XXII Batalion Saperów

XXII batalion saperów (XXII bsap) – pododdział saperów Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej.

XXII batalion saperów powstał w 1918 z oddziałów saperów przemyskich i lwowskich, zorganizowanych z żołnierzy byłej armii austriackiej. Po zajęciu Przemyśla przez wojska Rosyjskie w 1918, rozpoczęła się z akcja odwetowa ze strony wojsk polskich, wypędzania najeźdźców. Jednocześnie zaczęto formować z żołnierzy byłej armii zaborczej 10 pułku piechoty, przy którym utworzono oddział saperów, który otrzymał nazwę „Oddział Saperów w Przemyślu". Po odebraniu Rosjanom Przemyśla rozpoczęła się praca organizacyjna oddziałów saperów i ekwipowanie oddziałów odchodzących na front. Dnia 12 maja odeszła na front 1/XXII kompania pod dowództwem kapitana Szkolnickiego, dnia 17 maja odeszła druga kompania pod dowództwem por. dr. Steifera. Z tych dwóch kompanii został utworzony Vl-ty, później przemianowany na V-ty, batalion saperów lwowskich. Dowódcą batalionu i polowym Szefem Inżynierii grupy operacyjnej „Wschód" generała Iwaszkiewicza został kapitan inż. Hickiewicz. Batalion ten jako V-ty batalion saperów walczy wraz z 5-tą dywizją piechoty w 1919 we wschodniej Małopolsce przeciw Rosjanom. Od początku 1919 do końca maja 1920 bierze udział w działaniach zaczepnych przeciw bolszewikom na Ukrainie. W czerwcu i lipcu 1920 batalion znajduje się na froncie litewsko-białoruskim. Od sierpnia 1920, aż do końca walk, t. j. zawarcia pokoju, batalion walczy i wykonywa liczne prace techniczne we wschodniej Małopolsce i na Ukrainie. Najważniejszą z tych prac była przeprawa 3. i 4. dywizji piechoty przez Dniestr w okolicy Halicza. Z Batalion odznaczył się chlubnie pod Derazną na Ukrainie 1 kwietnia 1920, odnosząc liczne sukcesy, zdobywając na bolszewikach armaty, karabiny maszynowe, dużo sprzętu wojennego, i biorąc do niewoli wielu jeńców.^[1]
22 sierpnia 1921 dotychczasowy V batalion saperów został przemianowany na XXII batalion saperów^{[2] [3]}.

W 1921 baon został włączony w skład 10 pułku saperów w Przemyślu.

W 1929, w następstwie reorganizacji wojsk saperskich, batalion został rozformowany.

Dowódcy batalionu

• kpt. Ignacy Gicała (od 25 XI 1922)^[4]
• mjr inż. Józef Ojrzyński (5 IX 1924^[5] - 27 III 1925 → kier. ref. Wydz. Zaop. Dep. V M.S.Wojsk.)
• mjr Ernest Reinhardt Schuppler (od VI 1925)
• mjr Roman Głaczyński (od 26 IV 1928)^[6]

Kawalerowie Virtuti Militari

• sierż. Aleksander Łabaj nr 5503^[7]
• sierż. Zygmunt Sosnowski nr 5537^[7][8]

• Wiktor Brummer, Wacław Zawadzki. Spis byłych oddziałów Wojska Polskiego. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 2 (183), 2000. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281. 
• Zdzisław Józef Cutter: Saperzy II Rzeczypospolitej. Warszawa [etc.]: Pat, 2005. ISBN 83-921881-3-6.
• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2025-02-27].
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• „Przegląd Wojskowo – Techniczny” nr 6 z grudnia 1928