Tirada-2

Tirada-2
Dane podstawowe
Producent

Urządzenia elektroniczne

Przeznaczenie

system walki elektronicznej

Historia
Data konstrukcji

2017

Lata używania

2020–

Dane techniczne
Użytkownicy
 Rosja

Tirada-2 (ros. Тирада-2) – rosyjski system walki elektronicznej przeznaczony do unieszkodliwiania satelitów telekomunikacyjnych.

Historia

Prace nad stworzeniem systemu walki elektronicznej Tirada rozpoczęły się w 2001 r.[1] Pierwsze informacje o istnieniu systemu udostępnił w 2017 r. Oleg Aczasow, zastępca szefa 46. Centralnego Instytutu Badawczego Ministerstwa Obrony Rosji. Zgodnie z przekazanymi informacjami mobilny system Tirada-2S został zaprojektowany w ramach programu modernizacji uzbrojenia zaplanowanego na lata 2018–2027 i jest przeznaczony do elektronicznego niszczenia satelitów komunikacyjnych[2]. System ma oddziaływać na satelity za pomocą kierunkowej wąskiej wiązki zakłóceń powodującej nieodwracalne uszkodzenia pokładowych systemów łączności satelitarnej[3]. Rosjanie podkreślali, że system jest całkowicie nowym rozwiązaniem, nie będącym kontynuacją konstrukcji rodem z ZSRR[4].

W sierpniu 2018 r. na Międzynarodowym Forum Wojskowo-Technicznym „Armia-2018” podpisano umowę na dostawę systemu dla Ministerstwa Obrony Federacji Rosyjskiej. Dostawcą sprzętu miał być włodzimierski zakład „Urządzenia elektroniczne” (ros. «Владимирский завод „Электроприбор”»)[5]. W październiku 2018 r. rosyjskie media poinformowały o zakończeniu państwowych testów odbiorczych nowego systemu[6]. W grudniu 2018 r. rosyjskie Ministerstwo Obrony ogłosiło wdrożenie Tirady w Centralnym Okręgu Wojskowym Rosji[7]. Publiczna prezentacja systemu odbywał się w 2020 r. podczas Międzynarodowego Forum Wojskowo-Technicznego „Armia-2020” w Jekaterynburgu[8].

W kolejnych latach zawarto z producentem kontrakt na budowę wersji rozwojowych Tirady, jego wartość miała wynosić 496 milionów rubli. Dostawę wyposażenia zaplanowano na listopad 2020 r. Producent opóźnił dostawę sprzętu o ponad dwa lata – Ministerstwo Obrony Rosji pierwsze egzemplarze systemu Tirada-2.3 otrzymało 27 czerwca 2023 r. Ministerstwo Obrony Rosji złożyło pozew o nałożenie na producenta kary pieniężnej w wysokości 119 mln rubli. Ostatecznie, po uwzględnieniu moratorium rządu Federacji Rosyjskiej, roszczenia wojska zostały zaspokojone kwotą 96 mln rubli[9].

Wykorzystanie bojowe

W 2019 r. system Tirada-2S został wykryty przez misję OBWE w rejonie Ługańska na terenach przejętych przez separatystów[10]. Miał zostać użyty do zakłócenia łączności drona RQ-4B Global Hawk patrolującego linię demarkacyjną[11].

Strona rosyjska sugeruje, że system Tirada-2S został wykorzystany podczas wojny ukraińsko-rosyjskiej w 2022 r. Tirada miała zakłócić działanie telekomunikacyjnego systemu satelitarnego Starlink w kilku regionach: Charkowie, Zaporożu, Chersoniu, a także na terytoriach Donieckiej Republiki Ludowej i Ługańskiej Republiki Ludowej[12].

Przypisy

  1. Россия испытала системы для подавления спутников. Интерфакс. [dostęp 2025-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-04-06)]. (ros.).
  2. Тёмные лошадки СВО: специальные комплексы вооружений, информация о применении которых на Украине ограничена или отсутствует. Военное обозрение. [dostęp 2025-02-07]. (ros.).
  3. «Тирада-2С»: убийца космических аппаратов Starlink Илона Маска, ВСУ теряет связь на поле боя. NewsFrol. [dostęp 2025-02-08]. (ros.).
  4. Новинки РЭБ. Сделано у нас. [dostęp 2025-02-08]. (ros.).
  5. Что за российская система РЭБ «Тирада-2С» отключила Starlink на Украине?. АО «Аргументы и Факты». [dostęp 2025-02-07]. (ros.).
  6. Россия испытала систему поражения иностранных спутников связи. Радио Азаттык. [dostęp 2025-02-08]. (ros.).
  7. Россия готовится к радиоэлектронной борьбе в космосе. Часть 1. The Space Review. Хабр. [dostęp 2025-02-08]. (ros.).
  8. В Екатеринбурге впервые представят комплекс подавления спутниковой связи «Тирада». Министерство обороны Российской Федерации (Минобороны России). [dostęp 2025-02-08]. (ros.).
  9. Министерство обороны и «Электроприбор»: скандал вокруг «Тирады-2.3». ГЛАВК. [dostęp 2025-02-08]. (ros.).
  10. Последние новости от Специальной мониторинговой миссии ОБСЕ в Украине на основе информации, поступившей по состоянию на 18 марта 2019 года, 19:30. Председательство ОБСЕ. [dostęp 2025-02-08]. (ros.).
  11. На Донбасі виявлені новітні російські системи РЕБ, якими намагаються глушити стратегічні дрони США. InformNapalm. [dostęp 2025-02-08]. (ukr.).
  12. Военное обозрение: новейший российский комплекс РЭБ "Тирада" мог подавить спутники Илона Маска. Avia.pro. [dostęp 2025-02-08]. (ros.).