Giovanni da Verrazzano (1928)

Niszczyciele typu Navigatori miały stalowy kadłub z podwyższonym pokładem dziobowym^[2]. Sylwetka okrętów wyróżniała się dwoma szeroko rozstawionymi pochylonymi kominami, na skutek zastosowania naprzemiennego układu przedziałów siłowni, w celu zwiększenia odporności na uszkodzenia^[1]. Wyporność standardowa pierwotnie wynosiła 1900 ton, a pełna 2599 ton^[7]. Długość całkowita pierwotnie wynosiła 107,28 m, szerokość 10,2 m, a zanurzenie 3,51 m przy wyporności standardowej i 4,35 m przy wyporności pełnej^[8]. W 1940 roku okręt został poddany modernizacji (drugiej) w celu polepszenia stateczności, jak większość niszczycieli tego typu^[9]. Wyporność standardowa po modernizacji wynosiła 2125 ton, a pełna 2880 ton^[7]. Długość kadłuba wzrosła do 108,9 m, a szerokość do 11,2 m^[7].

Załoga etatowo składała się początkowo ze 173 osób, w tym 9 oficerów, a do początku II wojny światowej wzrosła do 224 osób, w tym 12 oficerów^[10]. W toku wojny załoga mogła się dalej zwiększać, do ok. 280 osób^[11].

Okręty były napędzane przez dwa zespoły turbin parowych z przekładniami, zasilane przez cztery kotły wodnorurkowe o ciśnieniu roboczym 22 atmosfer, poruszające dwie trzyłopatowe śruby^[12]. Podobnie jak pozostałe okręty budowy stoczni CNQ, „Giovanni da Verrazzano” otrzymał turbiny akcyjne systemu Beluzzo oraz kotły typu Yarrow i śruby o średnicy 3,56 m^[12]. Moc projektowa siłowni wynosiła 55 000 KM^[12]. Na próbach „Giovanni da Verrazzano” rozwinął moc 64 420 KM^[13]. Projektowa prędkość maksymalna wynosiła 38 węzłów^[12]. Na próbach sześciogodzinnych w 1931 roku „Giovanni da Verrazzano” osiągnął w stanie lekkim prędkość średnią 40,06 węzła (przy wyporności tylko 1846 ton)^[14]. Typowo okręty tego typu rozwijały jednak podczas służby przy większej wyporności prędkość 33–36 węzłów^[12]. Po drugiej modernizacji prędkość spadła natomiast do 28 węzłów przy pełnej wyporności^[15].

Od modernizacji w 1931 roku pełny zapas paliwa wynosił 460 ton^[10]. Po drugiej modernizacji zwiększono normalny zapas do 560 ton, a pełny do 680 ton^[15]. Zasięg według pierwotnego projektu miał wynosić 3800 mil morskich przy prędkości 18 węzłów^[16]. Po modernizacji zasięg wzrósł do 5000 mil przy prędkości 18 węzłów lub 1200 mil przy 28 węzłach^[17].

Główną artylerię stanowiło sześć armat kalibru 120 mm Ansaldo model 1926 o długości lufy 50 kalibrów (L/50) umieszczonych na trzech dwudziałowych podstawach^[18]. Podwójne stanowiska dział z maskami ochronnymi umieszczone były: na pokładzie dziobowym i na niskich nadbudówkach przed drugim kominem i na rufie^[17]. Kąt podniesienia lufy wynosił od -10° do +45° i umożliwiał też strzelanie amunicją burzącą do nisko lecących samolotów^[18]. Działa strzelały pociskami o masie 23,15 kg z prędkością początkową 920 m/s na odległość do 19 600 m^[18]. Wykorzystywano amunicję rozdzielnego ładowania, przy czym ładunek miotający umieszczony był w łusce^[18]. Szybkostrzelność wynosiła do 6–7 strzałów/min, lecz na dłuższą metę była ograniczona do czterech salw przez możliwości systemu podawania amunicji^[18]. Zapas amunicji wynosił etatowo 1200 pocisków bojowych (408 przeciwpancernych, 672 burzące i 120 zapalających) oraz 100 oświetlających – przy czym można było zabrać do komór 250 pocisków więcej^[18].

Uzbrojenie przeciwlotnicze początkowo stanowiły dwa działka automatyczne kalibru 40 mm Vickers-Terni model 1917 o długości lufy L/39, umieszczone na burtach na tylnych końcach pokładu dziobowego^[18]. Ich zapas amunicji wynosił 3000 nabojów^[18]. Uzupełniały je dwa podwójnie sprzężone wielkokalibrowe karabiny maszynowe Breda kalibru 13,2 mm na mostku^[18]. W latach 1933–1934 montowano dwa dalsze podwójnie sprzężone wkm-y na platformie za drugim kominem^[18]. Dla karabinów maszynowych przewidywano początkowo 3000 nabojów^[18]. Pod koniec 1941 roku na „Giovanni da Verrazzano” tak jak na pozostałych okrętach zamieniono działka kalibru 40 mm i karabiny maszynowe na siedem działek automatycznych 20 mm Breda z zapasem 2400 nabojów na lufę^[19][15].

Uzbrojenie torpedowe stanowiło początkowo sześć wyrzutni torpedowych kalibru 533 mm w dwóch potrójnych aparatach torpedowych^[20]. Z uwagi jednak na ograniczoną na początku dostępność nowych torped tego kalibru, w środkowych wyrzutniach stosowano wkładki kalibru 450 mm i etatowy zapas obejmował cztery torpedy kalibru 533 mm i dwie kalibru 450 mm^[20]. Już w latach 1932–1933 środkowe wyrzutnie zostały jednak zdemontowane, dla polepszenia stateczności, pozostawiając cztery wyrzutnie torped 533 mm^[10]. Na „Giovanni da Verrazzano” aparaty torpedowe zamieniono na początku wojny powtórnie na trzyrurowe typu SI 1929 P/3×533,4 kalibru 533 mm, w układzie „piramidki” z podwyższoną środkową wyrzutnią^[15].

Okręty początkowo przenosiły po 14 bomb głębinowych na dwóch zrzutniach na rufie, w tym cztery duże bomby o masie 100 kg i 10 małych o masie 50 kg^[20]. Podczas II wojny światowej stosowano także niemieckie bomby głębinowe oraz montowano na okrętach tego typu dwa lub cztery miotacze bomb głębinowych i zwiększano ich zapas, typowo do 40 bomb^[21]. W 1931 roku okręty otrzymały holowane torpedy przeciw okrętom podwodnym Ginocchio model 1927/46T, wodowane za pomocą żurawika w części rufowej^[20]. „Giovanni da Verrazzano” jak większość okrętów typu był wyposażony w tory minowe na pokładzie, na których można było zabierać do 56 min kotwicznych^[20]. W 1941 roku tory minowe na okręcie wydłużono, po czym można było zabierać od 86 do 104 min zależnie od typu, także niemieckich, albo 110 ochraniaczy zagród minowych^[22].

Od pierwszej modernizacji w 1931 roku „Giovanni da Verrazzano” na dachu nadbudówki dziobowej miał standardowy dla okrętów tego typu dalocelownik z dwoma dalmierzami optycznymi o bazie 3 m^[18]. Na platformie przed masztem znajdował się inklinometr służący do oceny kąta kursowego celu^[18]. Trzeci 3-metrowy dalmierz, służący do strzelań torpedowych oraz rezerwowy dla artylerii, był w zakrytej wieży na platformie nadbudówki za kominem rufowym^[18]. Dalmierz ten został zdemontowany w 1941 roku przy instalacji działek kalibru 20 mm^[15].

Okręty miały jeden reflektor o średnicy 90 cm na maszcie rufowym^[23]. W skład wyposażenia wchodziła aparatura w kominach do stawiania zasłony dymnej (czarnej albo białej)^[20]. W 1940 roku okręty wyposażono w trały kontaktowe na rufie, o szerokości trałowania 200 m, lecz do połowy 1942 roku zostały zdjęte^[21]. „Giovanni da Verrazzano” w maju 1942 roku został wyposażony w stację hydrolokacyjną, natomiast nie posiadał radaru^[23].

Początkowo okręty włoskie były malowane w części nadwodnej na kolor jasnoszary, z ciemnoszarym pokładem^[24]. Na początku wojny latem 1940 roku na pokłady na dziobie naniesiono biało-czerwone skośne pasy dla identyfikacji z powietrza^[24]. W 1942 roku „da Verrazzano” otrzymał kontrastowy kamuflaż w standardowych kolorach, z ciemnoszarymi wielokątnymi plamami na popielatoszarym podkładzie i z brudnobiałym dziobem i rufą^[25].

Okręt wcielono do służby w Regia Marina 25 września 1930 roku^[a]. Między 20 maja a 13 września 1931 roku został poddany w macierzystej stoczni w Fiume pierwszej modernizacji, polegającej m.in. na obniżeniu nadbudówki i ograniczeniu zapasu paliwa dla poprawy stateczności (jako ostatni okręt typu, rok po pozostałych)^[26]. 4 października 1931 roku otrzymał w Wenecji banderę bojową ufundowaną przez mieszkańców Florencji, z którą związany był patron okrętu^[27]. Początkowo „Giovanni da Verrazzano” wchodził w skład dywizjonu rezerwowego stacjonując w Tarencie, a od 1933 roku przydzielono go do 2. dywizjonu niszczycieli 2. Eskadry^[4]. Następnie wchodził w latach 1936–1937 w skład 1. Eskadry w La Spezii^[4]. W 1936 roku był przejściowo przydzielony do akademii marynarki wojennej w Livorno dla praktyk morskich^[4].

Podczas hiszpańskiej wojny domowej kilkakrotnie pełnił służbę na wodach Hiszpanii, wspierając nacjonalistów^[4]. Wieczorem 5 lutego 1937 roku marynarka włoska podjęła jedną z nielicznych prób bezpośredniej interwencji, kiedy „Giovanni da Verrazzano” zaholował z Ceuty kutry torpedowe MAS-435 i 436, które miały zaatakować statki republikańskie pod Malagą^[28]. Niszczyciel otrzymał wówczas fałszywy trzeci komin dla upodobnienia do okrętów francuskich^[28]. Akcja nie przyniosła sukcesów, przy tym około 3:00 w nocy „da Verrazzano” został omyłkowo zaatakowany przez MAS-435 jedną torpedą, ale niecelnie^[28]. Od początku 1937 do marca 1939 roku „da Verrazzano” trzy razy konwojował statki z Włoch z zaopatrzeniem dla włoskich wojsk interwencyjnych (CTV)^[28]. Po przeklasyfikowaniu na niszczyciel, we wrześniu 1938 roku „Giovanni da Verrazzano” został przydzielony do 15. dywizjonu niszczycieli (squadriglia)^[29]. Od maja 1939 wraz z dywizjonem bazował na Leros w Dodekanezie, lecz latem 1939 roku został ponownie przydzielony do akademii marynarki wojennej^[9]. Między 1 maja a 30 sierpnia 1940 roku przeszedł drugą modernizację w La Spezia^[9].