Biserka Rajčić
| Data i miejsce urodzenia |
1940 |
|---|---|
| Zawód, zajęcie |
tłumaczka, literaturoznawczyni |
| Narodowość | |
| Alma Mater | |
| Odznaczenia | |
  | |
Biserka Rajčić, cyr. Бисерка Рајчић (ur. 1940 w Jelašnicy k. Zaječaru) – serbska pisarka, tłumaczka literatury polskiej, bibliotekarka.
Życiorys
Szkołę podstawową i gimnazjum ukończyła w Zaječarze. Studia slawistyczne (Katedra Języków Słowiańskich Europy Wschodniej i Zachodniej oraz Literatury) ukończyła na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Belgradzkiego. Jest uczennicą i kontynuatorką prac translatorskich tłumacza literatury polskiej Petara Vujičicia. Tłumaczy z języka polskiego, rosyjskiego, czeskiego, słowackiego, a także bułgarskiego. Pracowała w Narodowej Bibliotece Serbii i w bibliotece Serbskiej Akademii Nauk i Sztuk SANU. Od 1967 współpracuje z redakcją literacką Programu Drugiego i Trzeciego Radia Belgrad, studia B, B 92, a przed rozpadem Jugosławii także Radia Sarajewo i Zagrzeb.
Jest autorką wielu esejów i artykułów poświęconych polskiej literaturze i sztuce, a w szczególności teatrowi. Bibliografia B. Rajčić obejmuje 1584 pozycje. W jej dorobku translatorskim jest 77 publikacji, z różnych dziedzin humanistyki. Na liście przetłumaczonych przez nią polskich autorów jest ponad 330 polskich pisarzy, a także filozofów i historyków. Przetłumaczyła wiele sztuk i omówiła twórczość m.in.: Stanisława Ignacego Witkiewicza, Witolda Gombrowicza, Tadeusza Różewicza, Sławomira Mrożka, Erwina Axera, Tadeusza Kantora, Krystiana Lupy, a także teksty teoretyków teatru: Jana Kotta, Jerzego Ziomka, Edwarda Csató, Konstantego Puzyny i innych.
W latach 2000–2004 wystawiono w jej tłumaczeniu Kartotekę Tadeusza Różewicza, Antygonę w Nowym Jorku i Czwartą siostrę Janusza Głowackiego, sztuki Ingmara Villqista i Krzysztofa Bizio.
Jest autorką monografii Cywilizacja polska – syntezy wiedzy o polskiej kulturze, wydanej w 2003 (wyd. Geopoetika, ISBN 86-7666-000-X) oraz książki „Moj Krakov”.
W 2015 w wydawnictwie Universitas ukazała się książka Łukasza Mańczyka, pt. Biserka. Publikacja otrzymała laur Krakowskiej Książki Miesiąca.
Należy do Stowarzyszenia Pisarzy Serbskich i do serbskiego PEN Clubu. Jest Honorowym członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich[1].
Nagrody i wyróżnienia
- Nagroda Jovana Maksimovicia za tłumaczenia z języka rosyjskiego (1984)[2]
- Nagroda literacka ZAiKS-u dla tłumaczy (1989)[2][3]
- Srebrny Krzyż Zasługi (1991)[2]
- Nagroda im. Zbigniewa Dominiaka przyznawaną tłumaczom poezji polskiej na języki słowiańskie (2004)[2]
- Nagroda im. Stanisława Ignacego Witkiewicza za propagowanie polskiej kultury teatralnej na świecie (2007)[2]
- Nagroda Transatlantyk Instytutu Książki przyznawanej najwybitniejszym tłumaczom literatury polskiej (2009)[2]
- Honorowe Obywatelstwo Krakowa na wniosek Stowarzyszenia Pisarzy Polskich (2018)[4][5]
- Odznaka Honorowa „Bene Merito” (2022)[6]
Przypisy
- ↑ Biserka RAJČIĆ | Stowarzyszenie Pisarzy Polskich [online], sppwarszawa.pl [dostęp 2025-05-26].
- 1 2 3 4 5 6 Biogram tłumaczki na stronie Serbskiego Towarzystwa Literackiego. skd.rs. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-24)].
- ↑ Laureaci Nagród ZAiKS-u [online], www.zaiks.org.pl [dostęp 2025-05-26].
- ↑ Beata Kołodziej, Tłumaczka Biserka Rajcić honorową obywatelką Krakowa [online], dzieje.pl, 5 czerwca 2018 [dostęp 2022-12-19].
- ↑ Kraków. Biserka Rajčić i prof. Janusz Skalski honorowymi obywatelami miasta = 2018-06-04 [online], gazetakrakowska.pl, 25 kwietnia 2018.
- ↑ Decyzja nr 146 Ministra Spraw Zagranicznych z dnia 13 grudnia 2022 w sprawie nadania Odznaki Honorowej „Bene Merito”.
Bibliografia
- Podróże z Ryszardem Kapuścińskim, część 2. Opowieści czternastu tłumaczy. Kraków: 2009. ISBN 978-83-240-1190-2. (alb.).
- Jerzy Sadecki, Transatlantyk dla Biserki Rajčić, Rzeczpospolita 6 VI 2009.
- Biogram tłumaczki na stronie Serbskiego Towarzystwa Literackiego. skd.rs. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-24)].