Kompania Saperów KOP „Czortków”
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | |
| Rozformowanie | |
| Nazwa wyróżniająca |
„Podole”, „Czortków” |
| Tradycje | |
| Rodowód |
Ośrodek Wyszkolenia Pionierów |
| Działania zbrojne | |
| kampania wrześniowa | |
| Organizacja | |
| Numer |
kryptonimowy: 45[a]. |
| Dyslokacja | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
.svg.png){kind=small}
Kompania Saperów KOP „Czortków” – pododdział saperów Korpusu Ochrony Pogranicza.
Formowanie i zmiany organizacyjne
W kwietniu 1928 25 batalion odwodowy sformował w Mostach Wielkich ośrodek wyszkolenia pionierskiego przy 4 Brygadzie Ochrony Pogranicza[2][3][4]. Z dniem 1 marca 1931 ośrodek został zlikwidowany, a na jego bazie i drużyn pionierskich batalionów utworzona została kompania pionierów „Podole”. Nowo utworzona kompania została tymczasowo rozmieszczona w Czortkowie w pomieszczeniach 25 batalionu[5]. Dowódcą kompanii został dotychczasowy komendant ośrodka wyszkolenia pionierskiego. Pod względem służbowym kompania podległa dowódcy brygady, a pod względem wyszkolenia specjalistycznego dowódcy korpusu. Jednostką formującą był 25 batalion KOP „Czortków”[6]. Dla potrzeb formującej się kompanii 63 szeregowców oddelegował 3 pułk piechoty Legionów[7].
W sierpniu 1934[b]roku została sformowana kompania saperów typu III dla Brygady KOP „Podole”, jako jej organiczny pododdział[8].
Rozkazem dowódcy KOP z 23 lutego 1937 została zapoczątkowana pierwsza faza reorganizacji Korpusu Ochrony Pogranicza „R.3”[10]. Jej wynikiem było między innymi ustalenie nazwy kompanii na „kompania saperów KOP «Czortków»”[11]. Jednostką administracyjną dla kompanii był batalion KOP „Czortków”[12].
Wiosną 1939 jeden pluton saperów pod dowództwem porucznika Leona Miazgi został przetransportowany w rejon operacyjny Armii „Łódź” i tam włączony w skład 1 pułku kawalerii KOP, jako pluton pionierów[13].
30 sierpnia 1939 kompania weszła w skład pułku KOP „Czortków”. W kampanii wrześniowej kompania walczyła w obronie Lwowa.
Struktura organizacyjna kompanii
Organizacja pokojowa kompanii saperów typu III[8]:
- dowódca kompanii
- drużyna gospodarcza
- I pluton saperów a. trzy drużyny
- II pluton saperów a. trzy drużyny
Stan osobowy kompanii wynosił 92 żołnierzy, w tym 3 oficerów, 9 podoficerów i 80 saperów.
Kadra kompanii
Dowódcy kompanii:
- kpt. sap. Edward Paweł Michałowski (11 IV 1933 – 7 VI 1934 → 3 bsap[14][15])
- kpt. sap. Eugeniusz Krzemiński[c] (7 VI 1934 – VIII 1939 → dowódca saperów 36 DP[17][18])
Oficerowie:
Uwagi
- ↑ Zarządzenie szefa sztabu KOP ppłk. dypl. Franciszka Węgrzyna w sprawie używania w dowództwie KOP kryptonimów zamiast nazw jednostek KOP[1]
- ↑ Cutter w swoich publikacjach, powołując się na dokument „Organizacja kompanii saperów KOP , Ldz.1293/org/tj. z 18 V 1934” podaje, że kompanie saperów zorganizowano w 1934[8]. Zdaniem Prochwicza informacja ta jest błędna, a właściwa data to rok 1931[9]
- ↑ Eugeniusz Krzemiński (1899-1940), kpt. sap., w KOP od 1934. Do mobilizacji dowódca kompanii saperów KOP „Czortków”. W kampanii wrześniowej wraz z kompanią brał udział w obronie Lwowa. Po poddaniu Lwowa Armii Czerwonej uwięziony. Więzień obozu w Starobielsku. Zamordowany przez NKWD[16]
Przypisy
- ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 427.
- ↑ Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 19/1927.
- ↑ Dominiczak 1992 ↓, s. 123.
- ↑ Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 54.
- ↑ Zarządzenie nr L.700/Tjn.Og.Org/31 ↓, s. 10-11.
- ↑ Zarządzenie nr L.700/Tjn.Og.Org/31 ↓, s. 1-2.
- ↑ Zarządzenie nr L.700/Tjn.Og.Org/31 ↓, s. 3.
- 1 2 3 Cutter 2005 ↓, s. 50.
- ↑ Prochwicz 2003 ↓, s. 43.
- ↑ Prochwicz i 3/1994 ↓, s. 157.
- ↑ Zarządzenie nr L.500/Tjn.Og.Org/37 ↓, s. 3.
- ↑ Zarządzenie nr L.500/Tjn.Og.Org/37 ↓, s. 2 zał. 47.
- ↑ Prochwicz i 4/1994 ↓, s. 5.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, nr 5 z 11 IV 1933, s. 95.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, nr 11 z 7 VI 1934, s. 182.
- ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 728.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, nr 11 z 7 VI 1934, s. 180.
- ↑ Cutter 2005 ↓, s. 366.
- ↑ Cutter 2005 ↓, s. 358.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 255.
- ↑ Polscy saperzy polegli w latach 1944 - 2010 s. 41
Bibliografia
- Hubert Bereza, Kajetan Szczepański: Centralna Szkoła Podoficerska KOP. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. ISBN 978-83-938921-7-4.
- Zdzisław Józef Cutter: Saperzy II Rzeczypospolitej. Warszawa [etc.]: Pat, 2005. ISBN 83-921881-3-6.
- Henryk Dominiczak: Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919-1939. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-10202-0.
- Marek Jabłonowski, Włodzimierz Jankowski, Bogusław Polak, Jerzy Prochwicz: O niepodległą i granice. Korpus Ochrony Pogranicza 1924–1939. Wybór dokumentów. Warszawa–Pułtusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku. Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, 2001. ISBN 8388067488.
- Jerzy Prochwicz: Formacje Korpusu Ochrony Pogranicza w 1939. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003. ISBN 83-88973-58-4.
- Jerzy Prochwicz. Korpus Ochrony Pogranicza w przededniu wojny, Część I. Powstanie i przemiany organizacyjne KOP do 1939 r. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (149), 1994. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182.
- Jerzy Prochwicz. Korpus Ochrony Pogranicza w przededniu wojny. Część II. Przemiany organizacyjne i przygotowania wojenne KOP w 1939. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 4 (150), s. 3-13, 1994. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik Oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2025-02-27].
- Zarządzenie dowódcy Korpusu Ochrony Pogranicza w sprawie organizacji kompanii pionierów nr L.700/Tjn.Og.Org/31 z lutego 1931.
- Zarządzenie dowódcy KOP w sprawie reorganizacji Korpusu Ochrony Pogranicza („R.3” I Faza) nr L.500/Tjn.Og.Org/37 z 23 lutego 1937. (sygn.177/132.)
- Komunikaty dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza z lat 1927 (z uzupełnieniami i poprawkami), 1928, 1932, 1934 (z uzupełnieniami i poprawkami) i 1938 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.