Eugene Parker
![]() Eugene Parker (2018) | |
| Pełne imię i nazwisko |
Eugene Newman Parker |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
10 czerwca 1927 |
| Data i miejsce śmierci |
15 marca 2022 |
| Zawód, zajęcie | |
Eugene Newman Parker[1] (ur. 10 czerwca 1927 w Houghton, zm. 15 marca 2022 w Chicago[2]) – amerykański astronom.
Życiorys
Urodził się 10 czerwca 1927[3] w Houghton. W 1948[4] uzyskał licencjat w zakresie fizyki na Michigan State University, a w 1951 obronił doktorat na Caltech. Po ukończeniu nauki wykładał na University of Utah, a od 1955 pracował w Fermi Institute University of Chicago[3] (od 1957 jako Assistant Professor, od 1960 jako Associate Professor, od 1962 jako profesor[1]). W latach 1970–1972 był dziekanem Wydziału Fizyki, a następnie do 1978 dziekanem Wydziału Astronomii. W latach 1983–1986 przewodniczący sekcji astronomicznej National Academy of Sciences[4].
W połowie lat 1950. przewidział, że z atmosfery Słońca wylatują z naddźwiękową prędkością naładowane cząstki plazmy, które tworzą wiatr słoneczny[5]. Jego artykuł został jednak odrzucony przez Astrophysical Journal i dopiero po jego interwencji u redaktora naczelnego Subrahmanyana Chandrasekhara został w 1958 opublikowany. Teoria Parkera została potwierdzona cztery lata później przez sondę Mariner 2, która badała Wenus[6].
Wyróżnienia
Między innymi:
- George Ellery Hale Prize (1978)[6]
- National Medal of Science (1989)[4]
- Royal Astronomical Society Gold Medal (1992)
- Bruce Medal (1997)
- Kyoto Prize (2003)[6]
- James Clerk Maxwell Prize (2003)
- Hannes Alfvén Prize (2012)[4]
- Nagroda Crafoorda w dziedzinie astronomii (2020)[7].
Jego imieniem nazwano sondę Parker Solar Probe, która w 2021 jako pierwsza wleciała w koronę słoneczną[5].
Przypisy
- 1 2 Eugene Newman Parker | Kyoto Prize [online], 京都賞 [dostęp 2021-12-23] (ang.).
- ↑ Eugene Parker, ‘legendary figure’ in solar science and namesake of Parker Solar Probe, 1927-2022 | University of Chicago News [online], news.uchicago.edu [dostęp 2022-03-17] (ang.).
- 1 2 Rob Garner, Eugene Newman Parker [online], NASA, 24 maja 2017 [dostęp 2021-12-23].
- 1 2 3 4 Parker, E. N. (Eugene Newman), 1927- [online], history.aip.org [dostęp 2021-12-23].
- 1 2 Piotr Cieśliński, Sonda Parkera dotknęła Słońca! Jest film z przelotu - zobacz, jak pędziła [online], wyborcza.pl, 22 grudnia 2021 [dostęp 2021-12-23].
- 1 2 3 Eugene Parker, 10 czerwca 2019, DOI: 10.1063/PT.6.6.20190610a [dostęp 2021-12-23] (ang.).
- ↑
The Crafoord Prizes in Mathematics and Astronomy 2020, crafoordprize.se, 30 stycznia 2020 [dostęp 2025-05-14].
_(cropped).jpg)

