Tetrafluorek ksenonu

Tetrafluorek ksenonu
	; kryształy czterofluorku ksenonu
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
konst.	tetrafluorek ksenonu, fluorek ksenonu(4+), fluorek ksenonu(IV)
addyt.	tetrafluorydoksenon
	Inne nazwy i oznaczenia
Stocka	fluorek ksenonu(IV)
inne	dawniej: czterofluorek ksenonu
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	XeF4
Masa molowa	207,29 g/mol
Wygląd	bezbarwne kryształy
	Identyfikacja
Numer CAS	13709-61-0
PubChem	123324
SMILES
	F[Xe](F)(F)F
InChI
	InChI=1S/F4Xe/c1-5(2,3)4
	InChIKey
	RPSSQXXJRBEGEE-UHFFFAOYSA-N
Właściwości
	Gęstość
	4,04 g/cm³; ciało stałe
	Rozpuszczalność w wodzie
	reaguje
Temperatura topnienia	117,10 °C (punkt potrójny)
Temperatura wrzenia	115,75 °C (sublimacja)
Punkt krytyczny	399 °C; 7,04 MPa
Budowa
Typ hybrydyzacji i VSEPR	sp3d2 − kwadrat
Układ krystalograficzny	jednoskośny
Moment dipolowy	0 D
Niebezpieczeństwa
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Wiarygodne źródła oznakowania tej substancji; według kryteriów GHS są niedostępne.
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Tetrafluorek ksenonu (nazwa Stocka: fluorek ksenonu(IV)), XeF₄ – nieorganiczny związek chemiczny z grupy fluorków.

Był pierwszym otrzymanym związkiem chemicznym gazu szlachetnego z dokładnie jednym innym pierwiastkiem. Powstaje w wyniku reakcji ksenonu z fluorem^[3]:

Xe + 2F
2 → XeF
4

Tworzy bezbarwne kryształy, które sublimują w temperaturze 115,7 °C.

W warunkach normalnych jest stabilny. Pod wpływem wody ulega hydrolizie, w wyniku której w reakcji dysproporcjonowania powstaje m.in. tritlenek ksenonu i ksenon.

3XeF
4 + 6H
2O → 2XeO
3 + Xe + 12HF

Przypisy

1 2 3 4 5 6 David R.D.R. Lide David R.D.R. (red.), CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, s. 4-98, ISBN 978-1-4200-9084-0 (ang.).
1 2 David R.D.R. Lide David R.D.R. (red.), CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, s. 6-53, ISBN 978-1-4200-9084-0 (ang.).
↑ Howard H.H.H. Claassen Howard H.H.H., Henry.H. Selig Henry.H., John G.J.G. Malm John G.J.G., Xenon Tetrafluoride, „Journal of the American Chemical Society”, 84 (18), 1962, s. 3593–3593, DOI: 10.1021/ja00877a042 [dostęp 2025-03-18] (ang.).

Bibliografia

K. Wieczffiński: Gazy szlachetne: zarys technologii i własności chemiczne. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1968.

Linki zewnętrzne

Xenon compounds: xenon tetrafluoride. WebElements. [dostęp 2012-10-07]. (ang.).

[CRC-1] 1 2 3 4 5 6 David R.D.R. Lide David R.D.R. (red.), CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, s. 4-98, ISBN 978-1-4200-9084-0 (ang.).

[CRC-Kr-2] 1 2 David R.D.R. Lide David R.D.R. (red.), CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, s. 6-53, ISBN 978-1-4200-9084-0 (ang.).

[Claassen-3] Howard H.H.H. Claassen Howard H.H.H., Henry.H. Selig Henry.H., John G.J.G. Malm John G.J.G., Xenon Tetrafluoride, „Journal of the American Chemical Society”, 84 (18), 1962, s. 3593–3593, DOI: 10.1021/ja00877a042 [dostęp 2025-03-18] (ang.).

[1]

[2]

[3]

1. Wodoru i litowców	HF LiF NaF KF RbF CsF
2. Berylowców	BeF 2 MgF 2 CaF 2 SrF 2 BaF 2 RaF 2
3. Skandowców	ScF 3 YF 3 LaF 3 AcF 3
Lantanowców	CeF 3 CeF 4 PrF 2 PrF 3 PrF 4 NdF 3 PmF 3 SmF 2 SmF 3 EuF 2 EuF 3 GdF 3 TbF 3 TbF 4 DyF 3 HoF 3 ErF 3 TmF 3 YbF 2 YbF 3 LuF 3
Aktynowców	ThF 4 PaF 4 PaF 5 UF 3 UF 4 UF 5 UF 6 UO 2F 2 NpF 3 NpF 4 NpF 6 PuF 3 PuF 4 PuF 6 AmF 3 AmF 4 CmF 3 CmF 4 BkF 3 BkF 4 CfF 3 CfF 4 EsF 3 EsF 4
4. Tytanowców	TiF 3 TiF 4 ZrF 4 HfF 4
5. Wanadowców	VF 3 VF 4 VF 5 VOF 3 NbF 4 NbF 5 TaF 5
6. Chromowców	CrF 2 CrF 3 CrF 4 CrF 5 CrF 6 CrO 2F 2 MoF 5 MoF 6 WF 4 WF 5 WF 6
7. Manganowców	MnF 2 MnF 3 MnF 4 TcF 6 ReF 6 ReF 7
8. Żelazowców	FeF 2 FeF 3 RuF 6 OsF 6
9. Kobaltowców	CoF 2 CoF 3 RhF 6 IrF 4 IrF 5 IrF 6 IrF 7
10. Niklowców	NiF 2 NiF 3 PdF 2 PdF 3 (Pd[PdF 6]) PdF 4 PdF 6 PtF 4 PtF 6
11. Miedziowców	CuF CuF 2 Ag 2F AgF AgF 2 AgF 3 AuF AuF 3 AuF 5 AuF 7 (AuF 5·F 2)
12. Cynkowców	ZnF 2 CdF 2 Hg 2F 2 HgF 2 HgF 4
13. Borowców	BF B 2F 4 BF 3 AlF AlF 3 GaF GaF 3 InF InF 3 TlF TlF 3
14. Węglowców	CF CF 4 C 2F 6 PFC SiF 4 GeF 2 GeF 4 SnF 2 SnF 4 PbF 2 PbF 4
15. Azotowców	N 2F 2 NF 3 NH 4F NOF PF 3 PF 5 POF 3 AsF 3 AsF 5 SbF 3 SbF 5 BiF 3 BiF 5
16. Tlenowców	OF 2 O 2F 2 O 3F 2 S 2F 2 SF 2 SF 4 SF 6 S 2F 10 SOF 2 SO 2F 2 Se 2F 2 SeF 2 SeF 4 SeF 6 SeO 2F 2 TeF 4 TeF 6 PoF 2 PoF 4 PoF 6
17. Fluorowców	ClF ClF 3 ClF 5 BrF BrF 3 BrF 5 IF IF 3 IF 5 IF 7
18. Helowców	HArF KrF 2 KrF 4 XeF 2 XeF 4 XeF 6 RnF 2 RnF 6