XXIV Batalion Saperów

XXIV batalion saperów
	Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1919
Rozformowanie	1929
	Dowódcy
Pierwszy	por. Adolf Szmidt
	Organizacja
Dyslokacja	Przemyśl
Rodzaj sił zbrojnych	Wojska lądowe
Rodzaj wojsk	saperzy
Podległość	10 pułk saperów

XXIV batalion saperów (XXIV bsap) – pododdział saperów Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej.

Dzieje XXIV batalionu saperów

XXIV batalion saperów powstał w połowie grudnia 1919 w obozie rekrutacyjnym we Włoszech w La Mandria di Chivasso z grupy pionierów, do której należą także kolejarze, telegrafiści i telefoniści; żołnierzy werbowano spośród jeńców Polaków byłej armii austro-węgierskiej. Dowódcami byli Francuzi. Po przejściu elementarnego wyszkolenia w utworzono z grupy batalion, składający się z dwóch kompanii saperskich i jednej kompanii specjalistów (kolejarzy, telegrafistów i telefonistów). Dnia 22 lutego 1919 batalion odjechał do Francji, gdzie został przydzielony do XXVII batalionu saperów francuskich przy 71 Dywizji Piechoty w Belrupt. W maju 1919r., jako oddział inżynieryjny 3 Dywizji Strzelców Polskich armii gen. Hallera, przybył do Polski. Drugim oddziałem, z którego utworzono XXIV batalion saperów był oddział inżynieryjny 6 Dywizji Strzelców Polskich armii gen. Hallera, sformowany z Polaków jeńców z armii niemieckiej przy francuskiej 74 Dywizji Piechoty w Arches. We wrześniu 1919 oba te oddziały zostały połączone i przydzielone do nowo powstałej 12 Dywizji Piechoty, jako XII batalion saperów. W lipcu 1921^[1] (22 sierpnia 1921^[2]^[3]) XII batalion został przemianowany na XXIV batalion saperów. Batalion brał udział w walkach w Małopolsce wschodniej i na Ukrainie. Oprócz prac technicznych batalion bardzo często walczył z bronią w ręku „jak piechota”. Najbardziej odznaczył się pod Rudnicą 30 maja 1920 zdobywając pociąg pancerny i rozbijając całą bolszewicką brygadę^[4].

Dowódcy batalionu

por. Adolf Szmidt
kpt. / mjr Ernest Reinhardt Schuppler (25 XI 1922 - VI 1925 → dca XXII bsap)^[5]
kpt. Leopold Gabryłowicz (od VI 1925^[6])
mjr Marian Dionizy Legeżyński (1928)^[7]

Przypisy

↑ ” Historia pułków i batalionów saperskich w latach 1918 - 1928 s. 395”
↑ Spis byłych oddziałów WP 1935 ↓, s. 107.
↑ Cutter 2005 ↓, s. 38.
↑ ” Historia pułków i batalionów saperskich w latach 1918 - 1928 s. 394 – 396”
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, nr 47 z 25 listopada 1922 s. 853.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, nr 64 z 17 czerwca 1925.
↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 578.

Bibliografia

Wiktor Brummer, Wacław Zawadzki. Spis byłych oddziałów Wojska Polskiego. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 2 (183), 2000. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281.
Zdzisław Józef Cutter: Saperzy II Rzeczypospolitej. Warszawa [etc.]: Pat, 2005. ISBN 83-921881-3-6.
„Przegląd Wojskowo – Techniczny” nr 6 z grudnia 1928r.
Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2025-02-27].
Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.

[1] ” Historia pułków i batalionów saperskich w latach 1918 - 1928 s. 395”

[CITEREFSpis_byłych_oddziałów_WP1935107-2] Spis byłych oddziałów WP 1935 ↓, s. 107.

[CITEREFCutter200538-3] Cutter 2005 ↓, s. 38.

[4] ” Historia pułków i batalionów saperskich w latach 1918 - 1928 s. 394 – 396”

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.nr_47_z_25_listopada_1922_s._853-5] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, nr 47 z 25 listopada 1922 s. 853.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.nr_64_z_17_czerwca_1925-6] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, nr 64 z 17 czerwca 1925.

[CITEREFRocznik_Oficerski1928578-7] Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 578.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Instytucje centralne	Departament Inżynierii Departament Zaopatrzenia Inżynierii Szefostwo Saperów M.S.Wojsk. Dowództwo Saperów M.S.Wojsk. Inspektorat Saperów SG WP Naczelne Dowództwo Saperów
Szkolnictwo	Obóz Szkolny Saperów Główna Szkoła Artylerii i Inżynierii Oficerska Szkoła Inżynierii Centrum Wyszkolenia Saperów Szkoła Podchorążych Inżynierii Szkoła Podchorążych Saperów Wyższa Szkoła Inżynierii
Grupy saperów	1 2 3
Brygady saperów	1 2 3 4
Pułki saperów	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Bataliony saperów (1921-1929)	I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII XIII XIV XV XVI XVII XVIII XIX XX XXI XXII XXIII XXIV XXV XXVI XXVII XXVIII XXIX XXX
Bataliony saperów (1929-1939)	1 bsap Leg 2 bsap 3 bsap 4 bsap 5 bsap 6 bsap 7 bsap 8 bsap 9 bsap bchem belektr bmost bsiln baon szk. sap.
Bataliony saperów (1939)	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 38 43 46 47 48 49 50 53 55 56 60 61 65 71 81 90 bsap WBPanc-Mot 101 102
Kompanie saperów KOP (1931-1939)	„Czortków” „Grodno” „Hoszcza” „Stolin” „Stołpce” „Wilejka”
Szwadrony pionierów (1939)	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Ośrodki Zapasowe Saperów (1939)	OZSap. typ spec. nr 1 OZSap. nr 2 OZSap. nr 3 OZSap. nr 4 OZSap. MK nr 1 OZSap. MK nr 2

Rodowód	Polska Siła Zbrojna Armia Polska we Francji Armia Wielkopolska Legiony Polskie Samoobrona Litwy i Białorusi Wojsko Litwy Środkowej Wojsko Polskie na Wschodzie
Naczelne władze wojskowe	Naczelnik Państwa (1918–1922) Prezydent RP (1922–1939) Naczelne Dowództwo WP Ministerstwo Spraw Wojskowych Generalny Inspektorat Sił Zbrojnych Sztab Generalny (Główny) Kwatera Główna Naczelnego Wodza
Rodzaje sił zbrojnych	Wojsko Marynarka Wojenna
Formacje	Wojska Wartownicze i Etapowe (1919–1921) Korpus Ochrony Pogranicza (1924–1939) Obrona Narodowa (1937–1939)
Bronie	Piechota Kawaleria Artyleria Bronie pancerne (1937–1939) Lotnictwo Saperzy Wojska Kolejowe (do 1928) Wojska Samochodowe (do 1937) Tabory Żandarmeria
Służby	duszpasterska geograficzna intendentury inżynieryjno-saperska kolejowa remontu sprawiedliwości zdrowia weterynarii uzbrojenia lotnictwa żeglugi śródlądowej łączności etapowa jeniecka poborowa
WP w 1939	OdeB pokojowe Plan mob. „W” Mobilizacja OdeB wojenne Kampania wrześniowa Plan „Zachód” Plan „Wschód”
Inne	Bunt Żeligowskiego Centrum Wyszkolenia Sanitarnego Centrum Wyszkolenia Saperów Centrum Wyszkolenia Łączności Centrum Wyszkolenia Żandarmerii Centrum Wyższych Studiów Wojskowych Fundusz Obrony Narodowej Główny Urząd Zaopatrywania Armii Instytut Wojskowo-Techniczny Oddział II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego Oficerska Szkoła Topografów Placówki dyplomatyczne Wojska Polskiego II RP Rada Wojenna Rada Wojskowa Wojna polsko-bolszewicka Wojskowa Komisja Ustawodawcza Wyższa Szkoła Wojenna