VfL Wolfsburg
![]() | |||
| Pełna nazwa |
Verein für Leibesübungen Volkswagenwerk Wolfsburg | ||
|---|---|---|---|
| Przydomek |
Die Wölfe (Wilki) | ||
| Maskotka |
„Wölfi” (wilczek, wilczuś) | ||
| Barwy |
| ||
| Data założenia |
12 września 1945 | ||
| Debiut w najwyższej lidze |
1997 | ||
| Liga | |||
| Państwo | |||
| Kraj związkowy | |||
| Siedziba | |||
| Adres |
In den Allerwiesen 1, 38446 Wolfsburg | ||
| Stadion | |||
| Właściciel | |||
| Prezes |
Hans Dieter Pötsch | ||
| Menedżer generalny |
Frank Witter | ||
| Trener |
Daniel Bauer | ||
| Asystent trenera |
Rainer Widmayer | ||
| |||
| Strona internetowa | |||
Verein für Leibesübungen Wolfsburg-Fußball GmbH – niemiecki klub piłkarski z siedzibą w Wolfsburgu w Dolnej Saksonii. Założony w 1945, od sezonu 1997/1998 występuje nieprzerwanie w 1. Bundeslidze. Domowe spotkania rozgrywa od 2002 r. na stadionie Volkswagen-Arena. Wcześniej występował na VfL Stadion. Głównym sponsorem klubu jest Volkswagen AG. Zdobywca mistrzostwa Niemiec w sezonie 2008/2009.
Sekcje sportowe klubu
Klub VfL Wolfsburg posiada 29 sekcji sportowych[1][2].
|
|
|
Historia
1945-1959
Założony 12 września 1945 r. jako „Związek dla ćwiczeń gimnastycznych fabryki Volkswagena Wolfsburg” (Verein für Leibesübungen Volkswagenwerk Wolfsburg). Klub posiadał na początku sekcje: piłki nożnej, piłki ręcznej, gimnastyki, tenisa, kolarstwa, boksu i szachów.
Sekcja piłki nożnej, wygrała już w pierwszym roku po powstaniu klubu, mistrzostwo piłki nożnej w 1. klasie okręgowej. Na początku lat pięćdziesiątych Wolfsburg był kandydatem do awansu do Fußball-Oberliga Nord, wówczas najwyższej niemieckiej ligi. Po trzech rozegranych sezonach na szczeblu okręgowym awansowali do Oberligi w 1954 r.
VfL Wolfsburg w pierwszym sezonie zwyciężył 1:0 nad Hamburger SV, której to drużyna, z roku na rok w grała w Oberlidze Nord coraz lepiej i prawie zawsze zostawała mistrzem.– mimo furory, klub nie odegrał w tej klasie dużej roli. W pierwszych trzech latach przynależności do ligi drużyna stale unikała tylko spadku. Ostatecznie w 1959 r. klub został zdegradowany do drugiej klasy rozgrywek.
1970-1975
Dopiero w 1970 roku klub był blisko awansu do pierwszej ligi. Cztery lata później VfL zakwalifikował się do założonej w 1974 roku drugiej Bundesligi, ale niestety nie utrzymał się w niej i na dwadzieścia lat zniknął z profesjonalnej piłki nożnej.
1990-2007
VfL powrócił na początku lat dziewięćdziesiątych do drugiej ligi. Pod przewodnictwem menedżera Petera Pandera, klub stał się w 1995 r. aspirantem do awansu do pierwszej ligi. Wtedy to Wilki doszły do finału pucharu Niemiec, ale w meczu przeciwko Borussii Mönchengladbach przegrały 0:3.
11 czerwca 1997 roku Wolfsburg świętował awans do pierwszej Bundesligi. Już w 1999 roku zespół zakwalifikował się po raz pierwszy do gry w pucharze UEFA. Później pięciokrotnie dostawał się do Pucharu Intertoto. W sezonie 2004/2005 zespół po raz pierwszy miał okazję przewodzić tabeli. W latach 2006 i 2007 klub pod przewodnictwem Klausa Augenthalera osiągał na końcu sezonów każdorazowo zaledwie 15. miejsce.
2007-2008
30 Maja 2007 roku nowym trenerem klubu został Felix Magath. Od 15 czerwca jest jednocześnie trenerem, menedżerem i dyrektorem sportowym „Wilków”. W jego gestii pozostawało również wyszukiwanie i pielęgnowanie talentów młodego pokolenia. Zarząd klubu dał Magathowi wolną rękę. Wykorzystał to na początku sezonu 2007/08. Zaczęły się spektakularne odejścia graczy[5], którzy nie spełniali postawionych przez niego norm (Kevin Hofland, Diego Klimowicz, Mike Hanke). Za nich sprowadzono wiele nowych piłkarzy[5] takich jak Ricardo Costa, Josué i Grafite, czy młodych graczy jak Marcel Schäfer, Edin Džeko, Jan Šimůnek, Sascha Riether, Christian Gentner i Ashkan Dejagah, którzy włączyli się szybko do budowy nowej odmiennej drużyny. Długoletni bramkarz Wolfsburga, Simon Jentzsch został w czasie zimowych transferów zastąpiony przez Diego Benaglio. Niespodzianką w Bundeslidze okazało się osiągnięcie 5 miejsca w tabeli poprzez zwycięstwo 4:2[6] nad Borussią Dortmund, które umożliwiało grę w pucharze UEFA w sezonie 2008/2009.
od 2008

Od samego początku głównym sponsorem klubu jest Volkswagen AG. W rundzie jesiennej w sezonie 2008/09 piłkarze po raz pierwszy grają bez charakterystycznego loga VW na koszulce. Zamiast niego znajduje się logo charytatywnej akcji „Ein Herz für Kinder” (serce dla dzieci).
W letnim okienku transferowym Felix Magath chcąc podnieść wartość kadry sprowadził z US Palermo łącznie za 21 milionów euro dwóch obrońców, Cristiana Zaccardo i Andrea Barzagliego. Za kapitana Marcelinho, który odszedł do CR Flamengo, sprowadzono nowego zawodnika Zvjezdana Misimovicia z 1. FC Nürnberg. Poza tym szukając talentów kupiono: Mahira Sağlıka z Wuppertaler SV, młodzieżowego napastnika Alexandra Essweina i na koniec Caiubiego z brazylijskiego AD São Caetano.
W pierwszej rundzie pucharu UEFA drużyna stanęła przeciwko Rapidowi Bukareszt. Na Volkswagen-Arena zwycięstwo 1:0 zapewnił klubowi Grafite. Mecz rewanżowy w Bukareszcie zakończył się remisem 1:1. VfL Wolfsburg awansował do fazy grupowej pucharu UEFA i trafił do grupy „E” razem z drużynami: A.C. Milan, Sc Heerenveen, SC Braga i Portsmouth F.C. z Anglii.
W pierwszym meczu grupowym, który odbył się 6 listopada 2008 r. na Volkswagen-Arena, przeciwko holenderskiemu Sc Heerenveen, Wolfsburg zwyciężył 5:1 (bramkę zdobył między innymi Jacek Krzynówek). W kolejnym spotkaniu, w Portugalii z Bragą, „Wilki” wygrały 3:2 po golach Bośniaków, Edina Džeko oraz dwóch strzelonych przez Zvjezdana Misimovića. Trzeci mecz również zakończył się zwycięstwem dla Wolfsburga, dzięki wygranej 3:2 przeciwko FC Portsmouth drużyna awansowała na pierwsze miejsce w tabeli grupy E z 9 punktami i zapewniła sobie pewny awans do fazy pucharowej. Bramki dla „Wilków” w tym meczu strzelili Edin Džeko, Christian Gentner i Zvjezdan Misimović. W ostatnim meczu w grupie, 17 grudnia VfL Wolfsburg zremisował 2:2 na San Siro z AC Milanem. W ten sposób drużyna z Wolfsburga awansowała z pierwszego miejsca do 1/16 finału pucharu UEFA.
19 grudnia odbyło się losowanie par 1/16 finału pucharu UEFA – VfL Wolfsburg zmierzył się w lutym z francuską drużyną Paris Saint-Germain. W pierwszym spotkaniu na Parc des Princes drużyna Felixa Magatha przegrała 2:0. W meczu rewanżowym w Wolfsburgu, „Wilki” przegrały 3:1. Honorowego gola dla zielono-białych strzelił Makoto Hasebe.
W lutym, w zimowym okresie transferowym z klubu odszedł Jacek Krzynówek, niezadowolony ze swojej sytuacji w klubie oraz przez konflikt z trenerem Felixem Magathem. Został sprzedany do Hannoveru 96 rywala drużyny z Wolfsburga. W tym samym czasie do zespołu dołączyli Peter Pekarík, młody prawy obrońca ze Słowacji i Yoshito Okubo, japoński napastnik z Vissel Kobe, obaj piłkarze grający regularnie w reprezentacjach swoich krajów.
13 marca dzięki zwycięstwu nad FC Schalke 04, Wolfsburg pobił swój rekord, wygrywając kolejno 6 spotkań w lidze. Później były zwycięstwa po meczach kolejno z: Arminią Bielefeld, Bayernem Monachium zakończonym historycznym wynikiem 5:1, Borussią Mönchengladbach i Bayerem 04 Leverkusen. Serię dziesięciu wygranych spotkań z rzędu zakończyła porażka z Energie Cottbus.
6 maja po rozmowach[7] zarządu z trenerem, oficjalnie ogłoszono, że szkoleniowiec Felix Magath opuści VfL Wolfsburg 30 czerwca[8], a od przyszłego sezonu będzie trenerem Schalke 04[9].
23 maja po wygranym meczu z Werderem Brema 5:1, VfL Wolfsburg zdobył pierwsze w historii mistrzostwo Niemiec.
Po zakończeniu rozgrywek ligowych w sezonie 2008/2009, zarząd klubu na specjalnej konferencji ogłosił[10], że od nowego sezonu trenerem Wolfsburga będzie Armin Veh. Podobnie jak Felix Magath będzie zarówno trenerem, jak i dyrektorem sportowym oraz menedżerem.
W sezonie 2014/15 Wolfsburg po raz pierwszy sięgnął po Puchar Niemiec, pokonując w finale Borussię Dortmund 3:1. Ponadto klub został wicemistrzem Niemiec. 1 sierpnia 2015 zdobył Superpuchar Niemiec, pokonując Bayern Monachium w rzutach karnych. 8 marca 2016 roku po raz pierwszy w historii „Wilki” awansowały do ćwierćfinału Ligi Mistrzów, pokonując w dwumeczu KAA Gent[11].
Historia herbu
1945-1969
1969-2001
Od 2001
Sukcesy
Trofea krajowe
| |||||
| Rozgrywki | Osiągnięcie | Razy | Sezon(y) | ||
|---|---|---|---|---|---|
Mistrzostwo |
I miejsce | 1 | 2009 | ||
| II miejsce | 1 | 2015 | |||
| III miejsce | – | ||||
Puchar |
zdobywca | 1 | 2015 | ||
| finalista | 1 | 1995 | |||
Superpuchar |
zdobywca | 1 | 2015 | ||
| finalista | – | ||||
II liga |
I miejsce | – | |||
| II miejsce | 1 | 1997 | |||
| III miejsce | – | ||||
- Mistrzostwo Dolnej Saksonii: 1963
Występy w Bundeslidze
Bilans
- Najwyższe zwycięstwo u siebie: 7:1 przeciwko Borussii Mönchengladbach 1998/1999
- Najwyższe zwycięstwo na wyjeździe: 5:0 przeciwko Hannoverowi 96 2008/2009
- Najwyższa porażka u siebie: 2:7 przeciwko Werderowi Brema 1999/2000
- Najwyższa porażka na wyjeździe: 1:6 przeciwko MSV Duisburg 1998/1999
Rekordy
stan na koniec sezonu 2013/2014
|
|
Sezony (w XXI wieku)
| Sezon | Liga | Poziom | Miejsce w lidze | Uwagi |
|---|---|---|---|---|
| 1999/2000 | Bundesliga | I | 7 | |
| 2000/2001 | Bundesliga | 9 | ||
| 2001/2002 | Bundesliga | 10 | ||
| 2002/2003 | Bundesliga | 8 | ||
| 2003/2004 | Bundesliga | 10 | ||
| 2004/2005 | Bundesliga | 9 | ||
| 2005/2006 | Bundesliga | 15 | ||
| 2006/2007 | Bundesliga | 15 | ||
| 2007/2008 | Bundesliga | 5 | ||
| 2008/2009 | Bundesliga | 1 |
||
| 2009/2010 | Bundesliga | 8 | ||
| 2010/2011 | Bundesliga | 15 | ||
| 2011/2012 | Bundesliga | 8 | ||
| 2012/2013 | Bundesliga | 11 | ||
| 2013/2014 | Bundesliga | 5 | ||
| 2014/2015 | Bundesliga | 2 | Puchar Niemiec | |
| 2015/2016 | Bundesliga | 8 | ||
| 2016/2017 | Bundesliga | 16 | utrzymanie po barażach | |
| 2017/2018 | Bundesliga | 16 | utrzymanie po barażach | |
| 2018/2019 | Bundesliga | 6 | ||
| 2019/2020 | Bundesliga | 7 | ||
| 2020/2021 | Bundesliga | 4 | ||
| 2021/2022 | Bundesliga | 12 | ||
| 2022/2023 | Bundesliga | 8 | ||
| 2023/2024 | Bundesliga | 12 | ||
| 2024/2025 | Bundesliga | 11 |

Stadiony
- Pojemność: 30 000 widzów (przy międzynarodowych grach: 26 000 widzów), jeden z najnowocześniejszych stadionów Europy.
- Miejsce koncertów: Herberta Grönemeyera, Eltona Johna i Anastacii
- Otwarcie: w grudniu 2002 roku.
- Pojemność: 21 600 widzów, po przebudowie trybun 20 000 widzów, z czego 12 500 miejsc stojących.
- Trybuna główna została wybudowana w 1961 roku za 750 000 marek niemieckich z elementów betonowych.
- Otwarcie: 10 października 1947
- Pożegnanie: 23 listopada 2002
Trenerzy
Dotychczasowi szkoleniowcy
|
Aktualny sztab trenerski
| |||||||||||||
Zawodnicy
Obecny skład
| Nr | Poz. | Piłkarz |
|---|---|---|
| 1 | BR | |
| 2 | OB | |
| 3 | OB | |
| 4 | OB | |
| 5 | OB | |
| 6 | OB | |
| 7 | NA | |
| 8 | PO | |
| 9 | NA | |
| 10 | NA | |
| 11 | PO | |
| 12 | BR | |
| 14 | PO | |
| 15 | OB | |
| 16 | PO | |
| 17 | NA | |
| 18 | OB | |
| 19 | OB | |
| 20 | PO |
| Nr | Poz. | Piłkarz |
|---|---|---|
| 21 | NA | |
| 22 | PO | |
| 23 | NA | |
| 27 | PO | |
| 29 | PO | |
| 30 | BR | |
| 31 | PO | |
| 32 | PO | |
| 33 | NA | |
| 34 | OB | |
| 35 | BR | |
| 37 | PO | |
| 38 | PO | |
| 39 | PO | |
| 40 | PO | |
| 45 | BR | |
| 49 | PO | |
| NA |
Piłkarze na wypożyczeniu
| Nr | Poz. | Piłkarz |
|---|---|---|
| NA | ||
| PO |
| Nr | Poz. | Piłkarz |
|---|---|---|
| NA | ||
| OB |
Fundacja Krzysztofa Nowaka
Od 2002 z klubem związana jest „Fundacja Krzysztofa Nowaka”[16] (Krzysztof Nowak-Stifung), pierwotnie wspierająca leczenie polskiego zawodnika drużyny VfL, Krzysztofa Nowaka, a po jego śmierci w 2005 zajmująca się problematyką i leczeniem choroby układu nerwowego ALS. W składzie rady fundacji zasiadł m.in. były zawodnik klubu, Roy Präger[17].
Europejskie puchary
|
|
| Sezon | Rozgrywki | Runda | Klub | Dom | Wyjazd | Ogólnie |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1999/2000 | Puchar UEFA | 1R | 2–0 | 1–2 | 3–2 | |
| 2R | 1–0 | 0–0 | 1–0 | |||
| 3R | 2–3 | 1–2 | 4–5 | |||
| 2000 | Puchar Intertoto | 3R | 2–1 | 0–0 | 2–1 | |
| 1/2 | 1–1 | 1–2 | 2–3, Dogr. | |||
| 2001 | Puchar Intertoto | 3R | 4–3 | 0–0 | 4–3 | |
| 1/2 | 2–2 | 0–1 | 2–3 | |||
| 2003 | Puchar Intertoto | 2R | 2–0 | 1–1 | 3–1 | |
| 3R | 2–0 | 1–0 | 3–0 | |||
| 1/2 | 4–0 | 4–1 | 8–1 | |||
| F | 0–2 | 0–1 | 0–3 | |||
| 2004 | Puchar Intertoto | 2R | 2–3 | 1–4 | 3–7 | |
| 2005 | Puchar Intertoto | 2R | 2–2 | 3–1 | 5–3 | |
| 3R | 2–0 | 2–0 | 4–0 | |||
| 1/2 | 0–0 | 0–4 | 0–4 | |||
| 2008/09 | Puchar UEFA | 1R | 1–0 | 1–1 | 3–2 | |
| Grupa E | 2–2 | 1. miejsce | ||||
| 2–3 | ||||||
| 3–2 | ||||||
| 5–1 | ||||||
| 1/16 | 1–3 | 0–2 | 1–5 | |||
| 2009/10 | Liga Mistrzów | Grupa B | 1–3 | 1–2 | 3. miejsce | |
| 3–1 | 1–2 | |||||
| 0–0 | 3–0 | |||||
| Liga Europy | 1/16 | 4–1 | 2–2 | 6–3 | ||
| 1/8 | 2–1 | 1–1 | 3–2 | |||
| 1/4 | 0–1 | 1–2 | 1–3 | |||
| 2014/15 | Liga Europy | Grupa H | 0–2 | 1–4 | 2. miejsce | |
| 1–1 | 3–0 | |||||
| 5–1 | 4–2 | |||||
| 1/16 | 2–0 | 0–0 | 2–0 | |||
| 1/8 | 3–1 | 2–1 | 5–2 | |||
| 1/4 | 1–4 | 2–2 | 3–5 | |||
| 2015/16 | Liga Mistrzów | Grupa B | 1–2 | 3–2 | 1. miejsce | |
| 2–0 | 0–2 | |||||
| 1–0 | 2–0 | |||||
| 1/8 | 3–2 | 1–0 | 4–2 | |||
| 1/4 | 2–0 | 0–3 | 2–3 | |||
| 2019/20 | Liga Europy | Grupa I | 3–1 | 1–0 | 2. miejsce | |
| 1–0 | 1–1 | |||||
| 1–3 | 2–2 | |||||
| 1/16 | 2–1 | 3–0 | 5–1 | |||
| 1/8 | 1–2 | 0–3 | 1–5 | |||
| 2020/21 | Liga Europy | 2Q | 4–0 (W) | |||
| 3Q | 2–0 (D) | |||||
| PO | 1–2 (W) | |||||
| 2021/22 | Liga Mistrzów | Grupa G | 1–3 | 0–0 | 4. miejsce | |
| 1–1 | 0–2 | |||||
| 2–1 | 1–3 | |||||
Inne sekcje klubu
VfL Wolfsburg II
![]() | |||
| Pełna nazwa |
Verein für Leibesübungen Wolfsburg II | ||
|---|---|---|---|
| Barwy |
| ||
| Data założenia | |||
| Debiut w najwyższej lidze |
brak | ||
| Liga |
Regionalliga Nord (IV) | ||
| Państwo | |||
| Adres |
In den Allerwiesen 1, 38446 Wolfsburg | ||
| Stadion |
AOK Stadion | ||
| Trener |
Henning Bürger | ||
| |||
| Strona internetowa | |||
Verein für Leibesübungen Wolfsburg II jest drużyną rezerwową klubu VfL Wolfsburg. Drużyna obecnie występuje w Regionallidze Nord (4. poziom rozgrywek piłki nożnej w Niemczech). Do 2005 roku zespół grał pod nazwą VfL Wolfsburg Amateure.
Stadion
Klub rozgrywa swoje mecze domowe na stadionie AOK Stadion w mieście Wolfsburg, który może pomieścić 5,200 widzów.
Sukcesy
- Oberliga Niedersachsen/Bremen (IV):
- mistrzostwo: 2004.
- Oberliga Nord (IV):
- mistrzostwo: 2007.
- Regionalliga Nord (IV):
- mistrzostwo: 2014 i 2016.
- wicemistrzostwo: 2010, 2011 i 2015.
- Verbandsliga Niedersachsen-Ost (V):
- mistrzostwo: 1999.
- Niedersachsen Cup (Puchar Dolnej Saksonii):
- zdobywca: 2002 i 2003.
Sezony (w XXI wieku)
| Sezon | Liga | Poziom | Miejsce |
| 1999-00 | Oberliga Niedersachsen/Bremen | IV | 3 |
| 2000-01 | Oberliga Niedersachsen/Bremen | 9 | |
| 2001-02 | Oberliga Niedersachsen/Bremen | 6 | |
| 2002-03 | Oberliga Niedersachsen/Bremen | 3 | |
| 2003-04 | Oberliga Niedersachsen/Bremen | 1 | |
| 2004-05 | Regionalliga Nord | III | 17 |
| 2005-06 | Oberliga Nord | IV | 3 |
| 2006-07 | Oberliga Nord | 1 | |
| 2007-08 | Regionalliga Nord | III | 19 |
| 2008-09 | Regionalliga Nord | IV | 5 |
| 2009-10 | Regionalliga Nord | 2 | |
| 2010-11 | Regionalliga Nord | 2 | |
| 2011-12 | Regionalliga Nord | 4 | |
| 2012-13 | Regionalliga Nord | 3 | |
| 2013-14 | Regionalliga Nord | 1 | |
| 2014-15 | Regionalliga Nord | 2 | |
| 2015-16 | Regionalliga Nord | 1 | |
| 2016-17 | Regionalliga Nord | 3 | |
| 2017-18 | Regionalliga Nord | 3 | |
| 2018-19 | Regionalliga Nord | 1 | |
| 2019-20 | Regionalliga Nord | 2 |
Profil klubu
- VfL Wolfsburg II, [w:] baza Soccerway (drużyny) [dostęp 2021-01-02].
Juniorzy
Drużyny juniorów VfL Wolfsburg w sezonie 2016/17 występują w:
- Drużyna U-19 w Bundeslidze Nord/Nordost (1. poziom).
- Drużyna U-17 w Bundeslidze Nord/Nordost (1. poziom).
- W Polsce istnieje oficjalna szkółka pod patonatem VfL Wolfsburg: VFL Fussballschule Odra Wodzisław.
Piłka nożna kobiet
Drużyna kobiet VfL Wolfsburg w sezonie 2016/17 występuje w Bundeslidze kobiet (1. poziom).
Przypisy
- ↑ Vfl Abteilungen. vfl-wob.de. [dostęp 2009-05-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (29 kwietnia 2009)]. (niem.).
- ↑ Vfl Abteilungen. vfl-wob.de. [dostęp 2009-05-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (29 kwietnia 2009)]. (niem.).
- ↑ Sekcja dla dzieci z problemami wagi i ruchu. Składa się z kilku dyscyplin takimi jak pływanie czy gimnastyka. Dzieci bawią się również i grają w gry rozwijające zdolności motoryczne, pod opieką doświadczonych terapeutów.
- ↑ Charakterystyczny sport uprawiany w Niemczech, składający się z trzech dyscyplin między innymi rzutu młotem.
- 1 2 VfL Wolfsburg, [w:] baza Transfermarkt (drużyny-transfery) [dostęp 2009-05-07].
- ↑ Saison 2007/2008. vflwolfsburg.de. [dostęp 2009-05-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (26 stycznia 2009)]. (niem.).
- ↑ Magath-spricht-mit-vw-chef.
- ↑ Felix Magath scheidet beim VfL zum 30. Juni 2009 aus. vflwolfsburg.de. [dostęp 2009-05-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (9 maja 2009)]. (niem.).
- ↑ Felix Magath erhält Vierjahresvertrag als Manager und Chef-Trainer. schalke04.de. [dostęp 2009-05-07]. [zarchiwizowane z [backPid=1&tx_ttnews[tt_news]=23890&cHash=2ba1a50f61 tego adresu] (9 maja 2009)]. (niem.).
- ↑ Armin Veh: Zwei-Jahres-Vertrag als Trainer, Geschäftsführer und Manager. vflwolfsburg.de. [dostęp 2009-05-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (28 maja 2009)]. (niem.).
- ↑ historyczny awans Wolfsburga. (pol.).
- ↑ Aktualnie na tym stadionie gra sekcja amatorska klubu oraz sekcja kobieca piłki nożnej.
- ↑ Trainer/Betreuer. vflwolfsburg.de. [dostęp 2009-06-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (1 lipca 2009)]. (niem.).
- ↑ Team. vfl-wolfsburg.de. [dostęp 2021-01-23]. (ang.).
- ↑ VfL Wolfsburg, [w:] baza Transfermarkt (drużyny) [dostęp 2021-01-23].
- ↑ Stiftungsbeirat. vfl-wolfsburg.de. [dostęp 2014-06-11]. (niem.).
- ↑ Stiftungsbeirat. vfl-wolfsburg.de. [dostęp 2014-06-10]. (niem.).
Linki zewnętrzne
- Oficjalna strona klubu (ang. • niem.)
- Oficjalne forum fanów. forum.vfl-wolfsburg.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-12-15)]. (niem.)
- Statystyki Bundesligi (niem.)

