Jaroslav Simonides

Jaroslav Simonides
Data i miejsce urodzenia

17 maja 1915
Holešov

Data i miejsce śmierci

25 maja 1996
Praga

Odznaczenia
Odznaka honorowa „Zasłużony dla Kultury Polskiej”

Jaroslav Simonides (ur. 17 maja 1915 w Holešovie, zm. 25 maja 1996 w Pradze[1]) – czeski tłumacz zajmujący się literaturą polską.

Życiorys

Po ukończeniu szkoły średniej w rodzinnym mieście rozpoczął studia na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Karola, gdzie specjalizował się w germanistyce i bohemistyce. Kiedy naziści podczas wojny zamknęli uniwersytety, tymczasowo zajął się księgarstwem[2].

W 1959 został współzałożycielem Towarzystwa im. Fryderyka Chopina i przez wiele lat nim kierował. W latach 1968–1984 był przewodniczącym klubu początkujących pisarzy „Literarium”, gdzie pomagał m.in. Halinie Pawlowskiej[2].

Pierwszą polską książką, którą przetłumaczył na język czeski był Mickiewicz napisany przez Tadeusza Boya-Żeleńskiego.

Tłumaczył także z języków francuskiego (Château en Suède Françoise Sagan, 1965) i niemieckiego (Die verschwundene Miniatur Ericha Kästnera, 1959). W sumie przetłumaczył ponad sto tytułów[3].

Wybrane tłumaczenia

z języka francuskiego

  • Potocki, Jan: Rękopis znaleziony w Saragossie (Manuscrit trouvé à Saragosse; R, Praga, Odeon 1973)
  • Sagan, Françoise: Zamek w Szwecji (Château en Suède; D, Praga, Dilia 1965; w: Zamek w Szwecji / Czasem skrzypce , Praga, Orbis 1967)

z języka niemieckiego

  • Kästner, Erich: Polowanie na miniaturę (Die verschwundene Miniatur; R, Praga, Naše vojsko 1959)

z języka polskiego

  • Bahdaj, Adam: Uważaj, czarny parasolu! (Uwaga, czarny parasol!; R [dla dzieci], Praga, Państwowe Wydawnictwo Książki Dziecięcej 1966)
  • Bahdaj, Adam: Kapelusz za pół miliona (Kapelusz za 100 tysięcy; R [dla dzieci], Praga, Albatros 1969)
  • Brandstaetter, Roman: Markolt (Markolt; D, Praga, Dilia 1960, + Kamil Bednář)
  • Brandstaetter, Roman: The Pokonany Faust (Faust zwyciężony; BB, Praga, Pragokoncert 1968; Praga, Pragokoncert 1969)
  • Brandstaetter, Roman: The Umbrian Chronicles (Kroniki Assyžu / Dwie musy; EE, Praga, Lidová demokracie 1967; Praga, Lidová demokracie 1968/69)
  • Breza, Tadeusz: The Office (Urząd; D, Praga, Dilia 1973)
  • Broszkiewicz, Jerzy: Ciężar wolności (Imiona władzy; D, Praga, Dilia 1966)
  • Broszkiewicz, Jerzy: Rozbitkowie w rzece meteorów (Cz dzisiątego miesia; R, Praga, Albatros 1977)
  • Dąbrowska, Maria: Czyste serca (wybór prozy dla dzieci, Praga, Państwowe Wydawnictwo Książki dla Dzieci 1962)
  • Dejmek, Kazimierz: Ciemność kryję ziemię ; D, Praga, Dilia 1967)
  • Dobraczyński, Jan: Listy Nikodema (Listy Nikodemovy; R, Praga, Wyszehrad 1969; Praga, Wyszehrad 1989)
  • Dobraczyński, Jan: U bram Lipska (Bramy Lipska; R, Praga, Wyszehrad 1988)
  • Dobraczyński, Jan: Znaki ręczne (Dłonie na murze; R, Praga, Lidová demokracie 1963)
  • Dorawski, Jan Kazimierz: Człowiek podbija Himalaje (Człowiek zdobaża Himalaje; LF, Praga, Mladá fronta 1961)
  • Fredro, Aleksander: Mężczyzna i żona (Mąż i żona; D, Praga, Dilia 1976)
  • Gawlik, Jan Paweł: Egzamin (Egzamin; D, Praga, Dilia 1978)
  • Głowacki, Janusz: Mecz (Mecz; D, Praga, Dilia 1979)
  • Górnicki, Łukasz: Dworzanin polski (Dworzenin polski; traktat Praga, Odeon 1977)
  • Chmielewska, Joanna: Wiadomość od zmarłego (Całe zdanie nieboszczyka; R, Praga, pisarz czechosłowacki 1976)
  • Chmielnik, Jacek: Romans (Romanca;D, Praga, Dilia 1987)
  • Chopin, Fryderyk: Listy do rodziny i przyjaciół (zestawienie korespondencji, Praga, Państwowe Wydawnictwo Muzyczne 1961)
  • Iredyński, Ireneusz: Szopka nowoczesna (Jasęlka - moderne; D, Praga, Dilia 1975)
  • Iwaszkiewicz, Jarosław: Fryderyk Chopin (Fryderik Chopin; LF, Praga, SNKLHU 1958)
  • Iwaszkiewicz, Jarosław: Lato w Nohant (Lato w Nohant; D, Praga, Dilia 1982)
  • Iwaszkiewicz, Jarosław: Kochankowie z Marony i inne historie (VP, Praga, Mladá fronta 1966)
  • Iwaszkiewicz, Jarosław: Pod akacjami (Pod akacjami; D, Praga, Dilia 1990)
  • Iwaszkiewicz, Jarosław: Psyche (Psyche; ..., Praga, Suprafon 1973)
  • Jan III. Sobieski: Listy do Marysieńki (Listy do Marysieńki; komisja korespondencyjna, Praga, Odeon 1974)
  • Jaworczakowa, Mira: Powstrzymywałam słońce. Biografia Mikołaja Kopernika (Gdy refleksmy od portu; LF [biografia], Praga, Albatros 1979)
  • Korzeniowski, Józef: Górale Karpacki (Karpaccy górale; D, w: Šlechtická vesnice / Spekulant / Karpatští horalé , Praga, SNKLHU 1956)
  • Krasiński, Zygmunt: Komedie ne božská (Nie-Boska komedia; D, Praga, Odeon 1983)
  • Lem, Stanisław: Astronauti (Astronauci; R, Praga, Państwowe Wydawnictwo Książki Dziecięcej 1956; Praga, Państwowe Wydawnictwo Książki Dziecięcej 1959; Praga, Państwowe Wydawnictwo Książki Dziecięcej 1966)
  • Lem, Stanisław: Invaze z Aldebaranu (Inwazja z Aldebarana; R, Praga, Mladá fronta 1961)
  • Lem, Stanisław: K mrakům Magelanovým (K mrakům Magelanovým; R, Praga, Mladá fronta 1956; Praga, Mladá fronta 1958; Praga, Mladá fronta 1959; Praga, Mladá fronta 1962; Praga, Mladá fronta 1966)
  • Lem, Stanisław: Powrót z gwiazd (Powrót z gwiazd; R, Praga, Mladá fronta 1962)
  • Lem, Stanisław: Nieskończony czas (Czas nieutracony; R, Praga, Mladá fronta 1959)
  • Lem, Stanisław: Planet Eden (Eden; R, Praga, Lidová demokracie 1960; Praga, Albatros 1979)
  • Lem, Stanisław: Stories of Pilot Pirx (Opowieści o pilocie Pirxie ; PP, Praga, Odeon 1978, + Oldřich Rafaj, Lenka Stachová)
  • Mrożek, Sławomir: Rzeźnia (Rzeźnia; D, Praga, Dilia 1977)
  • Mrożek, Sławomir: Portret (Portret; D, Praga, Dilia 1988)
  • Obidniak, Karol: Tryptyk Erotyczny (Tryptyk erotyczny; D, Praga, Dilia 1978)
  • Pasek, Jan Chryzostom: Pamiętniki (Pamiętniki; LF, Praga, Odeon 1975)
  • Paukszta, Eugeniusz: Polomy (Wiatrołomy; R, Praga, Lidová demokracie 1965)
  • Porazińska, Janina: Za lesy a za horami (Za górami, za lesami; bajki, Praga, Państwowe Wydawnictwo Książki Dziecięcej 1954; Praga, Państwowe Wydawnictwo Książki Dziecięcej 1956; Praga, stan Wydawnictwo Książki Dziecięcej 1966)
  • Rakieta tantalowa. 10 polskich opowiadań science fiction (VP, Praga, Państwowe Wydawnictwo Książki dla Dzieci 1964)
  • Redliński, Edward: Karate (Pustaki; D, Praga, Dilia 1983)
  • Rej z Nagłowic, Mikołaj: Życie Józefa rodziny żydowskiej... (Żywot Józefa z pokolenia żydowskiego...; D, Praga, Dilia 1966)
  • Różewicz, Tadeusz: Moja córka (Mója spódnica; D, Praga, Dilia 1970)
  • Różewicz, Tadeusz: Pułapka (Pułapka; D, Praga, Dilia.....)
  • Rymkiewicz, Jarosław Marek: Król karnawału (Król Mięsopust; D, Praga, Dilia 1973)
  • Szaniawski, Jerzy: Ptak (Pták; D, w: Hry , Praga, Odeon 1986) [wybór gier obejmuje: Ptak - Żeglarz - Dwa Teatry - Zegar, przekład Jaroslav Simonides, Helena Stachová, Helena Teigová)]
  • Toeplitz, Krzysztof Teodor: Królestwo Chaplina (Kino dla wszystkich; LF, Praga, Mladá fronta 1965)
  • Umiński, Zdzisław: Na sever od Alp (Na nětó od Alp; LF , Praga , Wyszehrad 1977)
  • Wańkowicz, Melchior: Westerplatte Hubal (Westerplate; P, w: Westerplatte / Pieśń Hubala , Praga, Wyszehrad 1979)
  • Wańkowicz, Melchior: Pieśń Hubala (Hubalczycy; P, w: Westerplatte / Pieśń Hubala , Praga, Wyszehrad 1979)
  • Witkiewicz, Stanisław Ignacy: Szalona lokomotywa (Szałona lokomotywa; D, w: Sztuka , Praga, Odeon 1985; w: Sztuka , Praga, Odeon 1986; w: Plays , Praga, Odeon 1990)
  • Wyspiański, Stanisław: Varšavanka (Warszawianka; D, w: Varšavanka / Veselka , Praga, Odeon 1988)
  • Zapolska, Gabriela: Moralność pani Dulskiej (Moralność pani Dulskiej; D, Praga, Dilia 1967; Praga, Dilia 1971)
  • Zapolska, Gabriela: Trump (Skiz; D, Praga, Dilia 1972)
  • Żabiński, Jan: Dlaczego słoń miał trąbę, a ptaki pióra (Jak powstała trąba słonia; literatura dziecięca, Praga, Państwowe Wydawnictwo Książki Dziecięcej 1960)

Źródło:[4].

Odznaczenia i nagrody

Przypisy

  1. ↑ Sylwetka tłumacza (cz.).
  2. 1 2 Jaroslav Simonides 📖 Antikvariát Avion [online], www.antikavion.cz [dostęp 2025-05-29].
  3. ↑ Jaroslav Simonides – Databáze českého uměleckého překladu [online], www.databaze-prekladu.cz [dostęp 2021-01-17].
  4. ↑ Simonides Jaroslav [online], databaze.obecprekladatelu.cz [dostęp 2025-05-29].
  5. ↑ Laureaci Nagród ZAiKS-u [online], www.zaiks.org.pl [dostęp 2025-05-29].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.