opiekował się także najlepszymi uczniami seminarium, kierując ich po ukończeniu szkoły na akademie duchowne w Moskwie i Petersburgu lub na Uniwersytet Moskiewski, a następnie wspierając ich materialnie[1].
W 1767 podejmował w eparchii niżnonowogrodzkiej carycę Katarzynę II[1]. W czasie wybuchu epidemii w rejonie Niżnego Nowogrodu w 1771 biskup regularnie odprawiał publiczne nabożeństwa w intencji powstrzymania klęski[1]. Dwa lata później biskup Teofan, za zgodą carycy, odszedł w stan spoczynku z prawem zamieszkania w wybranej przez siebie już wcześniej Ławrze Peczerskiej. Pozostawał tam przez siedem lat. Zmarł w 1780 i został pochowany na terenie monasteru[1].