73 Pułk Zmechanizowany

73 Pułk Zmechanizowany
Ilustracja
Odznaka pamiątkowa ułanów karpackich
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1989

Rozformowanie

1998

Nazwa wyróżniająca

Ułanów karpackich

Tradycje
Rodowód

73 Pułk Zmechanizowany
73 Pułk Czołgów

Kontynuacja

5 Brygada Zmechanizowana

Organizacja
Numer

JW 2894[1]

Dyslokacja

Gubin

Rodzaj wojsk

Wojska zmechanizowane

Podległość

5 Kresowa Dywizja Zmechanizowana

Rozlokowanie jednostek Dywizji
"Smutne koszary" koszary 10 lat po rozwiązaniu jednostek
Podstawowy wóz bojowy pułku lat 80. i 90. XX w. – BWP-1
T 72- ten typ czołgu był na wyposażeniu pułku po 1989

73 Pułk Zmechanizowany Ułanów Karpackich (73 pz) – dawny oddział zmechanizowany Wojska Polskiego.

Historia

Pułk sformowany został na podstawie rozkazu organizacyjnego Ministra Obrony Narodowej nr 0045/Org. z 17 maja 1951[2][3], w składzie 19 Dywizji Zmechanizowanej. Stacjonował w garnizonie Gubin-Komorów[4]. Po rozwiązaniu 72 pułku zmechanizowanego przeniesiony został do koszar "przy stacji". Do 15 stycznia 1953 przeformowany został na etat Nr 5/105 pułku zmechanizowanego. Po przeformowaniu 19 DZ (19 DPanc) wszedł w skład 5 Saskiej Dywizji Pancernej.

31 sierpnia 1958 roku na Placu Wdzięczności (obecnie Chrobrego) w Gubinie odbyła się uroczystość wręczenia pułkowi sztandaru, który nadała Rada Państwa. Sztandar wręczył zastępca dowódca ŚOW ds. politycznych gen. bryg. Franciszek Księżarczyk, a odebrał dowódca pułku płk Michał Krzaczkowski[5].

Wiosną 1962 wprowadzono zmiany w etacie pułku. W miejsce samochodów ciężarowych znajdujących się w batalionach piechoty zmotoryzowanej, kompanii łączności i plutonie rozpoznawczym wprowadzono transportery opancerzone BTR-152 i BTR-40[6].

W 1963 roku pułk przeformowany został na 73 pułk czołgów średnich[a]. Przykładowy nr czołgu:1450.

We wrześniu 1989[7][b][2] przejął nazwę i tradycje Pułku Ułanów Karpackich. Uroczystość przejęcia tradycji odbyła się na placu obok ruin fary. Mszę polową celebrował biskup polowy WP gen. bryg. Sławoj Leszek Głódź, a na uroczystość przybyło 18 żyjących karpatczyków[8]. Jednocześnie przeformował się na 73 pułk zmechanizowany. Wchodził w skład 5 Kresowej Dywizji Zmechanizowanej. W 1998 na bazie pułku zorganizowana została 5 Brygada Zmechanizowana, którą podporządkowano dowódcy 4 Lubuskiej Dywizji Zmechanizowanej.

Żołnierze

Dowódcy:

  • ppłk Michał Witorzenc (1951–1956)[9]
  • ppłk Kazimierz Kuźmicki (1956–1957)
  • ppłk Michał Krzaczkowski (1957–1959)
  • ppłk Zygmunt Stawski (1959–1963)
  • ppłk Józef Międzybrodzki (1963 do przeformowania w 73 pcz)
  • mjr dypl. Andrzej Muth
  • mjr dypl. Andrzej Lelewski
  • ppłk dypl. Mieczysław Stachowiak
  • mjr dypl. Wiesław Michnowicz
  • mjr dypl. Jarosław But

Oficerowie

Organizacja na początku lat 90. XX wieku

  • Dowództwo
  • Sztab
  • kompania łączności
  • pluton regulacji ruchu
  • 1 batalion zmechanizowany
  • 2 batalion zmechanizowany
  • 1 batalion czołgów
  • 2 batalion czołgów
  • dywizjon artylerii samobieżnej
  • dywizjon przeciwlotniczy
  • bateria przeciwpancerna
  • kompania saperów
  • kompania rozpoznawcza
  • kompania zaopatrzenia
  • kompania remontowa
  • kompania medyczna

Odznaka pułkowa

Odznakę stanowią dwie skrzyżowane lance z proporcami, których górne pole zakreskowane jest poziomo, a dolne pionowo. Nałożono na nie tarczę w kolorze złota, zwieńczoną szyszakiem rycerskim z zamkniętą przyłbicą. Na tarczy dwie palmy oparte na półksiężycu. Pod tarczą została umieszczona srebrna wstęga z plastycznym napisem UŁANI KARPACCY.

Odznakę o wymiarach 43x33 mm, zaprojektowaną przez Stanisława Zakrzewskiego i Wilhelma Jarema, wykonano w pracowni grawerskiej Piotra Podkowińskiego w Warszawie. Pierwsze odznaki wręczono 7 maja 1991[10].

Przeformowania

73 Pułk Zmechanizowany → 73 Pułk Czołgów → 73 Pułk Zmechanizowany Ułanów Karpackich

Ciekawostki

W 1974 roku pułk wraz z garnizonem zdobył tytuł Mistrza Gospodarności Wojskowej, a w 1988 Wzór Gospodarności Wojskowej[2]

W marcu 1993 roku z żołnierzami pułku spotkał się przebywający w garnizonie Gubin wiceminister obrony narodowej Bronisław Komorowski. Towarzyszył mu zastępca szefa Sztabu Generalnego WP gen. dyw. Leon Komornicki[11].

W styczniu 1994 roku gościła w pułku grupa oficerów amerykańskich, dowódców pododdziałów z 1 Dywizji Pancernej stacjonującej w Niemczech. Była to pierwsza taka wizyta w mieście po zakończeniu II wojny światowej[12].

22 sierpnia 1998 roku żołnierze 73 pułku i niemieckiej 37 Brygady Strzelców w centrum Gubina złożyli przysięgę wojskową. Udział wzięli ministrowie obrony narodowej Janusz Onyszkiewicz i Volker Rühe. Było to nienotowane wydarzenie w powojennej historii miasta, a także Polski[13].

Galeria

Uwagi

  1. ↑ Zarządzenie Szefa Sztabu Generalnego WP nr 057/Org. z 8 kwietnia 1963
  2. ↑ Rozkaz Nr 16/MON z 2 sierpnia 1989 roku

Przypisy

  1. ↑ Spis zespołów archiwalnych Archiwum Wojskowego w Oleśnicy
  2. 1 2 3 „Pancerniak” Gazeta 5 Dywizji Zmechanizowanej Nr 28 z 13 maja 1990 r. s. 5
  3. ↑ Uniwersytet Wrocławski – Stefan Pokrzywiński „73 Pułk Zmechanizowany w latach 1951-1963” Wrocław 1997 s. 9
  4. ↑ Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960.... s. 429.
  5. ↑ Uniwersytet Wrocławski – Stefan Pokrzywiński „73 Pułk Zmechanizowany w latach 1951-1963” Wrocław 1997 s. 36
  6. ↑ Kajetanowicz 2007 ↓, s. 81.
  7. ↑ W Kalendarium Gubina 1945-2009 na s. 252 podana jest data 12 maja 1990 roku
  8. ↑ Kalendarium Gubina 1945-2009 s. 252
  9. ↑ Uniwersytet Wrocławski – Stefan Pokrzywiński „73 Pułk Zmechanizowany w latach 1951-1963” Wrocław 1997 s. 86–89
  10. ↑ Zdzisław Sawicki: Mundur i odznaki Wojska Polskiego.... s. 104.
  11. ↑ Kalendarium Gubina 1945-2009 s. 268
  12. ↑ Kalendarium Gubina 1945-2009 s. 274
  13. ↑ Kalendarium Gubina 1945-2009 s. 303

Bibliografia

  • Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960 : skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
  • Jerzy Kajetanowicz. Związki taktyczne i oddziały polskich wojsk pancernych i zmechanizowanych w latach 1945–1970. Zmiany organizacyjne. „Zeszyty Naukowe WSOWL”. 2 (144), 2007. Wrocław: Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych. ISSN 1731-8157. 
  • Paweł Piotrowski: Śląski Okręg Wojskowy : przekształcenia organizacyjne, 1945-1956. Warszawa: Wydaw. TRIO : Instytut Pamięci Narodowej, 2003. ISBN 83-88542-53-2.
  • Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Gubińskiej, Gubińskie Towarzystwo Kultury czerwiec 2010 - Kalendarium Gubina 1945-2009 ISBN 978-83-927655-6-1
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.